Mốc son mới trong quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh

Thành công trên mọi phương diện

- Thưa ông, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam vừa kết thúc chuyến thăm chính thức Hungary và Vương quốc Anh. Ông đánh giá như thế nào về kết quả chuyến thăm?

- Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta đã thành công hết sức tốt đẹp cả về phương diện ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa và công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Các nhà lãnh đạo của Hungary và Vương quốc Anh đều đánh giá rất cao chuyến thăm; khẳng định đây là mốc son mới trong quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Vương quốc Anh.

- Cụ thể, về ngoại giao chính trị có những kết quả nổi bật như thế nào, thưa ông?

- Chúng ta biết rằng, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội đến hai nước châu Âu diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực có những diễn biến khá phức tạp. Đại dịch Covid-19 đã được kiểm soát tốt, nhưng những tác động của nó đối với kinh tế thế giới, nhất là các hoạt động đầu tư, chuỗi cung ứng hàng hóa, chuỗi giá trị hàng hóa toàn cầu vẫn chưa hoàn toàn hồi phục. Do đó, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội đã tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII, công tác đối ngoại của Quốc hội trong nhiệm kỳ Khóa XV, duy trì và làm sâu sắc quan hệ hợp tác song phương, tăng cường đan xen lợi ích và tin cậy với Hungary và Anh; khẳng định sự coi trọng của Việt Nam đối với quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh.

Đặc biệt, đối với Hungary, đây là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo chủ chốt Đảng và Nhà nước ta kể từ sau chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào năm 2018. Với Anh, đây là chuyến thăm đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam sau 11 năm. Các nhà lãnh đạo Hungary và Anh đã dành cho Chủ tịch Quốc hội và Đoàn những nghi lễ đón tiếp cao nhất, với tình cảm nồng ấm. Lãnh đạo Quốc hội và Chính phủ hai nước đánh giá quan hệ Việt Nam - Hungary, Việt Nam - Anh không chỉ đang ở giai đoạn tốt đẹp mà còn rất nhiều tiềm năng và dư địa để tăng cường hơn nữa cả về lượng và chất và đều mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam.

Lãnh đạo Hungary khẳng định Việt Nam là đối tác đặc biệt quan trọng ở khu vực Đông Nam Á. Hai nước có tình bạn gắn bó, thủy chung, luôn giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau, cùng chia sẻ những giá trị chung. Đây là tài sản chung, quý giá mà không phải quốc gia nào cũng có được. Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết cá nhân ông rất mong đợi gặp Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Tại cuộc hội kiến giữa Chủ tịch Quốc hội và Thủ tướng Viktor Orban có sự tham dự của rất nhiều bộ trưởng, chưa kể theo Thủ tướng vẫn còn nhiều bộ trưởng khác muốn tham dự cuộc gặp, xem đây là cơ hội lớn để tăng cường quan hệ với Việt Nam.

Với Anh, ngay từ trước chuyến thăm, truyền thông Anh đã đưa tin và nhấn mạnh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ được biết đến là nhà lãnh đạo bản lĩnh, có tầm nhìn và tư duy đột phá, từng kinh qua nhiều chức vụ quan trọng như Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính. Do đó, chuyến thăm không những tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác theo kênh nghị viện mà còn thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại song phương, nhất là trong xây dựng, hoàn thiện các chính sách pháp luật, khung pháp lý.

Trong chuyến thăm, Chủ tịch Hạ viện và Chủ tịch Thượng viện Anh cùng nhiều bộ trưởng phụ trách các lĩnh vực chủ chốt trong Chính phủ Anh như Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp; Bộ trưởng Bộ Thương mại quốc tế, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng - Chủ tịch COP26 đều nhấn mạnh, Việt Nam không chỉ là đối tác quan trọng trong khu vực ASEAN mà còn trong khu vực Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương mà Anh đang tăng cường mở rộng hợp tác thương mại sau Brexit.

