Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cùng một số nhà khoa học đã tham dự.
Giải pháp xử lý bã thải gypsum tại Nhà máy DAP-Vinachem
Việc biến bã thải GYPS độc hại với môi trường và sức khỏe thành phụ gia sản xuất vật liệu xây dựng là hướng đi giải quyết đồng thời hai mục tiêu: giảm ô nhiễm môi trường do các núi bã thải GYPS chứa chất độc và tạo ra phụ gia sản xuất vật liệu xây dựng có giá thành rẻ bằng một nửa giá nhập ngoại.
 Một góc Bãi thải thạch cao ở Nhà máy DAP Đình Vũ, Hải Phòng |
Hiện nay, ở nước ta có 3 nhà máy có phát sinh nguồn bã thải GYPS lớn gồm Nhà máy DAP của Công ty CP DAP Vinachem - Đình Vũ tại Hải Phòng, Công ty CP DAP số 2 tại Lào Cai và tại Công ty CP hóa chất và phân bón Đức Giang - Lào Cai. Tính đến nay đại đa số lượng bã thải GYPS chưa được sử dụng trong bất kỳ lĩnh vực nào. Lượng tồn đọng còn 5,6 triệu tấn. Dự báo đến năm 2020, bã GYPS thải ra mỗi năm là 3.885.000 tấn. Bã thải GYPS tiềm ẩn nguy cơ rất lớn với môi trường do chứa nhiều chất độc hại như axít HF, H2SO4, H3PO4 và các muối kim loại nặng, phóng xạ. Bã thải GYPS sẽ gây hại khi hàm lượng axit dư trong bã GYPS rò rỉ ra môi trường và không được xử lý triệt để.
Những năm qua, những núi thải bã GYPS cao hàng chục mét ở KCN Đình Vũ, Hải Phòng đã gây ra nhiều bức xúc trong nhân dân về ô nhiễm môi trường. Để giải quyết vấn đề này, Công ty TNHH Ngọc Linh đã thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học chế biến bã thải GYPS thành thạch cao làm phụ gia điều chỉnh thời gian đông kết cho xi măng. Sau nhiều năm nghiên cứu, triển khai, Đề tài đã thu hồi thành công thạch cao có chất lượng đảm bảo các yêu cầu trong dự thảo tiêu chuẩn TCVN Thạch cao phốt pho dùng để điều chỉnh thời gian đông kết trong sản xuất xi măng. Bước đầu cung cấp sản phẩm cho một số nhà máy sản xuất xi măng như: Xi măng VINACONEX Yên Bình; Xi măng Yên Bái; Xi măng Tân Quang.
Bên cạnh ý nghĩa bảo vệ môi trường, việc sản xuất thành công thạch cao có ý nghĩa kinh tế. Bởi Việt Nam không có mỏ thạch cao tự nhiên, nguồn thạch cao sử dụng trong công nghiệp sản xuất xi măng hoàn toàn được nhập khẩu từ nước ngoài như Lào, Thái Lan, Trung Quốc. Theo số liệu thống kê, năm 2015 sản lượng xi măng ở nước ta khoảng 72 triệu tấn, tính trung bình lượng thạch cao sử dụng trong xi măng là 4%, thì lượng thạch cao cần sử dụng là 2,88 triệu tấn/năm. Với công nghệ thu hồi thạch cao từ bã thải GYPS mà Công ty TNHH Ngọc Linh thực hiện thì 1,1 tấn GYPS sẽ thu hồi 1 tấn thạch cao. Giá sản phẩm khoảng 600.000 đồng/tấn, bằng 50% thạch cao nhập khẩu từ Lào, Thái Lan và 70% giá nhập khẩu từ Oman.
