4 tháng sau, tại cuộc họp về đôn đốc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng tại các dự án do Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý diễn ra hôm qua, 9.9, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Lê Đình Thọ cho biết, do có nhiều vướng mắc như đầu tư thu phí tự động không dừng là hình thức mới, phức tạp cả về công nghệ và thủ tục pháp lý trong khi các chủ thể tham gia thực hiện, quản lý chưa có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt đối với các dự án có tính chất đặc thù như của VEC; để đầu tư và chuyển đổi toàn bộ hệ thống thu phí thủ công sang thu phí tự động không dừng đồng bộ cho tất cả các dự án do VEC quản lý, số vốn đầu tư cần khoảng 800 - 900 tỷ đồng... nên tiến độ thực hiện không đáp ứng yêu cầu và đã báo cáo Thủ tướng.
Đây không phải lần đầu tiên việc triển khai thực hiện thu phí không dừng gặp khó. Cần nhắc lại rằng, cuối năm 2019, Công ty TNHH Thu phí tự động VETC (VETC) - đơn vị ký hợp đồng với Bộ Giao thông - Vận tải triển khai lắp đặt, vận hành thu phí tự động giai đoạn 1 tại 44 trạm thu phí đã đề nghị trả lại dự án này. Lý do là bởi giai đoạn 1 đã triển khai được 5 năm (từ tháng 11.2014), với số vốn 1.300 tỷ đồng nhưng đến thời điểm đó mới lắp đặt hệ thống thu phí tự động tại 27/44 trạm, có 23 trạm đang vận hành. VETC cũng chỉ mới ký hợp đồng dịch vụ thu phí tự động với 11/44 trạm thu phí. Số trạm còn lại chưa ký phụ lục hợp đồng và hợp đồng dịch vụ do các nhà đầu tư BOT chưa đồng ý mức phí trích lại cho đơn vị thu phí tự động; chờ đồng thuận của ngân hàng, địa phương; không đồng ý đàm phán để ký hợp đồng hoặc đồng ý mức phí nhưng xin trả chậm...
Cho đến nay, những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện thu phí không dừng vẫn chưa được tháo gỡ. Dù rằng theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ thì ngày 17.6, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 19/2020 - cơ sở để Bộ Giao thông - Vận tải triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng trong thời gian tới. Vậy nhưng thực tế, khó vẫn hoàn khó, dù triển khai thu phí tự động không dừng là đúng đắn và cần thiết - ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình.
Câu hỏi đặt ra là với những lý do trên, liệu đến cuối năm 2020 có đạt mục tiêu các trạm thu phí dịch vụ đường bộ thủ công phải chuyển sang thu phí điện tử không dừng; đối với các trạm thu phí do VEC quản lý, tiến độ hoàn thành được xem xét, quyết định phù hợp với điều kiện nguồn vốn của dự án; với các trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ thuộc các dự án đầu tư xây dựng mới, chỉ triển khai thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ khi thực hiện thu phí điện tử không dừng theo quy định của Quyết định 19/2020 hay không?
Đã có nhiều giải pháp được đưa ra, và một trong số đó, theo Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình là phải tính toán kỹ các phương án về tài chính, công nghệ, nhà cung cấp, "phải đúng, phải trúng, phải chặt" để tổ chức thực hiện sao cho hiệu quả...