Tại các cuộc gặp cấp cao với Lãnh đạo Hungary và Anh, Chủ tịch Quốc hội đều trân trọng chuyển lời thăm hỏi và lời mời thăm chính thức Việt Nam của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới lãnh đạo Đảng cầm quyền, của Chủ tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc đến Tổng thống Hungary và của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến Thủ tướng hai nước.

Tôi cho rằng, sự tin cậy chính trị giữa lãnh đạo hai nước, sự nhất trí của cả lãnh đạo Quốc hội và Chính phủ hai nước là hết sức quan trọng vì khi có được điều này thì mọi khó khăn, trở ngại (nếu có) trong quá trình hợp tác kể cả về cơ chế, chính sách, khung pháp lý đều sẽ được giải quyết nhanh chóng, kịp thời. Cộng đồng doanh nghiệp hai bên cũng sẽ nhìn vào đó để thấy có niềm tin hơn vào khả năng hợp tác và thành công.

- Hợp tác nghị viện là một dấu ấn đậm nét của chuyến thăm lần này, thưa ông?

- Các nhà lãnh đạo Quốc hội Hungary, Hạ viện và Thượng viện Anh đều thể hiện quyết tâm tăng cường hợp tác nghị viện với Quốc hội Việt Nam, xem đây là một trụ cột quan trọng để thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hungary và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Anh.

Với Hungary, tại hội đàm, Chủ tịch Quốc hội László Kövér và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cam kết hợp tác chặt chẽ giữa hai Quốc hội vì lợi ích thiết thực và sự phồn vinh của hai dân tộc; tiếp tục thúc đẩy hợp tác của Chính phủ, Quốc hội để nâng cao hiệu quả hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục đào tạo, lao động, khoa học và công nghệ cũng như các lĩnh vực khác mà hai nước còn rất nhiều tiềm năng, dư địa phát triển. Đặc biệt, trong khuôn khổ chuyến thăm, hai Chủ tịch Quốc hội đã ký Thỏa thuận hợp tác mới nhằm phát triển quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan lập pháp trở thành hình mẫu về hợp tác nghị viện.

Nhân dịp này, hai Chủ tịch Quốc hội cũng đã đồng chủ trì toạ đàm lập pháp thứ tư về chủ đề đang rất nóng bỏng, mang tính toàn cầu hiện nay, đó là “Hoàn thiện khung pháp lý về giảm phát thải khí nhà kính, năng lượng tái tạo và kinh tế xanh”. Hai bên đã trao đổi, chia sẻ cởi mở, chân thành về các vấn đề đặt ra, các thách thức cần giải quyết trong việc thực hiện các cam kết về phát triển bền vững, giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu... Hai Chủ tịch đã trực tiếp trao đổi, giải đáp các vấn đề quan tâm của đại biểu Quốc hội, chuyên gia, nhà quản lý hai nước. Qua tọa đàm, chúng ta đúc rút được nhiều kinh nghiệm quý về vai trò chủ động dẫn dắt của Quốc hội trong hoàn thiện chính sách cũng như giám sát việc thực thi để bảo đảm vừa đạt được các mục tiêu cam kết vừa cân bằng được lợi ích và chi phí trong quá trình thực hiện các cam kết quốc tế, không làm gia tăng gánh nặng cho người dân và nền kinh tế. Quốc hội hai nước cũng chia sẻ và nhất trí quan điểm cần bảo đảm sự công bằng giữa các quốc gia khi thực hiện các chính sách chuyển đổi năng lượng, thực hiện mục tiêu phát triển bền vững; mỗi quốc gia vừa phải tôn trọng các nguyên tắc trong quan hệ quốc tế vừa phải giữ được độc lập, tự chủ trong các vấn đề quốc tế, vấn đề toàn cầu, bảo đảm được lợi ích quốc gia, dân tộc.

