“Căng mình để cập nhật danh sách cử tri”
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tổng rà soát công tác chuẩn bị bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 diễn ra vào sáng nay, 18.5, đại diện các Bộ, ngành Trung ương, các địa phương hiện đang có dịch Covid -19 diễn biến phức tạp như Bắc Giang, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Hà Nội… đều khẳng định quyết tâm sẽ tổ chức cuộc bầu cử đúng thời hạn luật định và thành công.
Về công tác phòng chống dịch Covid-19, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho rằng, hiện tại một số địa điểm bầu cử chưa có khu vực dành riêng cho người nghi nhiễm Sars – Cov -2, chưa bảo đảm giãn cách 2m, thông thoáng cũng như chưa bảo đảm điều kiện để cử tri tham gia bầu cử đi vào và ra một chiều. Bộ Y tế đề nghị các địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm các hướng dẫn của Bộ Y tế về phòng, chống dịch; thường xuyên giám sát dịch bệnh để có phương án ứng phó kịp thời. Hiện nay, Bộ Y tế cũng đã thành lập tổ công tác thường trực sẵn sàng giải đáp các thắc mắc của địa phương liên quan đến công tác phòng, chống dịch từ nay đến hết bầu cử.
Ảnh: Lâm Hiển
Là một trong những địa phương có diễn biễn dịch bệnh Covid-19 phức tạp, là điểm nóng hiện nay, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương cho biết, 0h sáng nay (18.5 – PV), Bắc Giang đã phải cho dừng hoạt động 4 khu công nghiệp lớn và cách ly xã hội huyện Việt Yên với trên 200 nghìn dân, 100 nghìn công nhân đang lưu trú trên địa bàn, 3 xã có đông dân cư tại huyện Yên Dũng, 28 thôn, tổ dân phố đang phải cách ly… “Hiện nay, chúng tôi đang gặp khó khăn đang phải ngày đêm gấp rút để giải quyết. Đó là điều chỉnh rà soát danh sách cử tri, do việc dịch trong khu công nghiệp, khi xuất hiện các ca F1 thì sẽ cách ly rất nhiều công nhân, có khi một trường hợp F1, cách ly hàng nghìn công nhân. Do vậy, điều chỉnh danh sách cử tri phải cập nhật liên tục. Hiện nay chúng tôi phải căng mình để cập nhật danh sách cử tri để làm sao tính toán như người đi cách ly. Những người đi làm nhiệm vụ hiện nay phải trưng tập thêm cả y bác sĩ đã nghỉ hưu, thanh niên tình nguyện, sinh viên nghỉ học nghỉ tại nhà để đi tham gia. Đi tham gia như thế này thì sẽ không thể về bầu cử tại nơi cư trú được”, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết.
Từ thực tế hiện nay, Bắc Giang cũng đưa ra 6 tình huống cho công tác chuẩn bị bầu cử. Theo đó, tỉnh đã thay đổi thành viên tổ bầu cử là những cán bộ điều hành tại các bệnh viên dã chiến, để việc tổ chức bỏ phiếu và kiểm phiếu tại chỗ. Tại các khu cách ly tập trung cũng được thực hiện tương tự, điều chỉnh các điểm bỏ phiếu cho phù hợp; việc kiểm phiếu được thực hiện theo đúng quy định pháp luật, bảo đảm khách quan, dân chủ. Lên phương án để tổ chức bảo hộ cho cán bộ tổ bầu cử đi vào địa điểm bị cách ly đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh.
Tại Thành phố Đà Nẵng hiện có 32 khu cách ly tập trung, 19 khu dân cư có quyết định cách ly y tế, 51 khu dân cư đang phong tỏa. Cập nhật đến thời điểm tối 17.5, Thành phố có gần 6.450 người là F1, F2 đang cách ly tại cơ sở cách ly tập trung y tế và cách ly tại nhà. Chủ tịch HĐND Thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết, để thực hiện tốt phương châm bảo đảm an toàn tuyệt đối cho cử tri đi bầu cử, cùng với việc thực hiện nghiêm chỉ đạo chung của Hội đồng Bầu cử quốc gia và có phương án cụ thể từng địa bàn trong những ngày tới, TP Đà Nẵng chỉ đạo tất cả 525 điểm bầu cử trên địa bàn Thành phố đều phải diễn tập 4 phương án trong phòng chống dịch. Đà Nẵng đã triển khai xét nghiệm Covid-19 cho khoảng 12.200 thành viên của các tổ bầu cử của 525 điểm bầu cử. Triển khai xét nghiệm cho đại diện hộ gia đình trên địa bàn thành phố. Theo số liệu báo cáo có 276.000 hộ gia đình, trong đó bảo đảm một gia đình có ít nhất một người được xét nghiệm y tế trước khi tiến hành bầu cử. Đà Nẵng cũng yêu cầu khai báo y tế điện tử bắt buộc để vừa phục vụ phòng, chống dịch bệnh vừa làm cơ sở dữ liệu về người đi bầu cử.
