Nhiều ý kiến tán thành tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh mà không cần thí điểm
Theo chương trình Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XIV, Quốc hội sẽ thảo luận dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh. Tại đợt 1 của kỳ họp, nội dung này đã được thảo luận tại nghị trường. Theo chương trình nghị sự đợt 2, dự thảo Nghị quyết sẽ được Quốc hội tiếp tục cho ý kiến trước khi xem xét thông qua vào cuối kỳ họp. TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị Quốc hội cho phép thực hiện ngay chính quyền đô thị mà không qua thí điểm để đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của thành phố. Nhiều đại biểu đã bày tỏ tán thành với kiến nghị này.
Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, đây là vấn đề được nghiên cứu khá lâu, đã làm thí điểm trong 6 năm và có kết quả rất tích cực. Tôi nhớ rằng, khi Quốc hội tổng kết 10 địa phương thí điểm mô hình này trong đó TP Hồ Chí Minh đã đánh giá rất cao về những kết quả đạt được. Có thể nói rằng, tuy thời gian ngắn nhưng không phải ta chỉ làm trong thời gian ngắn mà đã qua quá trình nhiều năm từ phía thành phố nghiên cứu kỹ, tổ chức thí điểm, cùng với sự theo dõi rất kỹ của Chính phủ cũng như Quốc hội các nhiệm kỳ trước. Đây là một việc mà tôi nghĩ rằng là nỗ lực để chúng ta hướng tới mục tiêu là thực hiện cho tốt mô hình tổ chức chính quyền địa phương không phù hợp với từng địa bàn đô thị, nông thôn, hải đảo theo tinh thần Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức quyền địa phương đang có hiệu lực.
Thành phố Hồ Chí Minh là một thành phố, đô thị đặc biệt, một trong hai đô thị lớn của cả nước và đông dân nhất nước và là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội và rất nhiều lĩnh vực khác. Đặc biệt là thành phố hàng năm nộp ngân sách về cho Nhà nước là rất lớn. TP Hồ Chí Minh rất rộng lớn, nhiều đơn vị hành chính trực thuộc mà hiện nay, những thứ đơn vị hành chính trực thuộc đó đã mang dáng dấp vẻ đô thị rất lớn. Cho nên việc TP Hồ Chí Minh đề nghị tổ chức chính quyền đô thị của thành phố là phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Tuy nhiên, phải nói rằng, đối với TP Hồ Chí Minh khác hơn đối với TP Hà Nội và TP Đà Nẵng đó là không tổ chức thí điểm về tổ chức chính quyền đô thị của thành phố mà thực hiện ngay. Theo quan điểm cá nhân, tôi rất thống nhất theo Chính phủ trình, đó sẽ là thông qua Quốc hội theo quy trình là rút gọn, là một kỳ họp và sẽ tổ chức thực hiện ngay và không thực hiện thí điểm, tổ chức ngay chính quyền đô thị của TP Hồ Chí Minh.
Vấn đề quản lý nhà nước trên địa bàn thành phố cũng cần phải có những mô hình và đặc thù riêng cho thành phố. Theo Hiến pháp, việc tổ chức cấp chính quyền địa phương cũng phải phù hợp với đặc điểm của nông thôn, của đô thị, của hải đảo, của các đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt. Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi cũng tạo điều kiện để Quốc hội quyết định việc là có hay là không có tổ chức HĐND các đơn vị quận và phường. Cho nên, để việc quản lý tổ chức tại TP Hồ Chí Minh được thuận lợi, nhất là trong việc triển khai các quyết định hành chính một cách nhanh và hiệu quả, thành phố đã trình Quốc hội đề án về tổ chức chính quyền địa phương ở tại đô thị đặc biệt TP Hồ Chí Minh và việc tổ chức này sẽ giúp việc nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, sẽ giúp cho việc tinh gọn, hiệu quả bộ máy hành chính và đặc biệt hơn là vai trò HĐND cũng sẽ được nâng cao trong thời gian tới.
Tôi hoàn toàn ủng hộ Tờ trình của Chính phủ, cũng như đề xuất của Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh. Sở dĩ như vậy, lý do cơ bản sẽ tăng cường hiệu quả cho công tác dân cử ở TP Hồ Chí Minh. Nhờ đó, sẽ tăng hiệu quả trong quản lý Nhà nước ở thành phố, giúp cho thành phố phát triển nhanh hơn, phát triển mạnh hơn. Chúng ta thực hiện mô hình này thì hiệu quả đối với việc người dân thực thi quyền dân cử của mình tốt hơn. Với việc chỉ có một cấp HĐND là thành phố, thì ở những nơi không có HĐND phường, quận, người dân được quyền đề xuất, đề nghị báo cáo phản ánh trực tiếp lên HĐND thành phố. Từ HĐND thành phố, nếu việc nào thuộc thành phố, thành phố giải quyết. Nếu việc nào thuộc chính quyền quận, thì HĐND thành phố sẽ chuyển ngay đến quận đó, và nếu có những việc thuộc về cấp phường thì HĐND thành phố có thể gửi thẳng xuống phường. Việc HĐND thành phố thực thi chức năng dân cử đối với các UBND quận, phường mà không có HĐND thì nó cũng là một sức nặng hơn, mạnh mẽ hơn.