Thúc đẩy các hợp tác xã nông nghiệp phát triển

62% HTX nông nghiệp hoạt động khá, tốt

Theo báo cáo của Chi cục Phát triển nông thôn (PTNT) Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có 1.235 HTX nông nghiệp, trong đó 1.090 HTX đang hoạt động và 145 HTX ngừng hoạt động, chờ giải thể. Trên cơ sở tổng hợp báo cáo đánh giá kết quả phân loại 947 HTX của các quận, huyện, thị cho thấy, số HTX hoạt động đạt loại khá và tốt chiếm gần 62%, loại trung bình chiếm 35,3% và loại yếu chiếm 2,8%.

Theo tìm hiểu của phóng viên, các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố đã thu hút được số lượng lớn các hộ gia đình, người lao động và doanh nghiệp tham gia. Nhiều HTX đã nêu cao tinh thần tự chủ, chủ động khắc phục khó khăn, mở rộng sản xuất kinh doanh, ứng dụng khoa học kỹ thuật, áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn vào sản xuất, giúp nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế. Nhiều HTX đã xây dựng mô hình liên kết, gắn sản xuất với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực. Đồng thời, cung ứng dịch vụ phục vụ cho phát triển kinh tế của thành viên, tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ, liên kết trong tiêu thụ sản phẩm giữa các HTX nhằm đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa cung cấp ra thị trường.

Có thể kể đến một số mô hình điển hình như: Chuỗi sản xuất lúa chất lượng cao tại HTX Nông nghiệp Thụy Hương (huyện Chương Mỹ); thâm canh cây bưởi Diễn theo hướng VietGAP tại HTX Hương Bưởi Phúc Thọ (huyện Phúc Thọ)... Ấn tượng nhất là HTX Chăn nuôi và dịch vụ tổng hợp Hòa Mỹ (huyện Ứng Hòa) - đơn vị tiên phong thực hiện liên kết chuỗi, kết hợp với hàng chục hộ chăn nuôi để nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng thịt lợn. Các hộ xã viên được hỗ trợ từ chọn tạo con giống, cung cấp thức ăn đến kiểm soát thú y. Sản phẩm đầu ra luôn có thị trường tiêu thụ ổn định.

Đánh giá về vai trò của các HTX nông nghiệp, Chi cục Trưởng Chi cục PTNT Hà Nội Nguyễn Văn Chí khẳng định, những năm qua, các HTX nông nghiệp có vai trò chủ đạo trong việc cung ứng vật tư nông nghiệp, bao tiêu và tiếp thị sản phẩm để người nông dân yên tâm sản xuất trong điều kiện cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt. Các HTX cũng không ngừng đổi mới phương thức kinh doanh, tổ chức lại sản xuất để hoạt động hiệu quả hơn. Toàn thành phố hiện có 70 HTX tham gia liên kết chuỗi trong sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; 50 HTX ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao; 31 HTX với 106 sản phẩm được thành phố Hà Nội đánh giá, phân hạng và công nhận là sản phẩm OCOP. Nỗ lực của các HTX nông nghiệp đã góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, thu hẹp đất trống đồi trọc, đầm lầy, hoang hóa, tạo ra nhiều sản phẩm nông sản có chất lượng, giúp nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Thủ đô trên thị trường.

Đặc biệt, những năm gần đây, Hà Nội hình thành nhiều mô hình HTX kiểu mới quy mô thôn, xã. Sau khi chuyển đổi, các HTX này đã chọn được những người đứng đầu có tư duy đổi mới, sáng tạo, mạnh dạn xây dựng phương án tổ chức sản xuất và kinh doanh đáp ứng cơ chế thị trường. Bên cạnh đó, các HTX đang thực hiện đa dạng dịch vụ cho các thành viên, nhiều HTX có từ 10 - 12 dịch vụ. Thông qua đó, đời sống của thành viên HTX, thành viên liên kết và lao động trong HTX được ổn định và ngày càng nâng cao, góp phần ổn định tổ chức sản xuất, phát triển kinh tế tại địa phương.

Tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động

Không thể phủ nhận, những năm qua các HTX nông nghiệp của Hà Nội hoạt động ngày càng hiệu quả, giữ vai trò quan trọng trong chuỗi gắn kết giữa nông dân với doanh nghiệp, giúp nâng cao giá trị sản xuất, đóng góp vào sự phát triển chung của ngành nông nghiệp Thủ đô. Tuy nhiên, theo Chi cục Trưởng Chi cục PTNT Hà Nội Nguyễn Văn Chí, HTX nông nghiệp phát triển chưa phát huy hết vai trò, chưa có nhiều mô hình liên kết chuỗi, ứng dụng công nghệ cao quy mô lớn. Một số HTX thiếu về cơ sở vật chất, quy mô sản xuất kinh doanh còn nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được nhu cầu và kỳ vọng của thành viên. Một số ít HTX chưa chủ động nắm bắt thông tin thị trường, liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ nông sản cho thành viên…

Phó Giám đốc Sở NN - PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường chia sẻ, thực tế, HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn có nhiều rủi ro về thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, thị trường. Thành viên HTX là người nông dân nên năng lực và khả năng thu hút đầu tư thấp. Bên cạnh đó, môi trường hoạt động của HTX nông nghiệp chưa hấp dẫn để thu hút các tài năng trẻ về làm việc dẫn đến năng lực quản lý, điều hành của cán bộ HTX, nhất là năng lực người đứng đầu của nhiều HTX nông nghiệp còn hạn chế…

Để tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp, ông Tường cho rằng, bên cạnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cần chú trọng xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX nông nghiệp điển hình, tiên tiến, tạo điều kiện để các HTX mở rộng quy mô, phạm vi, địa bàn hoạt động với các ngành nghề sản xuất, kinh doanh dịch vụ. Ưu tiên phát triển các HTX nông nghiệp gắn với chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, chế biến nông sản. Bên cạnh đó, cần tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc pháp lý về đất đai xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất của các HTX, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các HTX phát huy vai trò “trụ cột” trong sự phát triển của ngành nông nghiệp Thủ đô.