Nghị quyết 29-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 8 Khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định mục tiêu: Phát triển toàn diện con người Việt Nam, khơi dậy lòng tự hào, yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả. Văn hóa học đường chính là nền tảng để rèn luyện, hoàn thiện những phẩm chất ấy cho thế hệ trẻ. Trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, một trong các khâu đột phá được xác định là: “Tiếp tục phát triển toàn diện nguồn nhân lực, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự cường và phát huy giá trị văn hóa, con người Việt Nam”. Vì thế, việc xây dựng văn hóa học đường trở thành yêu cầu cấp thiết trong việc góp phần thực hiện khâu đột phá chiến lược về phát triển nhanh nguồn nhân lực trong 10 năm tới.
Từ khoảng hơn chục năm nay, ngành Giáo dục cũng đã hướng tới xây dựng văn hóa học đường thông qua cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” (2006-2007), phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” (2008), hay gần đây triển khai thực hiện Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học... Những hoạt động ấy đã có tác động tích cực đến việc xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, giáo dục ý thức, kỹ năng sống cho học sinh, thúc đẩy nâng cao chất lượng dạy và học.
Tuy nhiên, do tác động của quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, sự phát triển của khoa học - công nghệ, môi trường văn hóa, xã hội thay đổi, dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực đối với văn hóa học đường, như biểu hiện thiếu trung thực trong học tập, giảng dạy, kiểm tra, thi cử và nghiên cứu khoa học; bạo lực học đường; sự thiếu chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử của một bộ phận học sinh và của số ít giáo viên… Thực trạng này cần được nhìn nhận, đánh giá một cách tổng thể, đầy đủ và khách quan trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện đổi mới giáo dục và đào tạo, từ đó đưa ra những đề xuất, kiến nghị phù hợp và hiệu quả, góp phần tạo chuyển biến trong thực tế, nâng cao chất lượng dạy và học.
Phát biểu tại họp báo sáng 18.11, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Đỗ Chí Nghĩa cho rằng: Trong điều kiện phòng chống dịch Covid-19, giáo dục có một năm học với nhiều khó khăn thách thức chưa từng có. Để bảo đảm giáo dục phát triển, bảo đảm con em tiếp tục được học hành trong điều kiện không bình thường là nỗ lực của hàng triệu thầy cô, của học sinh, nỗ lực của toàn xã hội để quyết tâm không để đứt gãy về tri thức.
“Người làm giáo dục hiểu sâu sắc, nếu có sự đứt gãy, mất căn bản về kiến thức, lấy lại rất khó, chúng ta không thể để mất căn bản ấy trên mặt bằng tổng thể; không thể để một thế hệ đứt gãy, hụt hơi về kiến thức. Đó cũng chính là nét văn hóa can trường của dân tộc ta, càng khó khăn càng vươn lên, càng sáng tạo, nỗ lực vươn lên khẳng định giá trị” - PGS. TS. Đỗ Chí Nghĩa nói.
Theo Ban tổ chức, Hội thảo Giáo dục Việt Nam 2021 sẽ gồm phiên chung, trình bày về thực trạng văn hóa học đường từ góc nhìn của các cơ quan quản lý nhà nước; ý kiến của một số chuyên gia trong nước và quốc tế về văn hóa học đường, những thách thức và kiến nghị chính sách, giải pháp xây dựng văn hóa học đường tại Việt Nam. Tiếp đó, sẽ có phiên chuyên đề thảo luận về ba nhóm vấn đề: Văn hóa học đường nhìn từ các mối quan hệ bên trong nhà trường; văn hóa học đường trong mối quan hệ với các yếu tố tác động bên ngoài nhà trường và văn hóa học đường trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập.
Hội thảo đã nhận được hơn 200 tham luận của các tác giả trong và ngoài nước, trong đó phần lớn về chủ đề 1 “Văn hóa học đường nhìn từ các mối quan hệ bên trong nhà trường”. Những ý kiến tâm huyết của các chuyên gia, nhà giáo tại Hội thảo được hy vọng sẽ kiến nghị những giải pháp thiết thực, những chính sách nhằm tạo sự chuyển biến cả trong nhận thức và hành động, hướng đến một môi trường văn hóa học đường tích cực, một nền giáo dục trung thực, “học thật, thi thật, nhân tài thật”.
Do tình hình dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Theo đó, tại điểm cầu Nhà Quốc hội sẽ có sự tham gia của khoảng 50 đại biểu, kết nối trực tuyến với khoảng hơn 300 đại biểu. Dự kiến lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo Chính phủ sẽ tham dự và phát biểu tại Hội thảo.
Hội thảo này là một hoạt động hướng tới Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, góp phần xây dựng chiến lược phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, hiện đại và hình thành thế hệ những con người Việt Nam trí tuệ, bản lĩnh trong bối cảnh hội nhập toàn cầu đầy thách thức hiện nay.
Hội thảo Giáo dục - VEC là Hội thảo thường niên được Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức từ năm 2017, nhằm tạo diễn đàn để các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia trong và ngoài nước, các nhà giáo, nhà quản lý giáo dục chia sẻ, trao đổi, thảo luận về các vấn đề trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, làm rõ hơn cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất giải pháp cùng với cơ chế, chính sách để việc tổ chức thực hiện hiệu quả. Năm 2017, chủ đề của hội thảo là “Về chất lượng giáo dục phổ thông”, năm 2018 “Giáo dục đại học - Chuẩn hóa và hội nhập quốc tế”, năm 2019 “Phát triển giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng và hội nhập quốc tế”, năm 2020 “Tự chủ đại học - Từ chính sách đến thực tiễn”.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
