Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khóa XIV

- Thứ Sáu, 26/03/2021, 07:35 - Chia sẻ
Hôm nay (26.3), Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, thảo luận dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khóa XIV của Quốc hội; các Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XIV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.

Nền tảng vững chãi cho Khóa XV và các khóa tiếp theo

Phát biểu kết luận Phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, đã có 25 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu, không khí diễn ra thẳng thắn, trách nhiệm và đầy cảm xúc. Các đại biểu Quốc hội đều bày tỏ sự thống nhất cao với dự thảo Báo cáo nhiệm kỳ của Quốc hội cũng như Báo cáo công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân Phát biểu kết luận phiên thảo luận

Các báo cáo đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bố cục chặt chẽ, mạch lạc, đánh giá bao quát, sâu sắc và toàn diện về tổ chức và hoạt động trong nhiệm kỳ, nhất là về các thành tựu nổi bật; đồng thời, chỉ rõ hạn chế tồn tại, nguyên nhân và tiếp tục làm sâu sắc thêm các bài học kinh nghiệm cũng như đưa ra các kiến nghị thiết thực, cụ thể gửi gắm cho Quốc hội Khóa XV và Khóa sau nghiên cứu để tiếp tục đổi mới, cải tiến nhằm phát huy hơn nữa thành tựu đạt được cũng như khắc phục những hạn chế, tồn tại của Khóa XIV để ngày càng hoàn thành trọng trách mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao cho.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, qua thảo luận, các ý kiến nhất trí cho rằng, Quốc hội Khóa XIV là nhiệm kỳ thành công, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với những thành tựu và dấu ấn nổi bật, tiếp tục gần dân, sát dân, có nhiều đổi mới, cải tiến, nâng cao chất lượng, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước cũng như hoạt động ngoại giao nghị viện. Các cơ quan của Quốc hội đã nỗ lực đoàn kết, đổi mới, chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Chính phủ, các cơ quan hữu quan hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Các đại biểu Quốc hội đã luôn thể hiện bản lĩnh, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước cử tri và Nhân dân, lắng nghe, phản ánh đầy đủ, kịp thời ý chí, nguyện vọng của nhân dân, phát huy trí tuệ đóng góp vào thành công chung của Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, giao Ban Chỉ đạo tổng kết công tác và các cơ quan hữu quan nghiêm túc nghiên cứu để tiếp thu các ý kiến của đại biểu Quốc hội, hoàn thiện Báo cáo công tác của Quốc hội nhiệm kỳ Khóa XIV và thể hiện đầy đủ trong nghị quyết của Quốc hội về nội dung tổng kết nhiệm kỳ.

Nhắc lại nhận định của một đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tổ chiều 25.3, “Khóa XIV là một nhiệm kỳ không trải hoa hồng nhưng chúng ta vẫn thành công và một nhiệm kỳ đã để lại những dấu ấn nổi bật, là những năm tháng không thể nào quên”, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, từng đại biểu Quốc hội, từng đoàn đại biểu Quốc hội đã hoàn thành những công việc rất trách nhiệm trước cử tri và Nhân dân tại hội trường này và trong suốt 5 năm qua, những kỳ họp, những phiên họp, những hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách và những hội nghị chuyên đề để bàn về các công việc của Quốc hội. “Chúng ta có quyền tự hào vì những đóng góp của chúng ta, từng đại biểu Quốc hội, từng Đoàn đại biểu Quốc hội, từng cơ quan của Quốc hội đã thực hiện đúng lời hứa với cử tri, đó là chúng ta hành động vì lợi ích của Nhân dân, vì lợi ích của quốc gia, dân tộc. Quốc hội Khóa XIV đã để lại một nền tảng vững chãi cho Khóa XV và các khóa tiếp theo”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội trân trọng cảm ơn các vị khách quý, đồng bào, cử tri cả nước đã dành thời gian quan tâm theo dõi, giám sát hoạt động của Quốc hội; cám ơn các đại biểu Quốc hội đã tích cực nghiên cứu, tham gia phát biểu nhiều ý kiến, mặc dù là kỳ họp cuối cùng nhưng rất có chất lượng và tâm huyết với hoạt động của Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ cảm ơn các cơ quan thông tấn, báo chí đã tổ chức đưa tin, phát thanh, truyền hình trực tiếp phiên họp đến cử tri và người dân.

Quy trình soạn thảo luật phải chuyên nghiệp hơn

Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) chia sẻ, để chuẩn bị cho các bài phát biểu chỉ mấy phút trên diễn đàn của Quốc hội, ông và nhiều đại biểu Quốc hội đã thức thâu đêm, trăn trở; có đại biểu Quốc hội kỳ nào cũng phát biểu, đeo đuổi một vấn đề mà cử tri kỳ vọng, gửi gắm. Đó là những động lực, truyền lửa cho nhiều thế hệ đại biểu Quốc hội chúng tôi. Nhấn mạnh điều này, ông cho rằng, báo cáo của Quốc hội rất toàn diện, đúng mực, nêu được thành công, cũng như tồn tại, để Quốc hội hoạt động hiệu quả hơn nữa, với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của đất nước.

Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh)

Về công tác lập pháp, ông Ngân đánh giá, đây là công tác quan trọng nhất của Quốc hội. Ngay cả Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc cũng đề cập tới vấn đề tiếp tục cải thể chế đồng bộ. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã thông qua 72 luật và rất nhiều nghị quyết. Tuy nhiên, trong 72 luật đó, hơn 1/3 luật là sửa đổi và bổ sung. Con số đó cho thấy tuổi thọ của luật còn hạn chế. Đã là luật thì phải mang tính ổn định, lâu dài. Có luật mới ban hành, chưa đi vào cuộc sống đã phải bổ sung, sửa đổi; một số luật khác lại chậm sửa đổi, chậm ban hành mà kỳ nào tiếp xúc cử tri cũng phản ánh như Luật Đất đai. Trong báo cáo nhiệm kỳ, Thủ tướng Chính phủ đã chia sẻ con số 570 chuyến lên rừng xuống biển trong nhiệm kỳ vừa rồi. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quyết liệt, quyết tâm nhưng đâu đó cũng thể hiện địa phương còn lúng túng với hệ thống văn bản pháp luật chưa rõ ràng, chồng chéo.

Nêu thực tế này, ông Ngân nhấn mạnh, công tác đầu tư cho luật pháp, kể cả nguồn nhân lực cũng như tài chính còn nhiều hạn chế. Quy trình soạn thảo luật pháp cần chuyên nghiệp hơn, cần huy động sự tham gia nhiều hơn của các chuyên gia và phải đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu. Công tác giám sát thực thi pháp luật cần được Quốc hội quan tâm hơn, tăng cường giám sát hơn. Ban hành luật xong chưa đủ, công tác triển khai, thực thi cũng cần được giám sát nghiêm túc.

