ĐBQH Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang): Thực hiện mạnh mẽ 3 đột phá chiến lược
Báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ rất toàn diện, nêu rõ các tồn tại, hạn chế; đồng thời đúc rút 5 bài học kinh nghiệm, không chỉ dành riêng cho điều hành kinh tế - xã hội năm 2020, mà còn cho cả giai đoạn 2016 - 2020. Nếu như không có đại dịch Covid-19, chắc chắn chúng ta đã đạt và vượt 12 chỉ tiêu mà Quốc hội giao.
Trong khi nhiều nước trên thế giới vẫn đang rất khó khăn trong kiểm soát đại dịch thì nước ta đã cơ bản kiểm soát tốt dịch bệnh. Chúng ta đã duy trì và phục hồi kinh tế. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiềm chế, an ninh trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh được giữ vững. Nổi trội trong năm 2020, nông nghiệp vẫn là trụ đỡ trong lúc nền kinh tế gặp rất nhiều khó khăn. Dù nông nghiệp cũng gặp khó khăn như thiên tai, dịch bệnh (dịch tả lợn châu Phi), xâm nhập mặn, biến đổi khí hậu… nhưng nông nghiệp vẫn giữ vững vai trò của mình.
Báo cáo của Chính phủ cũng chỉ ra, so với mọi năm thì đầu tư công giải ngân tốt hơn. Chính phủ, Thủ tướng rất quyết liệt trong triển khai đầu tư công. Hàng tháng, Thủ tướng Chính phủ đều có chỉ đạo, họp với các địa phương, thúc ép triển khai, gỡ vướng mắc trong đầu tư công. Vì thế, kết quả giải ngân đầu tư công hiệu quả hơn so với mọi năm và đã phát huy vai trò dẫn dắt, duy trì nền kinh tế thời gian qua. Tuy nhiên, đầu tư công cũng còn một số tồn tại như chất lượng hồ sơ dự án không bảo đảm. Nếu lập hồ sơ cho dự án đầu tư công không đạt yêu cầu thì phải chăng là lập “giữ chỗ” nhưng dự án về rồi lại không triển khai được? Vấn đề này cần rút kinh nghiệm sâu sắc trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, các vấn đề xã hội, nhất là môi trường cũng còn nhiều bức xúc, nhức nhối. Điển hình như sạt lở, lũ lụt ở khu vực miền Trung. Phải nhìn nhận ở cả hai khía cạnh là thiên tai và nhân tai. Nhân tai cũng có tác động rất lớn, đơn cử, việc chặt phá rừng đã gây tác động đến môi trường. Đây là bài học đau xót, đề nghị Chính phủ phải xem xét, khắc phục.
Vấn đề an ninh trật tự, qua tiếp xúc, người dân đánh giá cao công tác phòng chống tệ nạn xã hội. Thời gian qua công an đã làm quyết liệt, phá được đường dây đánh bạc hàng nghìn tỷ đồng, triệt phá nhiều đường dây buôn bán ma túy. Tuy nhiên cử tri đặt vấn đề làm thế nào để triệt phá tận gốc tình trạng này?
Đối với phương hướng, nhiệm vụ năm 2021 và giai đoạn 2021 - 2025, tôi thống nhất cao với mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu chủ yếu và giải pháp mà Chính phủ đã nêu. Cụ thể là, tiếp tục thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch hiệu quả, bảo đảm sức khỏe nhân dân, vừa nỗ lực phục hồi kinh tế. Tôi đồng ý với mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2021 đạt 6% như phương án Chính phủ trình.
Tôi đề nghị, trong năm 2021 và những năm tới, cần tập trung triển khai mạnh mẽ ba đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực. Trong đó đột phá nguồn nhân lực phải có chiều sâu, có trọng điểm, trọng tâm; đào tạo nguồn nhân lực phải có địa chỉ rõ ràng. Đột phá về cơ sở hạ tầng phải chú ý đến các công trình quan trọng quốc gia… Tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế. Đẩy nhanh việc hoàn thành sơ đồ quy hoạch điện VIII bởi đây là "điểm tỳ" pháp lý, là cơ sở cho các địa phương triển khai thực hiện thời gian tới. Cùng với đó, cần khẩn trương hoàn thiện công trình thủy lợi, đập hồ, chứa nước, bảo đảm tưới tiêu, điều hòa, thoát lũ, an toàn, an ninh hồ đập.
