Quốc hội Cuba và sự lựa chọn vì những giá trị của cách mạng

Quốc hội chính quyền nhân dân

Theo Hiến pháp 2019, Quốc hội Chính quyền nhân dân là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước, đại diện cho toàn thể nhân dân và thể hiện quyền lực của nhân dân, là cơ quan duy nhất được trao quyền lập hiến và lập pháp.

Các đại biểu được bầu tự do, trực tiếp và bỏ phiếu kín, theo tỷ lệ và thủ tục của pháp luật với nhiệm kỳ 5 năm. Quốc hội Khóa X mới được bầu tháng 3 vừa qua có 470 đại biểu, đều là đại biểu kiêm nhiệm. Họ có thể là công nhân, nông dân, doanh nhân, thành viên các lực lượng vũ trang…

Quốc hội tổ chức 2 phiên họp mỗi năm và phiên họp đặc biệt theo yêu cầu của 1/3 số thành viên Quốc hội hoặc khi Hội đồng Nhà nước triệu tập.

Vào đầu mỗi khóa, Quốc hội bầu ra Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội và Tổng Thư ký Quốc hội trong số các đại biểu. Quốc hội cũng bầu Hội đồng Nhà nước, trong số đại biểu, làm cơ quan đại diện cho Quốc hội giữa các kỳ họp, đồng thời thực hiện các chức năng và nhiệm vụ khác theo luật định. Ngoài ra Quốc hội còn lập ra Ủy ban Thường trực gồm Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội và số lượng ủy viên do Quốc hội quyết định.

Cơ quan hỗ trợ cho Quốc hội Cuba là các ủy ban, được thành lập nhằm duy trì tính liên tục trong công việc của Quốc hội giữa 2 kỳ họp. Tùy theo mục tiêu và bản chất của công việc mà các ban công tác có thể là thường trực hoặc lâm thời. Hiện tại, Quốc hội Cuba có 11 ủy ban thường trực, bao gồm: Ủy ban Lương thực; Ủy ban Quốc phòng và An ninh; Ủy ban Công nghiệp, xây dựng và năng lượng; Ủy ban Giáo dục, văn hóa, khoa học, kỹ thuật và môi trường; Ủy ban Các vấn đề kinh tế; Ủy ban Y tế và thể thao; Ủy ban Giám sát thanh niên, trẻ em và bình đẳng giới; Ủy ban Hiến pháp và pháp luật; Ủy ban Đối ngoại; Ủy ban Dịch vụ và Ủy ban Địa phương.

Tiếp xúc cử tri là hoạt động được Quốc hội Cuba đặc biệt quan tâm. Được tổ chức ít nhất 2 lần 1 năm, cho phép các cử tri có thể đánh giá thường kỳ công việc của các đại biểu. Hoạt động tiếp xúc này được thực hiện ngay trước khi tiến hành kỳ họp thường niên. Cử tri có thể bày tỏ ý kiến, nguyện vọng, thắc mắc cũng như kiến nghị các vấn đề của địa phương, kể cả hoạt động của doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước. Tiến trình tiếp xúc cử tri nằm trong khuôn khổ các hoạt động điển hình của Quốc hội Cuba.

Sự đồng lòng của cử tri là minh chứng cho giá trị của cách mạng

Ngày 26.3 vừa qua, Cuba đã tiến hành bầu cử Quốc hội trong bối cảnh đầy thách thức về kinh tế, xã hội và chính trị. Đây là cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên kể từ sau khi Cuba cải cách Hiến pháp năm 2019 với những thay đổi mang tính cách mạng; cũng được đánh giá là sự kiện chính trị quan trọng nhất của Cuba kể từ năm 1993 tới nay. Cuộc tổng tuyển cử vừa qua là minh chứng cho thấy, mỗi cử tri đã khẳng định tư cách của mình là những chủ thể trong nền chính trị của đất nước, trực tiếp chọn ra những người đại diện cho quần chúng nhân dân trong nhiệm kỳ 5 năm tới.

Phát biểu trên Truyền hình quốc gia sau cuộc bầu cử, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Cuba Alina Balseiro nhận định, tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử cao là biểu hiện của sự ủng hộ đối với Chính phủ Cuba; là minh chứng rõ nét của khối đại đoàn kết toàn dân của người dân Cuba. Bà cho biết, toàn bộ 470 ứng cử viên đều nhận đủ số phiếu bầu hợp lệ để trúng cử Quốc hội Khóa X. 90,28% trong số hơn 6,1 triệu phiếu bầu là hợp lệ, trong đó có tới 72,1% là phiếu bầu cho tất cả các ứng viên.

Kết quả bỏ phiếu này càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong bối cảnh Cuba đang đối mặt hàng loạt thách thức về kinh tế - xã hội. Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel nêu rõ, việc tổ chức tổng tuyển cử trong hoàn cảnh bất lợi hiện nay là minh chứng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa Cuba: loại bỏ bộ máy quan liêu khỏi các cơ chế và để người dân trực tiếp tham gia cũng như đưa ra quyết định dựa trên những đề xuất của chính họ. Ông khẳng định bầu cử là biểu hiện của giá trị và tính minh bạch của cách mạng.

Về phần mình, Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez nhấn mạnh, lá phiếu của ông là “vì Tổ quốc, vì sự nghiệp xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa dân chủ và công bằng hơn, và vì sự tiếp nối của cách mạng”. Người đứng đầu ngành ngoại giao Cuba tuyên bố, cuộc tổng tuyển cử là cơ hội để người dân tham gia tích cực hơn vào lộ trình phát triển của đất nước, đặc biệt là đường hướng phát triển kinh tế. “Ngày hội non sông” này là dịp để người Cuba thực hiện quyền công dân và nghĩa vụ của người cách mạng.

Hơn 8 triệu cử tri Cuba đã bầu ra 470 đại biểu (ít hơn 135 người so với kỳ lập pháp trước), những người sẽ đại diện cho tiếng nói của người dân trong cơ quan lập pháp tối cao. Quốc hội Cuba Khóa X có 64% là các thành viên mới, là cơ hội để kết hợp giữa kinh nghiệm làm việc của các đại biểu kỳ cựu với quan điểm mới của những người lần đầu làm công tác lập pháp.

Các đại biểu sẽ gánh trên vai không chỉ trách nhiệm lập pháp mà còn cả trách nhiệm trực tiếp lựa chọn chủ tịch và phó chủ tịch nước (những chức danh trước đây do Hội đồng Nhà nước Cuba lựa chọn), cùng nhiều vị trí quan trọng khác. 470 đại biểu được bầu cũng sẽ là những người ra quyết định tích cực trong việc xác định chiến lược giúp đất nước đối mặt với những hậu quả hàng ngày của chính sách bao vây cấm vận đã kéo dài hơn 6 thập kỷ.

Trước thềm cuộc bầu cử lập pháp cách đây 30 năm, lãnh tụ Cách mạng Cuba Fidel Castro đã nói: “những giá trị mà chúng ta bảo vệ là rất thiêng liêng, rất cao đẹp, rất mạnh mẽ, đó là những giá trị của Tổ quốc, đó là những giá trị của cách mạng, đó là những giá trị của chủ nghĩa xã hội, là những giá trị của công lý, những giá trị của bình đẳng, những giá trị của nhân phẩm và danh dự của con người. Những giá trị đó mang sức nặng to lớn”. Những lời này đến nay vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.