Hay như vấn đề ủy quyền lập pháp. Sau khi luật được ban hành, Quốc hội thường giao cho Chính phủ hướng dẫn, qui định chi tiết. Vậy Quốc hội có giám sát việc quy định chi tiết đó chưa? Đặt câu hỏi này, ông Ngân cho rằng, “có, nhưng còn ít, còn khiêm tốn. Quốc hội cần giám sát công tác ủy quyền lập pháp để các nghị định, thông tư phải phù hợp với thực tế cuộc sống”,

Về quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia, ông Ngân cho rằng, công tác cung cấp tài liệu chưa đáp ứng được nhu cầu của đại biểu Quốc hội, tuy đã được cải tiến nhưng còn chậm. “Để đại biểu Quốc hội mạnh dạn bấm nút thông qua, chúng tôi cần được cung cấp tài liệu sớm hơn để có thể tham vấn ý kiến chuyên gia, lắng nghe tiếng nói của Nhân dân”, ông Ngân nêu rõ.

Tăng cường thời lượng thảo luận các vấn đề quan trọng của đất nước

Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khóa XIV của Quốc hội đã phân tích khá đầy đủ, thẳng thắn điểm mạnh, điểm còn tồn tại, nguyên nhân của những tồn tại đó và đưa ra các bài học kinh nghiệm khá sâu sắc để góp phần làm cho hoạt động trong thời gian tới tốt hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội), Quốc hội cần quan tâm nghiên cứu thêm về vấn đề hậu giám sát một cách thiết thực, cụ thể với các tiêu chí định lượng rõ ràng, các chỉ số đo khả tín, tạo niềm tin vững chắc hơn cho cử tri với công tác giám sát của Quốc hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội)

Về công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, mặc dù thực tế Đảng, Chính phủ các cấp đã rất tích cực xử lý đơn thư nhưng theo bà Lan, vẫn còn những vụ việc kéo dài, rất nhiều vụ việc đã có các văn bản ngừng tiếp nhận đơn, thư của các cấp nhưng người dân vẫn tiếp tục gửi đơn, ý kiến và không muốn ra tòa. Bà đề nghị cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giám sát việc thực hiện pháp luật hơn nữa; nghiên cứu thêm các giải pháp hiệu quả hơn để không làm lãng phí thời gian của người người dân, của đại biểu Quốc hội và các cơ quan có trách nhiệm giải quyết và cũng tạo thêm niềm tin của cử tri đối với Quốc hội.

Bà Lan cũng đề nghị Quốc hội nên định hướng tăng cường cân đối thêm thời lượng và phân bổ thời gian thêm để thảo luận trên nghị trường Quốc hội cho các vấn đề quan trọng của đất nước ở tầm vĩ mô, tầm quốc gia, các mô hình tăng trưởng, các chính sách đối nội, đối ngoại của đất nước, các vấn đề cạnh tranh kinh tế, tài chính, địa chính trị, các vấn đề mang tính chiến lược, quy hoạch cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh. Vì đây là vấn đề rất quan trọng đối với một quốc gia, một dân tộc.

Củng cố niềm tin vững chắc và tình yêu sâu đậm của Nhân dân với Quốc hội

Đánh giá cao bản dự thảo Báo cáo công tác Quốc hội nhiệm kỳ Khóa XIV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan (TP Hà Nội) cho rằng, bản báo cáo đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bố cục logic, chặt chẽ, dễ hiểu, phản ánh đầy đủ các hoạt động của Quốc hội, từ hoạt động lập pháp đến giám sát, từ hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước đến hoạt động đối ngoại.

Báo cáo đã làm rõ được các hoạt động nổi bật và các dấu ấn quan trọng mà Quốc hội Khóa XIV đã để lại trong lòng đồng bào và cử tri cả nước. Đồng thời, đã phân tích sâu sắc và súc tích các nguyên nhân, thành công, những điểm tồn tại, hạn chế, bài học kinh nghiệm từ thực tiễn và các kiến nghị cũng như các giải pháp để phát huy hơn nữa các thành tựu và khắc phục một cách hiệu quả nhất những điểm còn hạn chế.

Bà Lan cũng bày tỏ hoàn toàn đồng tình với nhận định mà báo cáo đã nêu. Trong thời gian vừa qua, bên cạnh những thời cơ thuận lợi chúng ta đã phải đối mặt với khó khăn, thách thức chưa từng có trong lịch sử như đại dịch Covid-19, thiên tai, bão lũ, dịch bệnh cây trồng, vật nuôi, cạnh tranh thương mại, xung đột địa chính trị. Nhưng nhờ sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ của Quốc hội, Quốc hội đã đạt được sự đồng lòng của người dân, của cộng đồng doanh nghiệp và sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị. Chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, bao trùm trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước; vị thế, uy tín của nước ta tiếp tục được nâng lên trên trường quốc tế.

Trong báo cáo cũng nhấn mạnh, Quốc hội Khóa XIV ngày càng thể hiện sâu sắc là hiện thân của khối đại đoàn kết dân tộc, luôn sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ, hoạt động hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra trên tất cả các lĩnh vực; đã thể hiện được vai trò, vị trí là cơ quan đại biểu cao nhất nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Những quyết sách của Quốc hội luôn xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của nhân dân, từ lợi ích của quốc gia, của dân tộc, từ yêu cầu phát triển của đất nước, tạo nên những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới, xây dựng vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong thời gian qua. Tôi cho rằng, điều này hoàn toàn đúng và được minh chứng bằng những kết quả, những thành tựu mà Quốc hội đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua được cử tri, nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Theo bà Lan, Quốc hội đã đặc biệt chú trọng đổi mới phương pháp sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả của Quốc hội.

Trong các hoạt động của Quốc hội cũng như các đại biểu đã phát biểu, bà cho biết thực sự ấn tượng với nội dung giám sát của Quốc hội được đề cập trong báo cáo. Các hoạt động giám sát của Quốc hội rất đa dạng, bao gồm việc xem xét các báo cáo của cơ quan về việc tổ chức thực hiện Hiến pháp, Luật; giám sát các chuyên đề, chất vấn và trả lời chất vấn, đánh giá việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, lấy phiếu tín nhiệm với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu; việc giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban và các đoàn của Quốc hội thì nhìn chung các hoạt động giám sát của Quốc hội đã dần đi vào chiều sâu, có tính hiệu quả cao, tạo động lực thúc đẩy cao, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội.