Thượng tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị Hội đồng Bầu cử quốc gia cần dự liệu các tình huống liên quan đến khí hậu, thời tiết, đặc biệt là những vùng núi, vùng sâu, vùng xa trong ngày bầu cử. Lấy ví dụ thực tế từ chuyến kiểm tra, giám sát công tác chuẩn bị bầu cử tại Bắc Kạn, ngay trước hôm đoàn đến kiểm tra, giám sát thì trên địa bàn xảy ra lũ ống, lũ quét làm hơn 400 ngôi nhà bị sạt, có trường hợp bị thương hoặc tử vong, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị, cần tính đến trường hợp thời tiết không thuận lợi để ủy quyền cho địa phương tổ chức bầu cử cho phù hợp với thực tế.
Rất chủ động và sáng tạo
Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 là sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Đồng chí Tổng Bí thư, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt đều nhấn mạnh trong tháng 5 và trong quý này không phải là nhiệm vụ kép nữa mà là 3 nhiệm vụ song song: một là, tập trung toàn bộ ưu tiên về công sức, thời gian, nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch Covid -19; hai là, tập trung cao độ cho việc tổ chức bầu cử; ba là, tiếp tục phục hồi phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.
Qua báo cáo tại các địa phương và kết quả kiểm tra, giám sát tại 53 tỉnh, thành phố của Hội đồng Bầu cử quốc gia và các ý kiến tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội nhận định, đến nay, mọi công việc chuẩn bị về cơ bản đã hoàn tất, sẵn sàng cho ngày bầu cử 23.5.2021. “Chúng ta chỉ có bầu cử sớm và bầu cử đúng thời hạn. Tất cả các địa bàn khó khăn nhất hiện nay như Bắc Giang, Bắc Ninh, Đà Nẵng (đang có diễn biến dịch Covid – 19 rất phức tạp) cũng đều quyết tâm tổ chức bầu cử đúng thời gian và thành công. Đó là quyết tâm chính trị rất cao”.
Trong đó, công tác nhân sự đã được chuẩn bị đúng quy trình, tiến hành chặt chẽ theo từng bước nhằm chọn ra ứng cử viên phù hợp, có năng lực và đủ phẩm chất để đảm đương trọng trách được giao. Các địa phương cũng đã tổ chức rất thành công và sáng tạo các hội nghị tiếp xúc cử tri vận động bầu cử cho ứng cử viên. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, các phương tiện thông tin truyền thông và tổ chức vận động bầu cử trực tuyến không chỉ là sáng kiến áp dụng trong giai đoạn hiện nay mà kể cả sau này, trong giai đoạn bình thường, không phải chống dịch, cũng có thể tăng cường áp dụng vì diện cử tri được tiếp xúc là rất lớn. Vừa qua, tất cả các tỉnh, thành phố đều áp dụng hình thức này. Thậm chí có đồng chí ngồi ở Hà Nội cũng có thể làm điểm cầu tiếp xúc cử tri ở các địa bàn ứng cử có diễn biến phức tạp của dịch Covid – 19 không cho phép tiếp xúc cử tri trực tiếp.
Hướng dẫn của Trung ương, của Hội đồng Bầu cử quốc gia là khung chung nhưng tùy hoàn cảnh từng địa phương, công tác chuẩn bị bầu cử đã được thực hiện kỹ lưỡng, chu đáo, khoa học, rất chủ động và rất sáng tạo, với trách nhiệm rất cao của cả hệ thống chính trị, trực tiếp là Hội đồng Bầu cử quốc gia, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy và Ủy ban bầu cử các cấp. Các đồng chí Bí thư, các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy đều tập trung cao độ cho 3 nhiệm vụ trọng yếu về bầu cử, phòng chống dịch và phát triển kinh tế, xã hội. Một số địa phương có khó khăn rất lớn do dịch bệnh Covid – 19 như Hà Nội, Đà Nẵng, Bắc Giang, Bắc Ninh, hay những tỉnh ở xa như Cà Mau, những địa bàn vùng miền núi phía bắc như Bắc Kạn… cũng đều tập trung và nỗ lực chuẩn bị cho công tác bầu cử.
