Chiếc mặt nạ giấy bồi
Giờ, ngày càng vắng bóng những chiếc mặt nạ truyền thống, mà thay vào đó, là những chiếc “mặt nạ” khác, không dễ gì nhận diện trong đời sống...
Phải chen chân qua một biển người, cho tới khi mồ hôi ướt đầm lưng áo giữa tiết thu Hà Nội, cuối cùng chúng tôi mới tìm được một cửa hàng nhỏ, bày bán những chiếc mặt nạ bằng giấy bồi – món đồ chơi Trung thu truyền thống hiếm hoi giữa bạt ngàn đồ chơi Trung Quốc. Hiếm cũng phải thôi, vì nghe đâu ở Hà Nội bây giờ chỉ còn một gia đình giữ lại nếp nghề. Cái mặt hàng thì trông đến là đơn sơ, nhưng vì sản xuất thủ công nên nghệ nhân phải qua nhiều công đoạn mới làm nên nó: từ tạo phôi cho đến bồi tới 5-6 lớp giấy rồi đến vẽ, tạo thần thái nhân vật… Mất công thế nên trung bình mỗi nghệ nhân chỉ làm được chừng 5-6 cái mặt nạ mỗi ngày. Thế mà lại được bán với giá rất rẻ so với những chiếc mặt nạ được sản xuất hàng loạt.
Lúc tôi đứng xem những chiếc mặt nạ giấy bồi, chỉ có một ông khách Tây hỏi mua với thái độ thích thú. Tôi để ý thấy vị khách người ngoại quốc không chọn những chiếc mặt nạ giấy bồi mô phỏng mẫu mặt nạ thổ dân dù được phối màu bắt mắt hơn, mà là chọn một chiếc mặt nạ hình chú Tễu, được tạo hình bằng những nét vẽ tuồng như hơi ngờ nghệch nhưng toát lên một vẻ thân thiện và vui tươi riêng có. Các con tôi tất nhiên từ chối những chiếc mặt nạ mà chúng cho rằng không phải là “người quen” ấy để chọn những chiếc mặt nạ mô phỏng những nhân vật hoạt hình mà chúng vẫn thường được xem trên Youtube. Cuối cùng, tôi cũng chọn mua một chiếc, mô phỏng hình “thằng Bờm”, dù chưa hẳn ưng cách phối màu của nó. Bởi thái độ của người bán hàng quá khẩn khoản mà tôi không đành lòng bước đi được.
Phố Trung thu khiến tôi tự dưng nhớ Trần Lập. Nhớ cái lần trò chuyện cùng anh về Tết Trung thu. Thủ lĩnh ban nhạc “Bức Tường” nói với tôi rằng, ấn tượng sâu đậm nhất trong anh về thời thơ bé chính là những lần được bố mẹ dẫn lên phố Hàng Mã, và mua cho những chiếc mặt nạ bằng giấy bồi hình thằng Bờm, chú Tễu, hay những chú tò he làm bằng đất nặn… Giờ, ngày càng vắng bóng những chiếc mặt nạ truyền thống ấy, mà thay vào đó, là những chiếc “mặt nạ” khác, không dễ gì nhận diện trong đời sống.
Trung thu năm nay cũng là năm đầu tiên các con anh không còn được bố dẫn đi chơi Trung thu. Những chiếc mặt nạ bằng giấy bồi theo thời gian ngày càng thưa vắng trên phố Hàng Mã. Một vài gương mặt thân quen với chúng ta giờ đây cũng chỉ còn lại trong sương mờ ký ức.
Rằm Trung thu, thương lắm những chiếc mặt nạ giấy bồi. Và nhớ Trần Lập, một người chưa bao giờ đeo “mặt nạ” trong showbiz…