Hoạt động chất vấn của Quốc hội thực sự đổi mới sáng tạo. Các phiên chất vấn diễn ra sôi nổi với không khí dân chủ, có tính xây dựng cao. Cử tri và nhân dân cả nước háo hức mong đợi và đánh giá rất cao sự điều hành linh hoạt, quyết đoán của người chủ trì; đánh giá cao sự tâm huyết, trách nhiệm, trí tuệ của các đại biểu Quốc hội và cử tri cũng rất vui mừng với những câu trả lời rất thẳng thắn, nghiêm túc, cam kết khắc phục sự cầu thị của các thành viên Chính phủ đã được chất vấn.

Hoạt động giữa mối liên hệ với cử tri và Nhân dân thì đã được phản ánh khá đầy đủ trong báo cáo; công tác tổ chức tiếp xúc cử tri đã có sự đổi mới về hình thức và cách thực hiện. Nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội, trong đó có Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội đã tổ chức rất tốt để các đại biểu được tiếp xúc với nhiều địa bàn khác nhau, để được nắm bắt sâu sắc hơn, đa dạng hơn các vấn đề thực tiễn của địa phương. Đồng thời cũng tạo điều kiện để cử tri được tiếp xúc, đề đạt nguyện vọng của nhiều đại biểu Quốc hội hơn.

Hoạt động đối ngoại cũng là một trong những hoạt động nổi bật của Quốc hội, Quốc hội đã phát huy tốt vai trò quan trọng của đối ngoại Nghị viện, đóng góp vào thành công chung trong việc thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định cho công cuộc xây dựng và bảo vệ, phát triển đất nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Đặc biệt, Việt Nam đã tổ chức đăng cai nhiều sự kiện quốc tế quan trọng và ở đó Quốc hội Việt Nam đóng góp nhiều sáng kiến quan trọng tại các diễn đàn đa phương lớn. Tóm lại, theo bà Lan, báo cáo đã khái quát được toàn diện các hoạt động của Quốc hội đã làm nổi bật những thành tựu to lớn, vượt trội trong nhiệm kỳ vừa qua, đã củng cố và làm sinh động thêm niềm tin vững chắc và tình yêu sâu đậm của nhân dân đối với Quốc hội. Nhân dân cả nước đã thực sự quan tâm đến các hoạt động và sự phát triển của Quốc hội, các hoạt động năng động, sáng tạo thực chất và trí tuệ của Quốc hội Khóa XIV đã khởi tạo thêm một luồng sinh khí mới mẻ trong sinh hoạt chính trị nói riêng và trong đời sống xã hội nói chung. 

Chính sách hợp lòng dân, thúc đẩy đất nước phát triển

Các báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban đã phân tích, làm rõ những kết quả đạt được, ưu điểm đạt được, cũng như hạn chế, nguyên nhân; đặc biệt, rút ra 6 bài học kinh nghiệm, làm sâu sắc thêm những bài học quý được Quốc hội các khóa trước. Theo đại biểu Quốc hội Ngô Sách Thực (Bắc Giang), đây là những nội dung quan trọng để tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền, trong đó có việc đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất.

Đại biểu Quốc hội Ngô Sách Thực (Bắc Giang)

Cũng theo ông Thực, Quốc hội Khóa XIV đã để lại những dấu ấn tốt đẹp trong Nhân dân. Một nhiệm kỳ đổi mới, hoạt động vì dân thể hiện trên các mặt:

Thứ nhất là, Quốc hội rất coi trọng công tác lập pháp, với 72 luật, 18 nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 2 pháp lệnh, 23 nghị quyết, là khối lượng công việc rất lớn để hoàn thành thể chế kinh tế thị trường, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; kịp thời phê duyệt nhiều hiệp định thương mại quốc tế, tạo môi trường thuận lợi, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thể hiện ước nguyện của Nhân dân, của dân tộc; động viên các nguồn lực của đất nước, đưa đất nước hội nhập, phát triển, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ đất nước.

Thứ hai là, đổi mới, cải tiến các hoạt động giám sát, đặc biệt là 7 chuyên đề giám sát của Quốc hội, là những nội dung có liên quan mật thiết đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của Nhân dân. Phương pháp giám sát bài bản, căn cơ, không những giải quyết những bức xúc trước mắt mà còn tìm ra nguyên nhân để đưa ra biện pháp lâu dài; vừa hoàn thiện thể chế, chính sách, rõ trách nhiệm để thúc đẩy giải quyết các vấn đề qua giám sát. “Tôi đồng tình với các ý kiến là Quốc hội, Chính phủ, không chạy theo ngắn hạn, trước mắt mà giải quyết các vấn đề có tầm chiến lược, lâu dài. Giám sát chuyên đề của Quốc hội đang đi theo hướng này”, ông Thực nhấn mạnh.

Thứ ba là, nhiệm kỳ Khóa XIV của Quốc hội đã xem xét, quyết định nhiều vấn đề quan trọng, một số công trình trọng điểm quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi, dân tộc thiểu số, chính sách tài khóa, tiền tệ, quy định trần nợ công, lạm phát, phòng chống tham nhũng, lãng phí; hoàn thành khung pháp lý đầu tư công – tư, nâng cao hiệu quả đầu tư công, phát huy các hình thức đầu tư... Những quyết sách này cùng với những nhiệm vụ “thể chế, thể chế và thể chế” đã phát huy hiệu quả, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao sức cạnh tranh, sức chống chịu của nền kinh tế, hạn chế tác động tiêu cực. Những số liệu về chỉ số về phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, 63% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, giảm trần nợ công còn 55%, dự trữ ngoại hối đạt trên 100 tỷ USD là kết quả của những quyết sách đúng đắn của Đảng, Quốc hội, Chính phủ. Điều quan trọng nhất, theo ông là, những chính sách đó hợp với lòng dân và được người dân, doanh nghiệp đón nhận, thực hiện.

Thứ tư là, Quốc hội có nhiều đổi mới trong hoạt động họp trực tuyến, giảm tối đa tài liệu giấy, hướng tới một Quốc hội điện tử; các ý kiến của đại biểu Quốc hội được tổng hợp, phản hồi khá đầy đủ, không khí thảo luận dân chủ, thẳng thắn như nhiều người đã khẳng định là chuyển từ Quốc hội tham luận sang Quốc hội tranh luận. Như vậy, Quốc hội đang có bước chuyển về chất, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn hỏi nhanh, đáp ngọn cũng được dư luận đánh giá rất cao.

