Tự chủ không thể hiểu là đếm số giáo viên để phân bổ chỉ tiêu tuyển sinh

Trên cơ sở đó, đại biểu Lê Quân cũng đề nghị điều chỉnh một số vấn đề sau:

Thứ nhất, chủ trương, tư duy của Chính phủ đã thay đổi, nhiều chính sách cũng đã thay đổi, không còn hiểu tự chủ đi liền với cắt giảm chi thường xuyên ngân sách. Tuy vậy, trong quá trình triển khai còn rất lúng túng. Như việc chuyển từ chi thường xuyên sang chi hàng tháng nhưng việc đặt hàng vô cùng khó khăn. Hành lang pháp lý cho việc đặt hàng mới chủ yếu ở khu vực công. Do đó, thời gian qua có thực tế là rất nhiều cơ sở đại học, nghề nghiệp chuyển sang tự chủ nhưng không nhận được chi thường xuyên. Ưu tiên cho phát triển giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp đòi hỏi ngân sách của nhà nước hàng năm phải tăng. Đại biểu kiến nghị Chính phủ trong thời gian tới cần thay đổi quan điểm chuyển chi thường xuyên ở các cơ sở tự chủ sang chi đầu tư. Có thể không chi lương nhưng chi đầu tư để giúp nâng cao chất lượng đào tạo và thu hút được người học.

Thứ hai, về chính sách và các quan điểm về học phí. Hiện nay mức học phí có thể nói là thấp, trong khi chúng ta thường có quan điểm quy định mức trần học phí, tức là mức học phí cao nhất. Mức trần này bình thường đáp ứng rất thấp so với vọng và yêu cầu của các cơ sở giáo dục. Do đó, cần có chính sách thật tốt để con em nghèo học giỏi hoặc các em học giỏi có thể tiếp cận được học bổng và bảo đảm quyền được học đại học.

Nhưng chúng ta cũng phải bảo đảm rằng học phí cũng là một rào cản kỹ thuật để tránh việc học sinh “lao” vào học đại học. Phải coi học phí là một nguồn đầu tư và theo thông lệ quốc tế, học phí bao giờ cũng bằng gần 2 năm tiền lương sau tốt nghiệp. Theo tôi, phải làm sao để các cơ sở giáo dục không nhất thiết phải tự chủ hoàn toàn mới được xác định học phí trên cơ sở định mức kinh tế kỹ thuật. Phải thay đổi về tư duy quản lý nhà nước.

Tự chủ thì phải bảo đảm đầu ra và đánh giá được hiệu quả cũng như chất lượng từng cơ sở, của từng ngành nghề và vấn đề việc làm, chất lượng việc làm, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Tự chủ là để từng cơ sở phải có trách nhiệm giải trình về việc đóng góp như thế nào cho xã hội chứ không thể hiểu theo tư duy là đếm số giáo viên để phân bổ chỉ tiêu tuyển sinh…