Tại hội nghị, Viện trưởng Viện vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng Lương Đức Long cho biết, Hội đồng khoa học đánh giá, việc tái chế phế thải GYP của các nhà máy sản xuất phân bón, thức ăn gia súc là cấp bách và cần thiết. Quy trình công nghệ xử lý bã thải bằng phương pháp hóa học của Công ty TNHH Ngọc Linh có cơ sở khoa học và có thể xử lý được các sản phẩm thạch cao đạt yêu cầu chất lượng với phụ gia điều chỉnh đông kết trong xi măng. Kết quả phân tích mẫu thạch cao đã xử lý bằng công nghệ của Công ty TNHH Ngọc Linh cho thấy, thạch cao thuộc dạng thích hợp là phụ gia điều chỉnh đông kết cho xi măng. Hội đồng khoa học cũng cho rằng có thể sử dụng thạch cao tái chế của Công ty TNHH Ngọc Linh thay thế thạch cao tự nhiên làm phụ gia cho vật liệu xây dựng.
Cần bảo đảm môi trường và hiệu quả kinh tế xã hội
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho biết, vấn đề môi trường là vấn đề nóng trên diễn đàn QH và HĐND các cấp; đại biểu nhân dân, cử tri và nhân dân rất lo lắng, bức xúc trước vấn đề môi trường nước ta hiện nay. Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu ôn lại, trong một kỳ họp của HĐND TP Hải Phòng mà Phó chủ tịch về dự, đại biểu HĐND và cử tri rất quan tâm đến vấn đề chất thải nhà máy phân bón của DAP Đình Vũ. Trăn trở trước mối quan tâm của cử tri, đại biểu HĐND TP Hải Phòng, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu đã trao đổi với lãnh đạo TP Hải Phòng và tình cờ biết được Công ty TNHH Ngọc Linh có giải pháp có thể xử lý được núi rác thải này và đã động viên lãnh đạo công ty liên hệ với TP Hải Phòng để phát triển công nghệ xử lý cho nhà máy DAP Đình Vũ, Hải Phòng.
 Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu phát biểu tại Hội nghị |
Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị Hội đồng khoa học nghiệm thu đề tài dự án làm việc với tinh thần khách quan, nghiêm túc và trách nhiệm, đánh giá xem quy trình xử lý của Công ty TNHH Ngọc Linh khi tạo ra sản phẩm thạch cao nhân tạo có đáp ứng được các tiêu chuẩn, quy chuẩn, các tiêu chí về môi trường hay không. Từ đó, làm cơ sở để các cơ quan quản lý nhà nước tạo điều kiện để cho công ty ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất ở quy mô công nghiệp. Hoan nghênh Công ty TNHH Ngọc Linh đã tự bỏ vốn đầu tư nghiên cứu, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng, điều quan trọng là sản phẩm thạch cao nhân tạo phải bảo đảm các tiêu chí môi trường, đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn và có hiệu quả kinh tế, xã hội lâu dài.
Hoan nghênh nỗ lực của các nhà đầu tư, trong đó có Công ty TNHH Ngọc Linh trong việc giải quyết vấn đề thạch cao từ quá trình sản xuất phân bón, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đề nghị Công ty TNHH Ngọc Linh tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất sản phẩm ở quy mô công nghiệp. Đồng thời lưu ý rằng, nhiều sản phẩm sản xuất ở quy mô thử nghiệm rất tốt nhưng khi sản xuất thương mại hóa lại thất bại. Bộ trưởng cũng đề nghị các đơn vị liên quan của Bộ sớm hoàn thiện bổ sung quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến thạch cao nhân tạo. Đồng thời, Vụ Vật liệu Xây dựng nghiên cứu khả năng áp dụng thạch cao nhân tạo trong việc ứng dụng sản xuất của Tổng công ty xi măng.
Tự khẳng định là một trong những người vui nhất khi dự Hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hải Phòng Phạm Quốc Ka chia sẻ, ông luôn là tâm điểm khi chất vấn về vai trò quản lý của ngành trên các diễn đàn Nghị trường, báo chí công luận. Theo ông Phạm Quốc Ka, Nhà máy DAP ở KCN Đình Vũ là một trong những trọng điểm ô nhiễm, vị trí ô nhiễm nhất chính là bãi thải thạch cao này. Trong quá trình sản xuất, vận hành gây nên rất nhiều bức xúc trong nhân dân và cử tri thành phố; quá trình vận hành bãi thải xảy ra nhiều lần sự cố. Do đó, bãi rác của DAP được xử lý thực sự là tin vui với nhân dân và chính quyền Hải Phòng.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