Thứ năm là, phối hợp công tác giữa các cơ quan Nhà nước, giữa lập pháp, hành pháp, tư pháp và MTTQ, các tổ chức được tăng cường hơn bằng những quy chế, cơ chế cụ thể, hàng năm có nội dung trọng tâm và đánh giá hiệu quả. Các hoạt động của các Ủy ban, các cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội có nhiều đổi mới, hướng về cơ sở, gắn bó mật thiết với cử tri và nhân dân. Việc tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi về các cơ quan có trách nhiệm giải quyết; việc đôn đốc, giám sát, theo dõi viêc giải quyết kiến nghị của cử tri có nhiều tiến bộ, sâu sát, kịp thời hơn. Hoạt động ngoại giao nghị viện đối ngoại cũng để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp.

Tuy nhiên, hoạt động của Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội, theo ông Thực vẫn còn một số hạn chế, một số điều chưa được như mong muốn đã được các báo cáo nêu rõ. Trên cơ sở tổng kết nhiệm kỳ, ông mong muốn, Quốc hội khóa tới tiếp tục đổi mới, hoạt động hiệu quả hơn nữa và đề xuất một số kiến nghị:

Thứ nhất, tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế để bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013: công dân được làm những điều mà  pháp luật không cấm; hoàn thiện cơ chế, chính sách dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Để phát huy những hình thức giám sát, nhiệm kỳ tới cần xây dựng luật giám sát nhân dân.

Thứ hai, hiện nay, hình thức cơ quan chủ trì soạn thảo lấy ý kiến công khai trên cổng thông tin điện tử các dự thảo văn bản luật chưa nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân, ít nhận được ý kiến tâm huyết, xác đáng vì thiếu cơ chế phản hồi, tiếp thu các ý kiến đóng góp qua dư luận và các kênh thông tin điện tử. Cần quy định việc lấy ý kiến góp ý, tiếp thu ý kiến phản biện xã hội cụ thể hơn.

Thứ ba, cần tăng số lượng, chất lượng của đại biểu chuyên trách, hoàn thiện địa vị pháp lý, chế độ cho đại biểu chuyên trách, lựa chọn đại biểu có tâm, có tầm, đủ tiêu chuẩn, kinh nghiệm, điều kiện hoạt động, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân và khát vọng vươn lên của dân tộc.

Cần tăng cường giám sát lĩnh vực tư pháp 

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn)

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cũng đánh giá cao việc Quốc hội Khóa XIV đã chú trọng hơn cho nhiệm vụ giám sát văn bản quy phạm pháp luật. Sau nhiều nhiệm kỳ hoạt động thì trong nhiệm kỳ này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giúp cho Quốc hội ban hành và triển khai Nghị quyết giám sát tổng thể hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trong đó, có các văn bản thuộc lĩnh vực tư pháp. Với mong muốn có được một hệ thống pháp luật đồng bộ khả thi thì quá trình giám sát vừa qua, các cơ quan của Quốc hội vào các cơ quan tư pháp cũng đã rà soát kỹ lưỡng và đã thẳng thắn chỉ ra những vướng mắc, thiếu sót ở phần luật và những vướng mắc, chậm trễ ở văn bản hướng dẫn, từ đó, đã ghi nhận để thực hiện khắc phục chung. Sau giám sát, đã có nhiều hạn chế được khắc phục ngay nhưng còn nhiều hạn chế tiếp tục được ghi nhận, có tổng kết kỹ và sẽ có cách xử lý trong thời gian tới.

Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đã chú trọng theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị ở giai đoạn hậu giám sát. Với phương châm “theo đến cùng đối với vấn đề được đưa ra giám sát”, trong nhiệm kỳ vừa rồi, sau mỗi phiên thẩm tra, phiên giải trình hoặc là sau các cuộc giám sát chuyên đề, Ủy ban Tư pháp đều tập hợp các kiến nghị gửi các cơ quan tư pháp. Các cơ quan tư pháp đã có thái độ rất nghiêm túc, cầu thị trong việc thực hiện các kiến nghị Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội. Ngay sau khi nhận được kiến nghị, đều ban hành kế hoạch để triển khai thực hiện kiến nghị và gửi cho Ủy ban Tư pháp để theo dõi. “Trải qua một nhiệm kỳ hoạt động, với việc chấp hành nghiêm sự lãnh đạo của Đảng và tuân thủ sự giám sát của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội thì nhiều việc khó đã có những chuyển biến tích cực, đáng ghi nhận. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp đã thể hiện đánh giá này với các cơ quan tư pháp”, bà Thủy khẳng định.

Nhìn lại chặng đường 5 năm qua, bà Thủy cho rằng, Quốc hội đã có rất nhiều thành tựu nổi bật, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước trong đó có sự phát triển của hệ thống tư pháp. Để tiếp tục phát huy những thành tựu, bà Thủy kiến nghị Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội tăng cường giám sát lĩnh vực tư pháp để cùng với các cơ quan công tác thực hiện tốt mục tiêu không để xảy ra oan, sai và không để xảy ra bỏ lọt tội phạm, vi phạm pháp luật. Các cơ quan của Quốc hội vào các đại biểu Quốc hội, trong quá trình giám sát lĩnh vực tư pháp cùng với việc chỉ ra những hạn chế, tồn tại thì cũng cần quan tâm hơn đến những khó khăn, vướng mắc của các cơ quan tư pháp để kịp thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ để giúp các cơ quan này hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ.

Lần đầu tiên các báo cáo tư pháp trình Quốc hội đã bỏ dấu mật

Theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn), qua hoạt động giám sát của Quốc hội đã góp phần tăng cường sự công khai, minh bạch của lĩnh vực tư pháp. Có thể nói, nhiều nhiệm kỳ trước đây, thậm chí là hai năm đầu của nhiệm kỳ này, báo cáo công tác của một số cơ quan tư pháp gửi Quốc hội vẫn đóng dấu mật. Việc đóng dấu mật như vậy, một mặt làm khó cho các Ủy ban của Quốc hội khi tiến hành thẩm tra, giám sát; mặt khác lại làm khó cho các đại biểu Quốc hội khi thảo luận và phát biểu ý kiến tại nghị trường, nhất là khi muốn đánh giá kỹ lưỡng, chi tiết về một vấn đề cụ thể. Người dân cũng khó có thể có được những thông tin đầy đủ về hoạt động tư pháp.

