Tạo hành lang bảo vệ tốt nhất người gửi tiền

Đang bảo vệ hơn 6,4 triệu tỷ đồng

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra những thay đổi rõ rệt trong lĩnh vực tài chính, tạo kênh phát triển mới cho các sản phẩm, dịch vụ, nhất là những sản phẩm, dịch vụ tài chính số. So với các nước đang phát triển, Việt Nam có một số lợi thế nhất định trong triển khai tài chính toàn diện như nền tảng công nghệ thông tin, độ bao phủ trên diện rộng các dịch vụ kỹ thuật số, sự phát triển mạnh mẽ của các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính, sự hỗ trợ tích cực của các đối tác phát triển quốc tế… Đặc biệt, Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã đề ra nhóm giải pháp về bảo vệ người tiêu dùng tài chính là giáo dục tài chính, nâng cao năng lực và kiến thức tài chính, bảo vệ người tiêu dùng tài chính.

Trong lĩnh vực BHTG, trải qua 22 năm hoạt động, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) đã đóng góp không nhỏ trong việc bảo vệ người tiêu dùng tài chính - người gửi tiền tại các tổ chức tín dụng. Tính đến 30.9.2021, BHTGVN đang bảo vệ cho hơn 6,4 triệu tỷ đồng tiền gửi của người gửi tiền tại 1.283 tổ chức tham gia BHTG. BHTGVN bảo vệ người gửi tiền thông qua hình thức trực tiếp và gián tiếp. Người gửi tiền sẽ được BHTGVN bảo vệ trực tiếp trong trường hợp tổ chức tham gia BHTG bị dừng hoạt động theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Khi đó, BHTGVN sẽ chi trả tiền gửi được bảo hiểm cho người gửi tiền với hạn mức tối đa là 125 triệu đồng, số tiền gửi vượt hạn mức sẽ được chi trả trong quá trình thanh lý tài sản của tổ chức tín dụng bị đổ vỡ. Với hạn mức này, khoảng 91% người gửi tiền sẽ được bảo hiểm toàn bộ, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Từ khi thành lập đến nay, BHTGVN đã thực hiện chi trả tiền bảo hiểm và tham gia Hội đồng thanh lý tài sản cho 39 trường hợp tổ chức tham gia BHTG bị đổ vỡ với tổng số tiền 26,78 tỷ đồng, tổng số người được chi trả bảo hiểm là 1.793 người. Những năm gần đây, tuy không phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm nhưng BHTGVN luôn nghiên cứu, thử nghiệm các biện pháp chi trả mới nhằm rút ngắn thời gian chi trả thực tế thông qua việc áp dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin.

Bên cạnh đó, BHTGVN gián tiếp bảo vệ người gửi tiền thông qua các hoạt động nghiệp vụ khác như kiểm tra, giám sát định kỳ tháng, quý, năm đối với các tổ chức tham gia BHTG, nhằm phát hiện và kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cảnh báo rủi ro cũng như xử lý kịp thời những vi phạm quy định về BHTG và an toàn trong hoạt động ngân hàng.

Tập trung tuyên truyền tới công chúng

Trước đòi hỏi từ thực tế, BHTGVN đã tham gia sâu hơn vào quá trình tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém, bao gồm các nhiệm vụ cho vay đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, mua trái phiếu dài hạn của tổ chức tín dụng hỗ trợ, tham gia đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi Quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô; tham gia xây dựng phương án tái cơ cấu Quỹ tín dụng nhân dân; tham gia xây dựng phương án phá sản tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt.

Tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm tiền gửi giúp người gửi tiền hiểu hơn về chính sách bảo vệ mình và có lựa chọn đúng đắn trong việc lựa chọn tổ chức tín dụng để gửi tiền. BHTGVN thực hiện tuyên truyền chính sách BHTG thông qua nhiều hình thức và phương tiện truyền thông, đặc biệt nhắm đến đối tượng là người gửi tiền nhỏ lẻ, thiếu thông tin… để góp phần nâng cao hiểu biết tài chính tại Việt Nam.

Sau hơn 20 năm hoạt động, có thể nói BHTGVN đã thể hiện vai trò là tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh và mạnh của hệ thống ngân hàng với hàng loạt các sản phẩm, dịch vụ mới được giới thiệu ra thị trường, cùng với đó là xu hướng áp dụng các sản phẩm mang tính công nghệ cao đặt ra nhiều thách thức đối với nhiệm vụ bảo vệ người gửi tiền của BHTGVN. Do vậy, để nâng cao vai trò của BHTGVN trong việc bảo vệ người tiêu dùng tài chính, cần xem xét, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.  

Cụ thể, thường xuyên đánh giá hiệu quả bảo vệ người tiêu dùng tài chính - người gửi tiền trên cơ sở bộ nguyên tắc cơ bản phát triển BHTG hiệu quả và phương pháp đánh giá kèm theo. Từ đó, xác định được kết quả và hạn chế trong công tác bảo vệ người tiêu dùng tài chính và các vấn đề có liên quan như các sản phẩm tài chính và tiền gửi số hóa, phương thức giao dịch hay dịch vụ tài chính phi ngân hàng cho người nghèo trong tương quan với quy định về BHTG. Tiếp tục triển khai việc bảo hiểm cho các hình thức dịch vụ và sản phẩm tài chính như tiền gửi trực tuyến trong phạm vi cho phép của Luật BHTG nhằm đáp ứng sự đổi mới sâu sắc của hoạt động tài chính, ngân hàng hiện đại, nhất là tiền gửi của đối tượng người gửi tiền nhỏ lẻ, cá nhân.

Bên cạnh đó, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chi tiết các quy định cụ thể đối với hình thức gửi tiền trực tuyến, gửi tiền trên điện thoại di động; tập trung nâng cao vai trò tuyên truyền chính sách BHTG đến công chúng. Đồng thời, tích cực phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền như Ngân hàng Nhà nước để tổ chức thêm nhiều chương trình phổ biến chính sách, giáo dục tài chính cho người dân tại các địa phương. Triển khai đánh giá hiệu quả của hoạt động tuyên truyền một cách định kỳ thông qua điều tra, khảo sát; qua đó, xây dựng được một Chiến lược truyền thông phù hợp cho từng thời kỳ.