Với Anh, Chủ tịch Hạ viện và Chủ tịch Thượng viện đều bày tỏ hài lòng về hợp tác giữa cơ quan lập pháp hai nước thời gian qua; thống nhất cần phát huy vai trò của hợp tác nghị viện trong thúc đấy quan hệ Chính phủ và nhân dân hai nước; nhất trí tiếp tục tăng cường trao đổi Đoàn lãnh đạo, các cơ quan của Quốc hội, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị và các nghị sĩ; trao đổi kinh nghiệm hoạt động nghị viện của mỗi nước; tăng cường phối hợp giám sát và đôn đốc thực hiện các Thỏa thuận hợp tác mà Chính phủ hai nước đã ký kết, các dự án hợp tác chiến lược; ủng hộ Chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân hai nước tăng cường giao lưu, thúc đẩy quan hệ hiểu biết lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi; tăng cường tiếp xúc, tham vấn, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương như IPU, ASEP; tăng cường thông tin, trao đổi về các vấn đề khu vực và thế giới mà hai bên cùng quan tâm... Chủ tịch Hạ viện Linsay Hoyle cho biết, Quốc hội Anh có các nghị sĩ luôn ủng hộ Việt Nam như những người bạn, trong đó có những nghị sĩ có vai trò và tiếng nói quan trọng tại nghị viện châu Âu, họ chính là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với Nghị viện châu Âu.

Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư phải tương xứng với quan hệ chính trị tốt đẹp

- Trên phương diện ngoại giao kinh tế thì thế nào, thưa ông?

- Đây là một điểm nhấn rất quan trọng của chuyến thăm. Như tôi đã nói, qua các cuộc hội kiến, hội đàm cấp cao giữa Chủ tịch Quốc hội với các nhà lãnh đạo hai nước đều khẳng định cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư tương xứng với quan hệ chính trị tốt đẹp giữa Việt Nam - Hungary và Việt Nam - Anh.

Hungary là nước đầu tiên phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - châu Âu và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - châu Âu, thậm chí còn vận động các nước EU phê chuẩn sớm hai hiệp định quan trọng này với ta. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ Hungary đều nhất trí cao và quyết tâm nâng kim ngạch thương mại theo hướng cân bằng, lành mạnh, bền vững, cùng chia sẻ tinh thần lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, tạo điều kiện để hàng hóa tiếp cận thị trường của nhau, khuyến khích doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác đầu tư, vì lợi ích thiết thực của người dân hai nước.

Với Anh, chúng ta đã ký Hiệp định Thương mại tự do (UKVFTA) - có lẽ là hiệp định được ký sớm nhất và nhanh nhất vào thời điểm Bạn đang gặp một số khó khăn sau Brexit. Mặc dù mới chỉ có hiệu lực từ đầu năm 2021 đến nay, đúng vào giai đoạn tác động của đại dịch Covid-19 nặng nề nhất, nhưng hiệp định này đã mang lại những kết quả rất tích cực, thương mại song phương tăng trưởng và đạt 6,6 tỷ USD trong năm 2021.

Tôi rất ấn tượng khi phát biểu tại Tọa đàm cấp cao Việt Nam - Anh về kinh tế, thương mại, Bộ trưởng Bộ Thương mại quốc tế Anh Anne Marie Trevelyan đã nhấn mạnh trước hàng trăm doanh nghiệp hai nước rằng, “Việt Nam là một trong những nền kinh tế đầy hứng khởi trên thế giới, thu hút ngày càng nhiều đầu tư nước ngoài với ngày càng nhiều công ty mang tầm toàn cầu. Việt Nam đã có danh tiếng về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Không mấy ngạc nhiên khi Việt Nam đang đi đầu trong sự chuyển đổi đầu tư trên thế giới. Việt Nam là ví dụ điển hình nhất về việc các quốc gia Đông Nam Á sẽ trở thành động cơ tên lửa đẩy cho nền kinh tế toàn cầu”. Bà cũng chia sẻ phân tích, nhận định của giới chuyên môn Anh dự báo “đến cuối thập kỷ này, Việt Nam sẽ nằm trong số 30 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Câu chuyện phát triển của Việt Nam trong thế kỷ XXI sẽ là một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất và Anh muốn là một phần của điều này”; đồng thời nêu rõ, “quan hệ thương mại với Việt Nam đang đóng vai trò rất quan trọng trong chính sách thương mại của Anh”. Những nhận định này đã cho thấy Bạn hết sức coi trọng Việt Nam và quyết tâm tăng cường hợp tác với chúng ta.

- Trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội đã dành thời gian tham dự các Tọa đàm về kinh tế, thương mại, đầu tư, tiếp lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu của Hungary và Anh; tiếp Nhóm doanh nghiệp, quỹ đầu tư Anh đang hoạt động tại Việt Nam và các doanh nhân người Việt Nam tại châu Âu. Các hoạt động này có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?

- Tại các sự kiện này, Chủ tịch Quốc hội đã trực tiếp trao đổi, làm rõ nhiều vấn đề mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm liên quan đến định hướng phát triển của Việt Nam, khẳng định Việt Nam sẽ nỗ lực hết sức mình để đạt mục tiêu mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra: đến năm 2030, trở thành nước có thu nhập trung bình cao, đến năm 2045, trở thành nước phát triển và có thu nhập cao. Chủ tịch Quốc hội cũng khẳng định cam kết của Quốc hội Việt Nam trong việc đồng hành với Chính phủ tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh theo các chuẩn mực quốc tế để doanh nghiệp, trong đó có các “đại bàng” châu Âu yên tâm đến hoạt động ổn định, lâu dài và gặt hái thành công tại Việt Nam.

Các doanh nghiệp, nhà đầu tư hàng đầu của Hungary và Vương quốc Anh đều rất phấn khởi và cho biết đang tiếp tục mở rộng đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, nhất là trong những lĩnh vực rất tiềm năng nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam như: năng lượng sạch, điện gió, điện gió ngoài khơi, kinh tế số, chuyển đổi số, tài chính xanh, giáo dục, đào tạo, du lịch, dược phẩm, bảo hiểm, ngân hàng... Nhân dịp này, nhiều doanh nghiệp hai bên cũng đã ký các biên bản ghi nhớ hợp tác. Có lẽ đây là lần đầu tiên chúng ta có rất nhiều tọa đàm, diễn đàn về thương mại, đầu tư, về giáo dục được tổ chức trong khuôn khổ chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội. 

Đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, đã có 1 diễn đàn được tổ chức tại Hungary, 2 tọa đàm được tổ chức tại Anh; 19 biên bản ghi nhớ, thỏa thuận hợp tác đã được ký giữa các trường đại học, tổ chức giáo dục, doanh nghiệp của Việt Nam với các đối tác Hungary, Anh được ký với sự chứng kiến của Chủ tịch Quốc hội. Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đã dành thời gian tiếp lãnh đạo một số doanh nghiệp, tổ chức giáo dục đang hợp tác với đối tác tại Việt Nam. Các hoạt động này có ý nghĩa hết sức quan trọng bởi Hungary và Anh đều là những nước có nền giáo dục phát triển, số lượng sinh viên, học sinh Việt Nam và các nước trên thế giới du học tại hai quốc gia này rất lớn.

Việc thúc đẩy hợp tác giáo dục đào tạo là một nét rất mới trong các chuyến công tác nước ngoài của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta, khẳng định tầm nhìn chiến lược cho đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Như vậy để thấy rằng, các mục tiêu đề ra của chuyến thăm đều đã đạt được và quan trọng hơn, từ kết quả chuyến thăm sẽ góp phần mở ra chương mới trong quan Việt Nam - Hungary và Việt Nam - Anh.

- Xin cảm ơn ông!