Tuy nhiên, sau nhiều phiên trao đổi, thảo luận và làm việc kỹ lưỡng với các cơ quan tư pháp, bà Thủy cho biết, 3 năm trở lại đây, tất cả các báo cáo công tác của khối các cơ quan tư pháp gửi Quốc hội đều đã bỏ dấu mật. Các thông tin, số liệu thuộc diện mật theo quy định của pháp luật đã được rà soát để đưa riêng vào phụ lục. Thậm chí, trong nhiệm kỳ Khóa XIV, Quốc hội còn bố trí một phiên thảo luận về tư pháp và phát thanh truyền hình trực tiếp với các cử tri. “Những đổi mới, công khai, minh bạch như vậy đã tạo điều kiện để các cử tri có được những thông tin đầy đủ, từ đó đánh giá khách quan về hoạt động tư pháp, cũng như chia sẻ những khó khăn, vất vả của các cơ quan tư pháp. Việc công khai, minh bạch đã đặt ra yêu cầu các đại biểu Quốc hội phải hoạt động chất lượng hơn, trách nhiệm hơn. Đặc biệt đã tạo ra áp lực với cơ quan tư pháp phải luôn phấn đấu để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao giao”, bà Thủy nói.

Cùng với đó, Quốc hội đã giao chỉ tiêu cho lĩnh vực tư pháp cao hơn và chặt chẽ hơn so với nhiệm kỳ trước. Trong lịch sử hoạt động của Quốc hội, lần đầu tiên nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIII đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về tư pháp và giao chỉ tiêu cho từng hoạt động. Trải qua một nhiệm kỳ hoạt động trong nhiệm kỳ Kkhóa XIV vào năm 2019, Quốc hội đã tiến hành tổng kết và sửa các Nghị quyết về tư pháp theo hướng: Đã tích hợp tất cả những Nghị quyết về tư pháp vào một Nghị quyết chung để thuận cho việc áp dụng; đã giao chỉ tiêu cao hơn đối với nhiều hoạt động; đưa ra các định lượng cụ thể đối với những chỉ tiêu mà trước đây còn giao chung. Trong điều kiện số lượng án tăng mạnh so với nhiệm kỳ trước và biên chế phải giảm so với yêu cầu chung, bà Thủy cho rằng, đây là áp lực rất lớn đối với các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, đây cũng là đòi hỏi của Nhân dân về một nền tư pháp ngày càng hiệu quả hơn. Về quá trình giao chỉ tiêu, Quốc hội đã thảo luận nhắc kỹ lưỡng các mặt. Một mặt là để bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tế nhưng vẫn tạo động lực để các cơ quan công tác phấn đấu cao hơn.

Dù ở đâu, làm gì cũng sẽ luôn cố gắng vì đã được người dân tin tưởng, lựa chọn

Đề cập đến việc lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp, đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) cho rằng, đây là hoạt động được người dân kỳ vọng cũng là thước đo trong đánh giá cán bộ, là cơ hội để những lãnh đạo chính trực tỏa sáng thêm một lần nhưng đồng thời cũng đòi hỏi các đại biểu phải thẳng thắn, dám đấu tranh, khách quan, công bằng trong đánh giá tín nhiệm.

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội)

Trong nhiệm kỳ vừa qua, hoạt động lấy phiếu tín nhiệm theo bà Mai đã mang lại hiệu ứng tích cực, những đóng góp của người được lấy ý kiến đã được ghi nhận một cách công bằng. “Tuy nhiên, qua tiếp xúc cử tri, chúng tôi cũng nhận được câu hỏi của người dân là ông bà có nhận thấy việc lấy phiếu tín nhiệm mang tính chất hình thức hay không? Tôi hiểu và cảm nhận được rằng, đằng sau câu hỏi đó là sự băn khoăn, lo lắng của người dân. Có lẽ cử tri chờ đợi điều gì đó nhiều hơn thế”, bà Mai chia sẻ. Theo bà, tới đây, khi tổ chức thực hiện lấy phiếu tín nhiệm cần quan tâm đến hai khía cạnh, trước hết là các mức lấy phiếu tín nhiệm. Hiện nay chúng ta đang để ba mức: tín nhiệm, tín nhiệm cao và tín nhiệm thấp. Việc để 3 mức có thể đề cao tính nhân văn, nhưng có thể ảnh hưởng đến tính mạch lạc trong việc đánh giá. Việc để 3 mức khó lượng hóa, khó so sánh trong việc đánh giá kết quả giữa những đối tượng được lấy phiếu xin ý kiến. Vấn đề nữa là số lần lấy phiếu tín nhiệm, chúng ta đang lấy phiếu tín nhiệm một lần, song để đánh giá được những cố gắng, những tiến bộ của người được lấy phiếu tín nhiệm thì một số ý kiến đề xuất, nên chăng thực hiện hai lần trong một nhiệm kỳ.

Cho rằng, hoạt động Quốc hội như đi trên một con đường không bao giờ có điểm kết thúc vì cuộc sống luôn có sự tiếp nối, thế hệ đại biểu sau nối tiếp thế hệ đại biểu trước, đại biểu Quốc hội Hà Nội nhấn mạnh, yêu cầu tiếp tục đổi mới, hoàn thiện nâng cao chất lượng hoạt động Quốc hội đáp ứng sự mong mỏi của người dân là yêu cầu bắt buộc. “Tại thời khắc cuối cùng của nhiệm kỳ, chúng tôi cũng như tất cả rất nhiều đại biểu muốn nói lời trân trọng cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo, cảm ơn cử tri đã ủng hộ, bỏ phiếu để bầu ra chúng tôi. Chúng tôi nghĩ rằng dù ở đâu, những người đã từng đại biểu Quốc hội sẽ luôn cố gắng để làm tròn bổn phận của mình vì ít nhất đã có một lần trong đời đã được người dân tin tưởng và lựa chọn”, bà Mai bày tỏ.

Nâng cao chất lượng khâu phân tích chính sách

Nhìn lại cả chặng đường đã qua, đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (TP Hà Nội) khẳng định, Quốc hội Khóa XIV với những lãnh đạo Quốc hội thật sự ưu tú, với những đại biểu Quốc hội nhiệt thành, tâm huyết, đã làm tròn nhiệm vụ của mình trước Nhân dân.

Tuy nhiên, bà Mai cũng cho rằng, tại thời khắc này, có lẽ mỗi đại biểu Quốc hội vẫn còn băn khoăn, trăn trở. Trong đó, bà nêu băn khoăn về chất lượng các đạo luật được thông qua và khái niệm tham nhũng chính sách. Cụ thể, bà cho rằng, Quốc hội Khóa XIV đã thông qua những đạo luật bảo đảm chất lượng, bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng, không có biểu hiện tham nhũng chính sách. Tuy nhiên, nếu rà soát thật kỹ, lật đi lật lại tất cả các quy định và đặt chúng trong mối quan hệ với việc tổ chức thực hiện, “có thể nhận thấy có những quy định nếu không giám sát chặt chẽ quá trình tổ chức thực hiện thì rất có thể dẫn đến nguy cơ tham nhũng chính sách”.