ĐBQH Hoàng Văn Cường (Hà Nội): Năm 2021, tăng trưởng 6% vẫn là thấp
Đến thời điểm này, chúng ta nhìn thấy nhiều tín hiệu khả quan trong triển vọng phát triển kinh tế - xã hội năm 2021. Ví dụ, xuất khẩu tăng rất mạnh, đặc biệt là xuất khẩu vào thị trường Mỹ, Trung Quốc. Các dòng vốn đầu tư nước ngoài vào nước ta có xu hướng phục hồi...
Chính phủ đang đặt mục tiêu phấn đấu năm 2021 đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 6%. Nếu năm 2020 đạt 2 - 3% thì mục tiêu 2021 là hoàn toàn khả thi. Một số tổ chức như ADB mặc dù dự báo năm 2020 Việt Nam chỉ đạt tốc độ tăng trưởng 1,8% thì cũng dự báo năm 2021 nước ta có thể đạt 6,3%. Hay như IMF khi dự báo nước ta đạt tốc độ tăng trưởng 2,8% thì cũng dự báo năm 2021 là khoảng 6,8%. Do vậy, năm 2021 chúng ta đặt ra mục tiêu tăng trưởng 6% vẫn là thấp. Nếu thấp như vậy mà chúng ta vượt lên được thì sẽ có thành tích nhưng thực ra sẽ gắn rất nhiều đến các yếu tố kinh tế vĩ mô khác. Tăng trưởng kinh tế của 2021, tôi cho rằng, cần suy nghĩa lại, tăng cao hơn, ít nhất cũng phải 6,8 - 7%.
Một vấn đề đặt ra là, từ năm 2021 và tới đây là kế hoạch 2021 – 2025, chúng ta đặt các chỉ tiêu tăng trưởng như thế nào, dựa trên nền tảng số liệu nào? Năm 2019 đã có báo cáo đánh giá lại về GDP và hiện nay rất nhiều báo cáo đánh giá của thế giới đều nói rằng GDP của Việt Nam là 340,6 tỷ USD. Con số đấy dựa trên cơ sở đánh giá lại GDP, vậy những chỉ tiêu dự báo cho năm 2021 cũng như kế hoạch 2021 - 2025 là sử dụng con số GDP hiện tại hay sử dụng số liệu GDP sau khi đánh giá lại?
Việc đánh giá lại GDP hiện nay dựa trên các phương pháp, các cơ sở rất khoa học và tin cậy. Nếu năm 2021 và kế hoạch 2021 - 2025 không sử dụng con số GDP trên cơ sở đã đánh giá lại thì sẽ dẫn đến một loạt mục tiêu, chỉ tiêu cân đối kinh tế vĩ mô bị lạc hậu. Ví dụ như thu - chi ngân sách/GDP như thế nào, nợ công/GDP tính theo tỷ lệ nào? Nếu không tính đúng thì sẽ dẫn tới việc đặt các mục tiêu không phù hợp và sẽ bỏ lỡ rất nhiều yếu tố về nguồn lực, khai thác, đầu tư. Ví dụ đơn giản, nếu không tính đúng tỷ lệ nợ công thì có thể sẽ có quyết sách không phù hợp trong việc huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển ở giai đoạn trung hạn 2021 - 2025 cũng như ngay trong năm 2021 khi nguồn thu ngân sách đang rất thấp.
ĐBQH Phạm Đình Toản (Hưng Yên): Cần duy trì tiết kiệm, chống lãng phí
Trong điều kiện hết sức khó khăn do đại dịch Covid-19 tác động sâu rộng trên toàn thế giới, nước ta có độ mở của nền kinh tế lớn nên khi các đối tác bị ảnh hưởng thì chúng ta càng bị ảnh hưởng nhiều hơn. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận là chúng ta vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế, trong đó 9 tháng đạt 2,12% và dự kiến trong năm 2020 ước đạt từ 2 - 3 %. Điều đặc biệt là, nước ta là một trong số ít quốc gia có tăng trưởng kinh tế dương khi cùng chịu tác động bởi dịch. Bên cạnh đó, năm 2020 chúng ta cũng đảm nhận thành công các trọng trách Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA, Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc… đã tạo ra thế vị thế mới cho đất nước trong giai đoạn tới.
