Phân bổ ngân sách phù hợp

      Để khắc phục những bất cập trên, ngoài việc thực hiện và hướng dẫn các xã, phường thực hiện nghiêm túc, công khai quy trình ngân sách từ khâu xây dựng dự toán ngân sách, quyết định phân bổ ngân sách, quyết toán ngân sách... Thường trực HĐND Hà Đông đã giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng và thực hiện ngân sách xã đã được HĐND thông qua. Ngay từ giữa quý III hàng năm, Thường trực HĐND đã yêu cầu UBND chỉ đạo các xã, phường, phòng, ban, cơ quan thụ hưởng ngân sách thành phố báo cáo tình hình thu – chi ngân sách và dự kiến xây dựng dự toán ngân sách năm tiếp theo của đơn vị; Trên cơ sở báo cáo của các đơn vị, Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố tổng hợp báo cáo Thường trực HĐND, UBND xem xét, sau đó Thường trực HĐND giao cho Ban KT – XH tiến hành thẩm tra trình HĐND thông qua tại kỳ họp.
      Chuẩn bị cho kỳ họp HĐND cuối năm 2008, Thường trực HĐND Hà Đông cùng Ban KT – XH đã tổ chức giám sát việc xây dựng và thực hiện ngân sách của các cơ quan, đơn vị, xã, phường. Qua giám sát công tác thu – chi ngân sách của 17 xã, phường, Thường trực HĐND Hà Đông nhận thấy: các đơn vị đã thực hiện đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước; Các xã, phường đã khai thác tận dụng các nguồn thu cho ngân sách, trong đó có nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất để phân bổ sử dụng có hiệu quả các nhiệm vụ chi, do vậy tính đến tháng 11.2008, nhiều chỉ tiêu thu năm 2008 cơ bản đã hoàn thành. Đối với 2 xã có làng nghề là Kiến Hưng và Vạn Phúc, nhiều năm qua rất khó khăn trong công tác thu thuế môn bài làng nghề, thì năm 2008 - thực hiện 7 tháng đầu năm xã Kiến Hưng đạt 46,65 triệu/35triệu đồng dự toán giao cả năm, thu NSNN ước cả năm đạt 250% dự toán giao; Phường Hà Cầu ước thu NSNN năm 2008 là 43.921 tỷ, trong số hơn 37.961 tỷ đồng dự toán giao...
      Về chi ngân sách, các xã, phường đã thực hiện chi theo định mức, tiết kiệm chi nhưng bảo đảm chi đủ và kịp thời cho các hoạt động đáp ứng nhiệm vụ chính trị của địa phương, có ưu tiên cho đầu tư xây dựng cơ bản phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Năm 2008 tập trung ngân sách đầu tư 5 hạng mục công trình, đó là trường học; Trụ sở xã, phường; Nhà văn hóa thôn, khu dân cư; Trạm y tế và đường giao thông nông thôn, với phương châm tập trung đầu tư cho các công trình chuyển tiếp, bố trí vốn cho những dự án mới khi đã có đủ điều kiện ghi kế hoạch vốn, bố trí vốn đối ứng cho các công trình được hỗ trợ từ nguồn vốn của cấp trên. Các nguồn khác thuộc NSNN đều được HĐND xã, phường quyết định từng hạng mục, thể hiện bằng nghị quyết HĐND để UBND triển khai thực hiện.