Tham nhũng chính sách có thể hiểu là việc cố tình đưa vào các đạo luật những quy định mà khi thực hiện sẽ đem lại lợi ích chính đáng cho một số tổ chức, cá nhân nhất định. Bà Mai cho rằng, hành vi này cực kỳ nguy hiểm vì nó tạo căn cứ pháp lý bảo vệ cho hành vi tham nhũng có hệ thống. Ví dụ các Quỹ tài chính ngoài ngân sách trong nhiều đạo luật. Trên cơ sở giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 792 đề nghị rà soát và loại bỏ tất cả những quỹ hoạt động không hiệu quả. Bên cạnh những quỹ hoạt động hiệu quả, thì hiện nay trên thực tế vẫn tồn tại hơn 40 quỹ tài chính ngoài ngân sách, trong đó có những quỹ gây lãng phí rất lớn cho ngân sách nhà nước. Và điều đáng băn khoăn là trong số 72 đạo luật được Quốc hội Khóa XIV thông qua, thì vẫn còn đến ¼  số đạo luật có quy định đề xuất thành lập và duy trì quỹ tài chính ngoài ngân sách.

Một dư địa khác, theo bà Mai, có thể liên quan đến tham nhũng chính sách đó là các quy định liên quan đến quản lý đất đai, bao gồm đền bù giải phóng mặt bằng, định giá đất, đấu giá quyền sử dụng đất. Ngoài ra các quy định liên quan đến ưu đãi trong thực hiện các nghĩa vụ tài chính về quy trình thủ tục, phân cấp, phân quyền trong quyết định các dự án cũng là những mảnh đất có thể phát sinh nguy cơ tham nhũng chính sách.

Xuất phát từ hiểm họa của cái gọi là “tham nhũng chính sách”, bà Mai đề nghị, đề cao chất lượng khâu phân tích chính sách trước khi thông qua các đạo luật. Đề cao hơn nữa việc lấy ý kiến người dân, doanh nghiệp, những chủ thể chịu sự tác động trực tiếp của chính sách. Nâng cao chất lượng hoạt động thẩm tra. Cụ thể, hoạt động thẩm tra cần trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần dám đấu tranh, dám phản biện. Đề cao trách nhiệm giải trình của cơ quan đề xuất chính sách, cương quyết xử lý những hành vi thông đồng, cố tình cài cắm vào quy định pháp luật những quy định để trục lợi cá nhân. Sớm hoàn tất quá trình Chính phủ số, minh bạch hóa tất cả các quy trình để người dân có thể thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình mà không phải trả chi phí phi chính thức. 

Chú trọng giám sát việc sử dụng quyền lực và nguồn lực của đất nước

Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) bày tỏ tán thành cao nội dung các báo cáo của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, đặc biệt là khẳng định vị trí, vai trò và thành công của Quốc hội Khóa XIV.

Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre)

Nêu quan điểm về công tác lập pháp, ông Nhưỡng khẳng định, thành công trong công tác lập pháp là rất quan trọng, khẳng định trách nhiệm của Quốc hội trong xây dựng thể chế pháp luật để phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và phục vụ Nhân dân. Tuy nhiên, theo ông không thể không đề cập đến một số vấn đề hạn chế như: ngoài việc chậm trễ trong khâu chuẩn bị và chuyển hồ sơ các dự án luật thì vẫn còn tình trạng đề xuất chính sách không phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Có dự án luật gây bức xúc cho dư luận; dự án luật chưa đánh giá đầy đủ, sâu sắc tác động kinh tế - xã hội, bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế; không lường hết hậu quả trước mắt và lâu dài của quy định.

Trong công tác thẩm tra, thẩm định các dự án luật, ông Nhưỡng cho rằng, vẫn còn sơ hở, một số dự án chất lượng chưa cao. Năng lực phân tích chính sách trong quá trình xây dựng luật của một số đại biểu Quốc hội chưa đáp ứng yêu cầu, thậm chí còn tình trạng dễ dãi, dĩ hòa vi quý, cảm tính chứ chưa thực sự dành tâm huyết nghiên cứu, thể hiện được quan điểm và trách nhiệm xây dựng luật pháp trước Nhân dân.

Trong công tác giám sát, ông Nhưỡng cho biết, ngay Kỳ họp thứ nhất, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước phát biểu yêu cầu Quốc hội phải coi trọng giám sát là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt chú trọng hoạt động hậu giám sát. Cả nhiệm kỳ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Quốc hội đã thường xuyên quan tâm đến chức năng giám sát, thực hiện giám sát trên nhiều lĩnh vực quan trọng. Hoạt động giám sát tối cao, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Hội đồng Dân tộc, của các Ủy ban đã đi vào những vấn đề trọng yếu của đất nước, của lĩnh vực, ngành mà cử tri quan tâm, gồm cả những vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh, tư pháp, giải quyết kiến nghị của cử tri; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; phòng chống tham nhũng. Hiệu lực, hiệu quả giám sát ngày một nâng cao.

Tuy nhiên, theo ông Nhưỡng, vân còn một số tồn tại như: giám sát vẫn chưa toàn diện, còn lĩnh vực bị bỏ ngỏ. Ví dụ như lĩnh vực dân tộc thiểu số, miền núi chưa được Quốc hội giám sát tối cao làm cơ sở hoạch định chính sách, pháp luật tương xứng với vị trí, vai trò, tiềm năng cũng như sự tổn thương của khu vực dân tộc, miền núi. Trong khi các giám sát bậc thấp không thể bao quát và Quốc hội đánh giá đầy đủ nhất về vấn đề này. Bên cạnh đó, giám sát của Quốc hội, cơ quan Quốc hội chưa được thực hiện những vụ việc lớn, nổi cộm, bức xúc dư luận. Giám sát cá nhân của đại biểu Quốc hội chưa được thực hiện nhiều. Có đại biểu Quốc hội không thực hiện đúng quy định của pháp luật về giám sát; còn nhầm lẫn trong thực hiện vai trò đại biểu ở lĩnh vực này. Chưa có cơ chế xác định trách nhiệm cũng như điều kiện đảm bảo thực hiện giám sát của cá nhân đại biểu Quốc hội, thiếu cơ chế xác định trách nhiệm của Đoàn đại biểu Quốc hội trong giám sát các vấn đề của chính địa phương và khu vực bầu cử. Điều này làm giảm sút số lượng, khối lượng, hiệu lực, hiệu quả của giám sát. Chưa có cơ chế pháp lý bảo đảm thực hiện kiến nghị một đại biểu Quốc hội khi đại biểu Quốc hội không tiếp tục tham gia ứng cử, về nghỉ chế độ hoặc các lý do khác trong công tác cán bộ… nhất là đối với các vụ việc, nội dung kiến nghị phải đảm bảo giải quyết trong một thời gian dài chưa kết thúc.