“Quyết tâm của các đồng chí hôm nay, chúng ta hoàn toàn có thể sẵn sàng cho ngày bầu cử và sẵn sàng cho việc tổ chức thành công cuộc bầu cử”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Linh hoạt tổ chức điểm bầu cử ở khu vực giãn cách, phong tỏa
Chỉ còn 5 ngày nữa là đến ngày bầu cử nhưng tình hình cũng có những diễn biến phức tạp, nhất là dịch Covid – 19 và những rủi ro tiềm ẩn về thiên tai, bão lũ, về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Chúng ta đã chuẩn bị trong thời gian dài vừa qua nhưng ngày 23.5 tới có ý nghĩa quyết định. Một lần nữa nhấn mạnh yêu cầu không được chủ quan, lơ là, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, đặc biệt là từ nay cho đến ngày bầu cử 23.5. Trong đó, tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 20.6.2020 của Bộ Chính trị, các nghị quyết của Quốc hội, Hội đồng Bầu cử quốc gia, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Thành ủy, Ủy ban Bầu cử các cấp và các văn bản hướng dẫn về công tác bầu cử; chủ động xây dựng phương án tổ chức bầu cử phù hợp với tình hình từng địa phương, theo chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện, tập dượt kỹ càng các phương án tổ chức bầu cử nhằm bảo đảm các điều kiện tốt nhất cho việc tổ chức bầu cử.
Chủ tịch Quốc hội đồng tình với đề xuất của nhiều địa phương về việc cần tiếp tục tập huấn bổ sung cho cán bộ tham gia bầu cử, nhất là các tổ bầu cử; dự phòng nguồn nhân lực để bổ sung kịp thời cho các Tổ bầu cử trong trường hợp phải tách tổ bầu cử để thực hiện nhiệm vụ tại những nơi có khu cách ly tập trung. Hội đồng Bầu cử quốc gia đã có hướng dẫn về vấn đề này; cấp xã thì báo cáo cấp huyện xem xét, phê chuẩn, không phải thành lập mới các tổ bầu cử mà chỉ tách ra cho phù hợp với điều kiện phòng, chống dịch. Có thể tổ chức diễn tập theo 4 kịch bản khác nhau như một số địa phương đề xuất. Ví dụ, Bắc Giang tổ chức diễn tập đến 100% tổ bầu cử, hay Đà Nẵng, Bắc Ninh, Hà Nội cũng tổ chức diễn tập rất chủ động và thành công. Bên cạnh đó, các địa phương đã tổ chức xét nghiệm Sars – Cov – 2 cho tất cả nhân sự tham gia phục vụ, tổ chức bầu cử, nhất là những cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ tại địa điểm bỏ phiếu, những địa bàn có rủi ro cao.
Ủy ban bầu cử cấp dưới báo cáo ủy ban bầu cử cấp trên, ủy ban bầu cử cấp tỉnh báo cáo Hội đồng Bầu cử quốc gia về những vấn đề phát sinh mới liên quan đến nhân sự ứng cử, những vướng mắc, khó khăn trong quá trình chuẩn bị bầu cử. Kịp thời nắm tình hình số lượng cử tri thực tế trên địa bàn, bảo đảm số lượng cử tri đi bầu cử đạt tỷ lệ cao nhất. Tập trung cập nhật biến động của cử tri, phát thẻ cử tri để bảo đảm quyền bầu cử cho công dân bởi hiện có những người ở xã này nhưng đi cách ly ở xã khác, nếu khác xã nhưng trong cùng một huyện thì vẫn có thể bầu 3 cấp, Quốc hội, HĐND cấp tỉnh và HĐND cấp huyện.
Linh hoạt tổ chức các địa điểm bầu cử tại các địa bàn trong diện đang giãn cách xã hội, trong khu vực cách ly tập trung hoặc khu vực phong tỏa theo hướng dẫn của Hội đồng Bầu cử quốc gia. “Tinh thần là rất linh động và sáng tạo, phù hợp với từng điều kiện. Có thể đến ngày bầu cử mới phát sinh thì chúng ta lại tiếp tục giải quyết tiếp. Ví dụ, mưa lũ bất ngờ xảy ra thì chúng ta có phương án dự phòng với các thùng phiếu phụ, thùng phiếu lưu động”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Cùng với đó, cần rà soát chuẩn bị, định hướng, kiểm soát, giám sát chặt chẽ quá trình chuẩn bị tổ chức vận động bầu cử của những người ứng cử, bảo đảm công bằng trong vận động bầu cử.
Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông về bầu cử; chú trọng thông tin cơ sở. Nhiều nơi không chỉ tiến hành trực tuyến, mà còn phát thanh trực tiếp để người dân, cử tri đang đi làm ruộng cũng vẫn nghe được chương trình hành động của ứng cử viên, không phải cứ ngồi theo dõi trực tuyến mới nắm được thông tin. Từ nay đến ngày bầu cử, cần chú trọng tuyên truyền sâu hơn về quyền bầu cử của công dân; truyền thông về các bước cụ thể, nguyên tắc trong quá trình tổ chức bỏ phiếu, thế nào là phiếu hợp lệ, phiếu không hợp lệ… Tiếp tục đổi mới hình thức tuyên truyền theo hướng trực quan sinh động, hiệu quả hơn; phát huy hiệu quả thông tin, tuyên truyền trên mạng xã hội.
Với các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phát huy tốt vai trò của cán bộ người dân tộc thiểu số, già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, người có uy tín tham gia vào các đội, tổ tuyên truyền bầu cử, sẵn sàng phương án hòm phiếu lưu động để phục vụ cử tri trong trường hợp cần thiết; chủ động làm tốt công tác tuyên truyền, vận động các chức sắc, tín đồ tôn giáo thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân theo quy định của pháp luật. Đồng thời tăng cường đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, phá hoại bầu cử của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động, kể cả trên không gian mạng.
Tiếp tục tập trung cho công tác an ninh trật tự, an toàn xã hội, kiên quyết không để các thế lực phản động lôi kéo quần chúng, phá hoại cuộc bầu cử, các lực lượng công an, quân đội, tự vệ, y tế cần phối hợp chặt chẽ, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho ngày bầu cử, nhất là thời điểm khai mạc bầu cử, nơi có đông cử tri đến dự, tùy theo tình hình thực tế của từng địa phương cần tổ chức trọng thị, nghiêm trang nhưng gọn nhẹ. Bảo đảm an toàn cho từng hòm phiếu.
Khẩn trương cấp phát đủ kinh phí còn lại bổ sung kinh phí cho địa phương phát sinh nhiều do tác động của phòng, chống dịch bệnh, ứng phó với thiên tai bão lũ và những địa phương đặc biệt khó khan chưa cân đối được ngân sách, không để vấn đề kinh phí ảnh hưởng đến công tác bầu cử. Các địa phương tiếp tục rà soát, chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất và điều kiện cần thiết phục vụ ngày bầu cử như: địa điểm bỏ phiếu, trang trí phòng bỏ phiếu, chuẩn bị đủ hòm phiếu chính, hòm phiếu lưu động, con dấu và các tổ chức phụ trách bầu cử; thiết bị âm thanh, ánh sáng, cờ Tổ quốc, ảnh Bác Hồ; các biển chỉ dẫn, sơ đồ bỏ phiếu… Bảo đảm các điểm bỏ phiếu có đủ không gian cần thiết để niêm yết danh sách ứng cử viên phục vụ cử tri nghiên cứu về tiểu sử ứng cử viên và ghi phiếu, bỏ phiếu. Lưu ý bảo quản các tài liệu như biên bản kiểm phiếu, phiếu bầu cử, tránh thất lạc, hư hỏng, mất mát. Các cơ quan điện lực viễn thông bảo đảm cung cấp điện và hệ thống thông tin liên lạc thông suốt trong ngày bầu cử.
Sau ngày bầu cử 23.5, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, Hội đồng Bầu cử quốc gia và Ủy ban bầu cử các cấp thực hiện công bố kết quả bầu cử, danh sách những người trúng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV trong cả nước, danh sách những người trúng cử đại biểu HĐND các cấp theo đúng thời hạn luật định; kịp thời xem xét, giải quyết khiếu nại về kết quả bầu cử (nếu có) và chuyển các hồ sơ khiếu nại, tố cáo, kiến nghị liên quan đến công tác bầu cử mà chưa được giải quyết đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Thường trực HĐND các cấp để tiếp tục xem xét, giải quyết theo thẩm quyền quy định của pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cấp ủy chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm chăm lo đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, kịp thời giải quyết những khó khăn do dịch bệnh thiên tai gây ra, nhất là đối với các gia đình chính sách hộ nghèo, quan tâm bảo đảm các điều kiện sinh hoạt, môi trường sản xuất, kinh doanh; làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở không để xảy ra các vụ việc khiếu kiện đông người.