      Việc thực hiện dự toán ngân sách HĐND giao của các cơ quan, ban, ngành thụ hưởng ngân sách thành phố đã thực hiện đúng theo Luật Ngân sách như chi lương, phụ cấp trách nhiệm, chi các hoạt động thường xuyên và một số nhiệm vụ đột xuất, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, qua giám sát việc thu – chi ngân sách và xây dựng dự toán ngân sách của các đơn vị, Thường trực HĐND Hà Đông nhân thấy vẫn còn những tồn tại và khó khăn. Quá trình điều hành ngân sách của UBND một số xã, phường chưa thật sát với tình hình thực tế, dẫn đến tình trạng có ban, ngành chi không hết kinh phí trong khi có ban, ngành thiếu phải bổ sung; Có đơn vị kế hoạch phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản còn dài trải, thiếu tập trung; Công tác thanh quyết toán một số công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng chưa kịp thời, dẫn đến số dư ngân sách lớn. Đối với các cơ quan, phòng, ban, ngành của thành phố, việc giao dự toán ngân sách khoán gọn theo biên chế đơn vị còn gặp khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, vì với mức kinh phí này, trừ các khoản chi lương và phụ cấp, các khoản chi thường xuyên còn lại rất ít, đặc biệt là đối với các đơn vị nhiều cán bộ có mức lương cao. Đối với các nhiệm vụ đột xuất theo nguyên tắc giao việc thì giao kinh phí, nhưng trong thực tế việc bổ sung ngân sách thường không đáp ứng đủ nhiệm vụ được giao nên các đơn vị sẽ gặp khó khăn.
      Đối với các xã, phường, kinh phí giao căn cứ vào dân số của từng đơn vị, ngoài ra được hỗ trợ thêm kinh phí cho hoạt động của một số đoàn thể. Tuy nhiên, Hà Đông là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh Hà Tây (trước đây), nên dân số có sự biến động thường xuyên và thường là số dân lớn hơn số liệu thống kê (vì không thể bổ sung kịp), nên đây cũng là một khó khăn đối với các xã, phường. Hơn nữa, hàng năm nhiệm vụ bổ sung, đột xuất đối với một số xã, phường tương đối nhiều như: diễn tập quân sự; phòng chống dịch bệnh nguy hiểm; Các hoạt động mít tinh, tuyên truyền, hội thao... phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương; Hoạt động của thôn, xóm, khu dân cư cấp xã phải hỗ trợ vì không có kinh phí. Nếu nguồn thu ngân sách không bảo đảm vượt dự toán được giao thì sẽ thực sự khó khăn đối với cơ sở.
      Từ thực tế qua giám sát, Thường trực HĐND Hà Đông rút ra kinh nghiệm: để việc phân bổ dự toán ngân sách năm 2009 và những năm tiếp theo phù hợp với thực tế và có tính khả thi cao thì Thường trực HĐND Hà Đông và các xã, phường phải nghiên cứu vận dụng các quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, các văn bản hướng dẫn của cơ quan tài chính... để thực hiện nghiêm túc, công khai quy trình ngân sách từ khâu lập dự toán, quyết định phân bổ ngân sách, quyết toán ngân sách, điều chỉnh dự toán ngân sách trong trường hợp cần thiết và đặc biệt là việc giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện ngân sách đã được HĐND quyết định. Đồng thời cũng cần nâng cao vai trò giải quyết của cộng đồng trong quá trình thực hiện Luật Ngân sách Nhà nước, nhất là trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản. 
      Trong quá trình xây dựng dự toán ngân sách năm 2009, cần căn cứ vào tình hình thực hiện ngân sách của các đơn vị, phòng, ban, ngành cụ thể trên cơ sở nhiệm vụ được giao; Kết quả thu ngân sách của địa phương, tổng biên chế của các đơn vị sự nghiệp, hành chính, số dân của các đơn vị xã, phường, các nhiệm vụ thường xuyên và dự kiến nhiệm vụ đột xuất trong năm 2009 và tình hình thực tế của từng đơn vị, từ đó cân đối điều chỉnh việc xây dựng dự toán ngân sách năm 2009 cho phù hợp. Trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản cần tập trung ưu tiên phân bổ vốn cho các dự án có vốn đối ứng và sử dụng 100% số kết dư ngân sách 2008; Đôn đốc việc thanh quyết toán vốn đầu tư đối với các dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư. Ngoài ra, để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao rất cần sự quan tâm đầu tư hỗ trợ kinh phí của TƯ, của TP Hà Nội và sự nỗ lực phấn đấu hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu thu năm 2009 của các xã, phường.