Bảo hiểm xã hội Đồng Nai

Quyết liệt xử lý tình trạng trốn đóng bảo hiểm xã hội

- Chủ Nhật, 02/10/2022, 06:40 - Chia sẻ

Theo Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai Phạm Minh Thành, trên địa bàn tỉnh còn tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), một phần là do tác động của đại dịch Covid-19 kéo dài… gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. 

321 đơn vị nợ tiền BHXH từ 3 tháng trở lên

Theo BHXH tỉnh Đồng Nai, trên địa bàn tỉnh hiện có 321 đơn vị nợ tiền BHXH từ 3 tháng trở lên với tổng số tiền hơn 244 tỷ đồng. Trong đó, có nhiều doanh nghiệp nợ với số tiền lớn, trên 60 tháng. Từ đầu năm 2022 đến nay, BHXH Đồng Nai đã tiến hành thanh tra tại 287 đơn vị, qua đó, phát hiện nhiều vi phạm, phổ biến nhất là tình trạng doanh nghiệp chậm nộp, nợ kéo dài các khoản bảo hiểm hoặc đóng không đúng số người thuộc diện tham gia, chuyển đổi hình thức ký hợp đồng lao động sang giao kết hợp đồng miệng… để trốn BHXH, BHYT, BHTN.

BHXH tỉnh Đồng Nai quyết liệt xử lý tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH. Nguồn: BHXH tỉnh Đồng Nai
BHXH tỉnh Đồng Nai quyết liệt xử lý tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH. Nguồn: BHXH tỉnh Đồng Nai

Thực tế, có nhiều doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động còn trích tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động nhưng không nộp lại cho cơ quan BHXH. Hành vi này diễn ra ở nhiều loại hình doanh nghiệp để chiếm dụng tiền BHXH, nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp do tiền lãi chậm đóng thấp hơn nhiều so với lãi suất ngân hàng. Ngoài ra, một số doanh nghiệp đóng không đúng mức lương và các loại phụ cấp theo quy định…

Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai Phạm Minh Thành khẳng định, nguyên nhân dẫn tới tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH là do tác động của đại dịch Covid-19 kéo dài… gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do ý thức tuân thủ pháp luật của đơn vị sử dụng lao động chưa cao, nhận thức của người lao động còn hạn chế, tâm lý sợ mất việc làm dẫn đến không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp.

"Không đóng BHXH hay trốn đóng BHXH là hành vi vi phạm quy định pháp luật về BHXH, do đó, các doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý thực hiện theo đúng quy định. Mức xử phạt doanh nghiệp vi phạm có thể lên tới 3 tỷ đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự" - Giám đốc BHXH tỉnh Đồng Nai Phạm Minh Thành nhấn mạnh. 

Nhận diện rõ hạn chế, vướng mắc

Theo BHXH tỉnh Đồng Nai, với đặc thù của một địa bàn phát triển công nghiệp mạnh, quá trình tham gia BHXH, BHYT của người lao động tại Đồng Nai vẫn tiềm ẩn yếu tố không ổn định. Bên cạnh đó, vẫn chưa có biện pháp thực sự hiệu quả xử lý nợ đọng BHXH, BHYT và nhất là việc chủ doanh nghiệp bỏ trốn, ảnh hưởng không nhỏ tới an ninh trật tự trên địa bàn và quyền lợi BHXH, BHYT của người lao động. 

Mặc dù hiện nay, chế tài xử lý đối với các đơn vị nợ, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN đã được quy định cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật nhưng thực tiễn áp dụng còn một số bất cập, hiệu quả chưa cao. Ngoài ra, theo quy định tại các văn bản pháp luật hiện nay (Luật BHXH năm 2014, Luật Công đoàn năm 2012), tổ chức Công đoàn là đơn vị được trao quyền khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH. Tuy nhiên, thủ tục để tổ chức công đoàn khởi kiện cũng phức tạp, phải tiến hành hòa giải, tranh chấp quyền lợi tại UBND cấp huyện; phải có ủy quyền của toàn bộ người lao động. Đây là những quy định rất khó thực hiện trong thực tiễn áp dụng, vì số lượng lao động ở các doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN rất lớn…

Khắc phục hạn chế trên, BHXH tỉnh Đồng Nai đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào một số nhóm giải giáp trọng tâm. Cụ thể, căn cứ dữ liệu do cơ quan Thuế cung cấp để xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động chủ sử dụng lao động tham gia BHXH, BHYT đầy đủ cho người lao động theo quy định pháp luật.

Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện công tác truyền thông; kịp thời xây dựng và triển khai kế hoạch tuyên truyền chính sách BHXH tại những doanh nghiệp có đông người lao động như Công ty TNHH Giày Dona Standard VN, Công ty TNHH Dona Pacific VN, Công ty TNHH Dona Victor Molds MFG… Thông qua đó, giúp các chủ sử dụng lao động và người lao động thấy được tính ưu việt, nhân văn sâu sắc của chính sách BHXH, BHYT. Từ đó, có ý thức tuân thủ pháp luật BHXH, BHYT; giúp người lao động yên tâm làm việc, tiếp tục tham gia BHXH, BHYT…

Căn cứ tình hình thực tế, BHXH tỉnh Đồng Nai đã đề xuất với BHXH Việt Nam có giải pháp chỉ tiến hành thông báo nợ 2 lần tới doanh nghiệp (mỗi lần thời hạn 15 ngày) - nếu doanh nghiệp không chấp hành, thì tiến hành ngay việc thanh tra đột xuất mà không cần phải có biên bản làm việc (đối với những đơn vị thuộc diện thanh tra trên phần mềm TST, cơ quan BHXH gửi văn bản nhưng đơn vị né tránh không phối hợp lập biên bản theo Mẫu D04h-TS); có quy định về xử lý nợ BHXH tồn đọng, kéo dài (không có khả năng thu hồi) của doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ bỏ trốn...

Dương Cầm