Để góp phần nối tiếp những thành công của Quốc hội Khóa XIV, ông Lưu Bình Nhưỡng kiến nghị: Quốc hội tham mưu cho Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết về tăng cường năng lực, hiệu lực và hiệu quả của giám sát Quốc hội, HĐND; chú trọng giám sát việc sử dụng quyền lực và sử dụng nguồn lực của đất nước. “Cần xây dựng Quốc hội là một Quốc hội nhân văn, không chỉ là một trung tâm quyền lực mà còn là một trung tâm dân chủ và đoàn kết của quốc gia, của dân tộc. Quốc hội cần xây dựng một hình ảnh đẹp trong lòng cử tri và Nhân dân. Quốc hội cần công bằng trong phân bổ nguồn lực và trao quyền lực, kiểm soát quyền lực”, ông Nhưỡng mong muốn. 

Quốc hội đã góp phần tạo nên khối thống nhất cao độ giữa Đảng - Nhà nước và Nhân dân

Đánh giá thành công của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) khẳng định 5 dấu ấn lớn:

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Hà Nội)

Một là, Quốc hội đã góp phần tạo nên sự hoàn thiện, sự đồng bộ sâu sắc, một khối thống nhất cao độ giữa Đảng với Nhà nước, Nhân dân và cử tri. Thành công to lớn của dân tộc ta đã đạt được trong 5 năm vừa qua là nhờ sự đoàn kết, thống nhất, đồng lòng. Quốc hội đã khẳng định chức năng của mình qua quá trình lập pháp, giám sát các nhiệm vụ quan trọng của đất nước, đã thể chế hóa được các đường lối của Đảng, đã tham gia giám sát các hoạt động của Chính phủ, là cầu nối chính thức của Nhân dân và cử tri.

Hai là, Quốc hội đã thể hiện rất rõ sự dân chủ qua những đổi mới, nâng cấp qua hoạt động bầu cử, giám sát, chất vấn, trong xây dựng luật và các hoạt động khác. “Điều vui nhất của đại biểu Quốc hội như tôi chính là được tự do thể hiện chính kiến của mình mà không bị bất kỳ một sự hạn chế, cấm cản nào. Tại diễn đàn này, bất kỳ đại biểu Quốc hội nào đều có thể chất vấn Chính phủ dù ở bất cứ cương vị nào... Không những vậy mà khi chất vấn những ý kiến hay còn được biểu dương, ý kiến đúng còn được khen ngợi. Đó thực sự là một sự dân chủ của Quốc hội Khóa XIV. 5 năm qua không ít lần chúng ta chứng kiến những lần tranh luận nóng bỏng, cũng có những dự thảo luật, nghị quyết mặc dù đã được chuẩn bị chu đáo nhưng vẫn được các đại biểu Quốc hội tiếp tục phân tích, mổ xẻ đa chiều, có lý, có tình và thậm chí là không thông qua. Đó thực sự là sự dân chủ của Quốc hội. Đã có những lần chúng ta nhấn nút biểu quyết không như nhau nhưng chắc chắn rằng đó không phải là những nút bấm bất đồng, không đồng thuận mà là những nút bấm của sự tối ưu, hợp lý, khẳng định được kết quả của sự dân chủ”, ông Trí nói. Cũng nhờ đó là Quốc hội Việt Nam dân chủ hơn, gần dân hơn.

Ba là, chúng ta thấy rõ hiện nay cử tri cả nước đã quan tâm đến Quốc hội hơn, cử tri đã nhận xét rất nhiều các ý kiến về các hoạt động của Quốc hội. Điều đó thể hiện Nhân dân, cử tri tin cậy và gắn bó với Quốc hội hơn. Nếu là một đại biểu Quốc hội mà vì Nhân dân thì chắc chắn sẽ được Nhân dân tin yêu và tin tưởng.

Bốn là, ở góc độ cá nhân, trong những năm là đại biểu Quốc hội, ông Trí cho biết đã học được rất nhiều. “Tôi đã học được ở tập thể 500 đại biểu Quốc hội, trong đó có rất nhiều người giỏi, có trình độ, có năng lực và có trách nhiệm. Tôi học được rất nhiều từ lãnh đạo Quốc hội Khóa XIV mà cao nhất là Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân về năng lực và đặc biệt là sự tôn trọng, chia sẻ để tôi hoàn thành nhiệm vụ của mình, có một nhiệm kỳ đáng nhớ. Đặc biệt, tôi học được rất nhiều ở cử tri và Nhân dân. Cử tri là người sẽ yêu cầu những gì đại biểu Quốc hội cần có, những nội dung gì Quốc hội cần quan tâm, giải quyết”.

Năm là, Quốc hội Khóa XIV đã thành công rực rỡ. Vậy nên, “tôi mong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV sẽ tiếp thu những thành công của Khóa XIV để tiếp tục thành công hơn nữa để được Nhân dân tin cậy hơn. Những điều quan trọng trong báo cáo mà Chủ tịch Quốc hội Nguyên Thị Kim Ngân đã đề cập, đặc biệt là hoạt động chất vấn, giám sát nhận được sự đồng tình của cử tri, Nhân dân. “Cần thấy Nhân dân không đến dự các buổi tiếp xúc cử tri, không nói ra những ý kiến cũng là lỗi của chúng ta. Trong Hội nghị Tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIV của Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội, đồng chí Vương Đình Huệ đã đề cập đến làm sao để việc tiếp xúc cử tri thực chất hơn, hiệu quả hơn”, ông nói. 

