Phạm Thị Thanh Trà - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ
Vừa qua, Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành rà soát rất kỹ lưỡng trên cơ sở báo cáo của 63 tỉnh, thành phố. Kết quả cho thấy số lượng giáo viên thiếu là 94.714 giáo viên, giáo viên thừa là 10.178 giáo viên và giáo viên đã giao nhưng chưa tuyển dụng là 42.774 giáo viên. Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo căn cứ vào định mức học sinh và giáo viên trên lớp thấy còn thiếu 65.980 giáo viên.
Từ số liệu nêu trên chúng tôi thấy một thực tiễn, trước hết, đó là giáo viên vừa thiếu, vừa thừa, trong đó có cả chưa tuyển dụng khi đã có biên chế được giao.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại phiên chất vấn
Ảnh: Quang Khánh
Thứ hai, giải quyết và khắc phục vấn đề này như thế nào cả về lâu dài và trước mắt? Chúng ta đang tập trung cao, quyết liệt quán triệt thực hiện tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW với mục tiêu giảm 10% số đơn vị sự nghiệp và giảm 10% biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Giai đoạn 2017 - 2021, chúng ta đã làm rất thành công, đã giảm được trên 10% đơn vị sự nghiệp, giảm được 11,79% biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước, trong đó có cả giáo dục và đào tạo, đặc biệt là giáo dục đại học. Giai đoạn 2021 - 2025 chúng ta tiếp tục thực hiện mục tiêu này theo tinh thần của Nghị quyết 19. Cho nên, vấn đề đặt ra tiếp theo đối với các địa phương, chúng tôi đề nghị phải tập trung rà soát, sắp xếp lại quy mô mạng lưới, trường lớp một cách thật trách nhiệm, để chúng ta giảm số trường, để tăng trường liên cấp, trường liên xã và trường bán trú, vì thực tiễn đã rất nhiều địa phương làm rất thành công và đã giải quyết được bài toán rất lớn về vấn đề biên chế cũng như tổ chức bộ máy. Ở đây có 37 địa phương làm rất tốt, nhưng bên cạnh đó, cũng có những địa phương thực sự chưa quyết liệt.
Một nhiệm vụ rất căn bản và quan trọng nữa, đó là phải tập trung đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa giáo dục đào tạo, nhất là giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ở những nơi có điều kiện. Vừa qua nhiều tỉnh, thành làm rất thành công. Trong quá trình thực hiện vừa qua, chúng tôi thấy còn phát sinh những vướng mắc. Tới đây, Bộ Nội vụ sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các Bộ có liên quan sẽ rà soát lại toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là một số nghị định đã triển khai. Trên cơ sở đó, chúng ta xem xét lại và cần thiết phải bổ sung những vấn đề gì để hoàn thiện thể chế và cơ chế, chính sách để thực hiện vấn đề tự chủ và xã hội hóa này.
Chúng tôi đề nghị Bộ Tài chính sẽ sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định 59, vì Nghị định 59 là để đẩy mạnh xã hội hóa cho tất cả các lĩnh vực, đến thời điểm này đã hết thời hiệu, cho nên cần thiết có ngay Nghị định thay thế, để đẩy mạnh được xã hội hóa. Tôi cho rằng, khi có nghị định mới thay thế sẽ là điều kiện rất tốt để chúng ta thực hiện.
Hơn lúc nào hết, chúng tôi mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại toàn bộ những văn bản quy định về định mức học sinh trên lớp, định mức giáo viên trên lớp cho phù hợp với từng vùng, miền để thấy được điều kiện ở vùng cao khác, ở vùng thấp khác, từ đó khẩn trương định hướng, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ quản lý giáo viên gắn với nâng cao chất lượng theo đúng tinh thần Nghị quyết 19 và Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo, sớm tham mưu cho Chính phủ giải quyết những vấn đề vướng mắc rất căn cốt của tự chủ đại học. Việc tự chủ đại học hiện đang làm rất tích cực, nhưng rất nhiều vướng mắc phát sinh làm cho các cơ sở giáo dục đại học đang hết sức lúng túng. Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành một Nghị định về hợp đồng trong các đơn vị hành chính và đơn vị sự nghiệp để tạo cơ chế đẩy mạnh tự chủ và cũng để cho các đơn vị sự nghiệp công lập giải quyết những vấn đề khó khăn, vướng mắc liên quan đến giáo viên. Chúng ta đừng bao giờ nghĩ là biên chế suốt đời mà phải có một cơ chế hợp đồng theo đúng tinh thần Nghị quyết 19.