Một vấn đề nổi lên được nhiều ĐBQH quan tâm là bội chi năm nay sẽ tăng lên. Cân đối ngân sách là một vấn đề lớn nhằm bảo đảm cho các cân đối vĩ mô khác. Phải ổn định được kinh tế vĩ mô bởi đây là điều kiện tiên quyết, có ý nghĩa sống còn trong giai đoạn sau. Do đó, cần tiếp tục duy trì tiết kiệm, chống lãng phí. Thực tế, chi sự nghiệp công của đơn vị sự nghiệp công chiếm tỷ trọng rất cao. Vừa qua chúng ta đã áp dụng xã hội hóa ở một số đơn vị giáo dục, một số lĩnh vực y tế. Cần xác định rõ và đẩy nhanh việc này để giảm tỷ trọng chi cho đơn vị sự nghiệp. Quốc hội cũng đã giám sát vấn đề này. Cần đánh giá sâu hơn nữa.
Một nội dung nữa mà năm trước có thể cao hơn năm sau đó là vấn đề chi trả nợ gốc và lãi vay, hiện xoay quanh khoảng 25% từ nguồn thu. Với tình hình của năm 2020 thì bội chi phải tăng, như dự kiến so với kế hoạch tăng lên gần 5%. Do đó, bên cạnh rà soát để giảm chi sự nghiệp công từ ngân sách thì cũng cần rà soát cơ cấu trả nợ gốc và lãi vay.
ĐBQH Nguyễn Thái Học (Phú Yên): Có địa chỉ cụ thể đối với những hạn chế, yếu kém
Trong tình hình khó khăn chung, chúng ta đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo tâm lý phấn khởi và nâng cao niềm tin trong cử tri, nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Năm 2020, dự kiến có 8/12 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch Quốc hội giao; tăng trưởng GDP ước đạt trên 2%, được các nước trong khu vực và trên thế giới đánh giá là thành công lớn của nước ta.
Bên cạnh đó, an ninh - chính trị, trật tự an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững trong điều kiện tình hình tội phạm diễn biến phức tạp; công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng cũng tiếp tục đạt kết quả tích cực, tạo niềm tin trong người dân. Sự lãnh đạo, chỉ đạo trong hệ thống chính quyền đồng bộ, quyết liệt từ nhận thức đến hành động, trên dưới đồng lòng. Đây là những điểm sáng trong tình hình khó khăn.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những tồn tại, hạn chế mà nguyên nhân chủ quan xuất phát từ ý thức trách nhiệm. Báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã thẳng thắn chỉ ra tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo điều hành ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương. Vấn đề là sự né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, chưa quyết liệt này diễn ra ở đâu? Nếu báo cáo không có địa chỉ cụ thể thì sẽ không thể chấn chỉnh, khắc phục được.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cũng nêu lên việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở một số địa phương còn hạn chế. Vậy thì “một số địa phương” này không biết là ở đâu? Tôi đề nghị, trong báo cáo của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, khi nêu lên những tồn tại, hạn chế, yếu kém thì phải có địa chỉ cụ thể nhằm xác định rõ trách nhiệm của đơn vị, địa phương, bộ, ngành để từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục.
Trong tình hình bão lũ hiện nay, sự an toàn của các hồ, đập, tình hình sạt lở đất ở một số địa bàn diễn ra rất nghiêm trọng, gây mất mát lớn về người, tài sản. Trong báo cáo của một số cơ quan đã có cảnh báo về vấn đề này. Cụ thể, báo cáo của Ủy ban Kinh tế cho biết, tình trạng hồ, đập chưa được sửa chữa, không bảo đảm an toàn; tình trạng khai thác quá mức đất đai, nước ngầm, nguồn nước trong sản xuất nông nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm, cạn kiệt…
Ủy ban Kinh tế đã nêu nhiều dẫn chứng cụ thể như: Thanh Hóa có 50 hồ, đập cần tu sửa nhưng không có kinh phí sửa chữa; 90 hồ, đập hư hỏng nặng, mất an toàn. Hà Tĩnh có 90 hồ, đập hư hỏng, xuống cấp, 50 hồ đập mất an toàn. Hòa Bình có 544 hồ, đập thì có 192 hồ, đập xuống cấp… Những con số về hồ, đập hư hỏng, xuống cấp được nêu ra cụ thể nhưng biện pháp sửa chữa, khắc phục thì như thế nào, đặc biệt là những hồ đập đã mất an toàn? Trong bối cảnh vấn đề an toàn hồ đập, sạt lở đất diễn ra nghiêm trọng thì giải pháp, biện pháp nhằm tháo gỡ vấn đề này phải được quan tâm.
