Trung Quốc - Thái Lan phát triển mối quan hệ chặt chẽ từ cuối thập kỷ 70 của thế kỷ trước. Mối quan hệ này trở nên khăng khít hơn trong giai đoạn khủng hoảng tài chính châu Á 1997 - 1998, thời điểm Bắc Kinh hỗ trợ kinh tế cho Bangkok. Quan hệ hai nước tiếp tục tốt đẹp dưới thời Thủ tướng Thaksin Shinawatra và sau khi bà Yingluck Shinawatra đảm nhận chức vụ Thủ tướng Thái Lan từ tháng 7.2011, quan hệ Trung - Thái một lần nữa lại phát triển tích cực và trọng tâm mối quan hệ vẫn là thương mại và đầu tư. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ 20 tỷ USD năm 2005 lên đến 46 tỷ USD năm 2010. Năm 2011, tổng giá trị thương mại hai chiều đạt xấp xỉ 65 tỷ USD. Hiện, Trung Quốc là đối tác thương mại thứ hai của Thái Lan sau Nhật Bản, trong khi đó, Thái Lan là đối tác thương mại lớn thứ 14 của Trung Quốc.
Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra và người đồng nhiệm Trung Quốc Ôn Gia Bảo |
Nguồn: Sina |
Mấy năm qua, bất chấp tình hình chính trị bất ổn ở Thái Lan, các nhà đầu tư Trung Quốc vẫn coi Thái Lan là nơi sản xuất và xuất khẩu quan trọng ở Đông Nam Á. Trung Quốc đã nhanh chóng vươn lên vị trí nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ hai ở Thái Lan. Tổng đầu tư của Trung Quốc ở Thái Lan tăng từ 2,7 triệu USD năm 2010, lên 788 triệu USD năm 2011, tăng hơn 200%.
Trong khu vực Đông Nam Á, Thái Lan là nước có quan hệ quân sự thân cận nhất với Trung Quốc, với nhiều dấu ấn ban đầu, như trong thập kỷ 80 của thế kỷ XX, Thái Lan là thành viên ASEAN đầu tiên mua vũ khí do Trung Quốc sản xuất với giá hữu nghị hoặc miễn phí. Năm 2001, Thái Lan là thành viên ASEAN đầu tiên thiết lập hội đàm thường niên về quốc phòng, an ninh với Trung Quốc. Trong giai đoạn 2005 - 2010, quân đội Thái Lan và Trung Quốc có một số cuộc tập trận chung.
Sau chuyến thăm ba ngày của bà Yingluck đến Trung Quốc hồi tháng 4 vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan cũng dẫn phái đoàn quân sự cao cấp nhất từ 15 năm qua thăm Bắc Kinh. Vấn đề trang bị tàu ngầm cho Thái Lan một lần nữa được khơi lại trong chuyến thăm. Sau chuyến thăm này, hai nước đồng ý sẽ có một sự kiện nữa được xem là một trong những dấu hiệu đầu tiên – đó là tiến hành cuộc tập trận giữa không quân hai nước sau khi thủy quân lục chiến hai nước đã có đợt diễn tập lần hai tại Quảng Đông hồi tháng 5 vừa qua.
Một trong những lý do khiến quan hệ Thái Lan - Trung Quốc tiến triển tốt đẹp là vì hai nước không có bất đồng an ninh. Hai thập kỷ qua, chiến lược của Thái Lan là tránh gây mất lòng Trung Quốc hoặc các nước bạn bè ASEAN trong các bất đồng lãnh thổ giữa các bên.
Hai thập kỷ qua, Thái Lan có thể bảo vệ chủ quyền và tự do chính trị của họ bằng cách liên kết chặt chẽ với Trung Quốc. Thái Lan là đồng minh hiệp ước của Mỹ từ năm 1954 và quân đội Thái Lan đã hoạt động bên cạnh các đối tác Mỹ trong một số cuộc chiến tranh. Mặc dù lực lượng Mỹ và Thái Lan tiếp tục tổ chức các cuộc diễn tập quân sự thường xuyên, trong đó có cuộc diễn tập hàng năm lớn nhất “Cobra Gold”, nhưng về chính trị mối quan hệ Mỹ - Thái Lan cũng có bất đồng và mối quan hệ kinh tế hai nước không quan trọng đối với Thái Lan như trước. Tuy Mỹ vẫn là nhà đầu tư lớn ở Thái Lan, nhưng kim ngạch thương mại Thái - Trung lại lớn hơn kim ngạch thương mại Thái - Mỹ. Do đó, khi Washington triển khai chiến lược trở lại châu Á, thúc đẩy các mối quan hệ Mỹ - Thái Lan sẽ là một ưu tiên nếu Washington muốn cân bằng ảnh hưởng với Bắc Kinh trong khu vực.