Giữ liêm chính trong xây dựng luật

Phân tích những hệ lụy của tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo trong các dự thảo văn bản pháp luật trình Quốc hội, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mai Bộ (An Giang) nêu rõ, Quốc hội nhiệm kỳ này đã phải mất rất nhiều thời gian để điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi. Sự chồng chéo, mâu thuẫn khiến cho văn bản pháp luật sẽ trở thành công cụ để cơ quan soạn thảo hiện thực hóa lợi ích của Bộ, ngành. Trong đó, có lợi ích xung đột với lợi ích của Nhân dân; hoặc là công cụ để “tiếm quyền” của Bộ, ngành khác và trái với quy định Luật Tổ chức Chính phủ cũng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Cùng với đó, “vòng đời” các văn bản pháp luật đó rất ngắn hoặc kéo theo là Chính phủ, Quốc hội phải tốn kém thời gian, kinh phí để ban hành văn bản pháp thay thế.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Mai Bộ (An Giang)

Ông Bộ nhận định, trong Quốc hội Khóa XIV, đa số hoạt động soạn thảo, thẩm tra và thảo luận xây dựng luật có liêm chính. Chính vì sự liêm chính đó nên Quốc hội đã thảo luận thông qua rất nhiều văn bản pháp luật mà không tồn tại những khuyết tật nêu trên, góp phần thúc đẩy quan hệ xã hội và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, vẫn còn đâu đó trong các khâu soạn thảo luật còn thiếu sự liêm chính và đặc biệt là có sự “thiếu liêm chính có chủ ý”, cho nên đã có một số ít hồ sơ dự án luật chất lượng rất thấp được trình ra Quốc hội làm cho Quốc hội mất thời gian để thảo luận

Để khắc phục bất cập này, đại biểu tỉnh An Giang đề nghị Chính phủ, đặc biệt là cơ quan được giao soạn thảo dự luật có giải pháp để khởi động lại sự liêm chính trong khâu soạn thảo luật. Cơ quan thẩm tra, các đại biểu Quốc hội phải luôn nghĩ tới từ “liêm chính” trong việc thẩm tra và phát biểu với mỗi dự án luật.

Chúng ta đã làm tròn vai đại biểu Quốc hội trước Nhân dân

Bày tỏ niềm tự hào là một đại biểu Quốc hội Khóa XIV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mai Bộ (An Giang) khẳng định, “chúng ta đã làm tròn vai đại biểu Quốc hội trước Nhân dân với những quyết sách và kết quả được thể hiện trong hai báo cáo tổng kết của Quốc hội và của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nhìn lại nhiệm kỳ Khóa XIV, ông Bộ cũng chỉ ra một vấn đề, đó là, liêm chính trong việc xây dựng pháp luật. Nhắc lại chỉ đạo, mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ về công tác xây dựng, hoàn thiện và thi hành pháp luật ngày 24.11.2020 cần phải giữ được sự liêm chính trong xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật, đại biểu tỉnh An Giang nêu rõ: liêm chính trong ứng xử xã hội là việc tự tạo áp lực cho chính mình trong việc thực hiện các hành vi xã hội và là một trong những nguyên tắc để mỗi con người của ta trở thành một công dân tốt hơn cho đất nước và xã hội. “Chính trong xây dựng, hoàn thiện và thi hành pháp luật là một nguyên tắc tối cần thiết vì pháp luật điều chỉnh chung các quan hệ xã hội và thúc đẩy quan hệ xã hội phát triển lành mạnh và ngày càng tốt đẹp hơn. Pháp luật không phải là công cụ để thể hiện lợi ích của bộ phận nhỏ trong xã hội, nhất là lợi ích của cơ quan, tổ chức được giao soạn thảo luật. Làm cán bộ, công chức và đại biểu nhân dân, trong công tác xây dựng pháp luật, đây là công cụ điều chỉnh quan hệ xã hội cho nên rất cần thiết sự liêm chính trong công tác xây dựng pháp luật. Bởi nếu có liêm chính thì sẽ xây dựng được những văn bản pháp luật khách quan, toàn diện đóng góp ý nghĩa rất tốt trong việc thúc đẩy quan hệ xã hội ngày càng tốt hơn. Và các văn bản pháp luật sẽ không hoặc rất ít chồng chéo với các văn bản pháp luật đã được Quốc hội các khóa, kỳ họp trước kỳ công ban hành. Đồng thời, không quy lợi ích thô thiển của một số Bộ, ngành đặc biệt lợi ích của những Bộ, ngành được giao soạn thảo Luật. Nếu thiếu hoặc không có sự liêm chính, đặc biệt là tuyến liêm chính trong quá trình soạn thảo và thẩm tra dự án luật thì sẽ tạo những văn bản pháp luật rất nhiều khuyết tật”, ông Bộ nhấn mạnh.

Toàn cảnh phiên họp
Toàn cảnh phiên họp

Báo cáo công tác nhiệm kỳ Khóa XIV của Quốc hội được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trình bày tại phiên khai mạc nêu rõ, trong 5 năm qua, Quốc hội triển khai hoạt động trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động, thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen; thế và lực của đất nước ngày càng lớn mạnh sau 35 năm đổi mới. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của cử tri, cùng với sự kế thừa và phát huy kinh nghiệm của các nhiệm kỳ trước, Quốc hội Khóa XIV ngày càng thể hiện sâu sắc là hiện thân của khối đại đoàn kết dân tộc, tư duy sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ, linh hoạt, thận trọng, quyết đoán, nêu cao tinh thần trách nhiệm, hành động vì lợi ích của Nhân dân, của đất nước; thể hiện rõ vị trí, vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong nhiệm kỳ Khóa XIV, Quốc hội đã đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác lập pháp, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước, giữ vững độc lập, chủ quyền, an ninh của Tổ quốc, hội nhập quốc tế trong hòa bình, hữu nghị, hợp tác bình đẳng. Quốc hội đã tăng cường hoạt động giám sát, không ngừng cải tiến, đổi mới cách thức thực hiện, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống; xem xét, quyết định nhiều quyết sách quan trọng của đất nước, có tác động lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, phát triển vùng miền núi, đồng bào dân tộc, gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Hoạt động giám sát của Quốc hội được thực hiện khá hiệu quả, thảo luận kỹ lưỡng, có sự giám sát của cử tri, góp phần bảo đảm tổ chức và thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội đúng quy định. Giám sát chuyên đề tiếp tục đi vào chiều sâu, hiệu quả rõ nét, lựa chọn “trúng” và “đúng” vấn đề.

Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được triển khai hiệu quả, đóng góp quan trọng vào thành công chung của công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế…

“Trong giai đoạn 5 năm qua, Quốc hội đã xem xét, quyết định nhiều quyết sách quan trọng của đất nước, có tác động, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, trong đó có những vấn đề mới, khó, phức tạp, chưa có tiền lệ” – Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định.

Những quyết sách của Quốc hội luôn xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của nhân dân, lợi ích quốc gia, dân tộc, từ yêu cầu phát triển của đất nước, tạo nên những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại, góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong thời gian qua.

Từ thực tế hoạt động trong nhiệm kỳ, Quốc hội Khóa XIV rút ra 6 bài học kinh nghiệm, trong đó nhấn mạnh quán triệt tư tưởng lấy dân làm gốc, gần dân, hiểu dân, thân dân; lắng nghe nhân dân, phục vụ nhân dân là yêu cầu hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội nhằm hoàn thành trọng trách mà nhân dân ủy thác.

 

 

ĐBND