Nhiều tìm tòi, sáng tạo và thể nghiệm mới

Phản ánh các vấn đề đương đại

Chiều 14.10, tại Hà Nội, lễ trao giải cuộc thi và khai mạc Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2020 đã diễn ra tại Khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Cuộc thi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm) phối hợp với Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức. 

 Sau hơn 4 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được 12.480 tác phẩm của 1.516 tác giả từ 63 tỉnh, thành phố gửi về tham dự. Trong đó, thể loại ảnh hiện thực là 11.782 tác phẩm, thể loại ảnh ý tưởng 698 tác phẩm.

Theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Trưởng Ban tổ chức, NSNA Mã Thế Anh, đây là triển lãm ảnh có số lượng tác phẩm lớn nhất những năm gần đây do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức, qua đó khẳng định sức hút và thành công của cuộc thi.

Hội đồng Nghệ thuật đã lựa chọn 238 tác phẩm (thể loại ảnh hiện thực 197 tác phẩm, thể loại ảnh ý tưởng 41 tác phẩm) của 182 tác giả trưng bày tại triển lãm. 33 tác phẩm xuất sắc nhất đã được lựa chọn để trao giải thưởng, gồm: 3 HCV, 6 HCB, 9 HCĐ và 15 giải Khuyến khích.

NSNA Mã Thế Anh cho biết thêm, các tác phẩm được chọn trưng bày và trao giải thưởng ở thể loại ảnh hiện thực năm nay đã bám sát chủ đề, nội dung cuộc thi; có giá trị về tư tưởng và chất lượng nghệ thuật tốt; có tính nhân văn, tính thẩm mỹ cao; có sự tìm tòi, sáng tạo trong từng góc máy, tạo được hiệu quả thị giác ấn tượng, phong phú, đáp ứng được tiêu chí mà Ban tổ chức đặt ra.

"Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác mới, đa dạng, độc đáo, tư duy tốt, mới lạ; phản ánh chân thực, sâu sắc và sinh động các vấn đề của cuộc sống đương đại, vẻ đẹp con người, văn hóa, phong cảnh đất nước; thể hiện một Việt Nam vừa truyền thống, vừa hiện đại, năng động, hội nhập, tràn đầy khát vọng và không ngừng phát triển", ông Mã Thế Anh nhận xét.

Đáng chú ý năm nay, lần đầu tiên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa thể loại ảnh ý tưởng vào cuộc thi và triển lãm. Các tác phẩm được trưng bày và trao giải thưởng ở thể loại này được Hội đồng nghệ thuật đánh giá đã có những tìm tòi, sáng tạo, thể nghiệm mới, ý tưởng độc đáo; những suy nghĩ, ý kiến, ý tưởng về cuộc sống… và các nội dung hướng đến giá trị chân, thiện, mỹ.

Không thể phủ nhận phong trào nhiếp ảnh thời gian qua đã không ngừng phát triển, tuy nhiên ý kiến của một số thành viên Hội đồng nghệ thuật cho hay, cũng như các cuộc thi ảnh khác, số lượng tác phẩm không đồng nghĩa với việc chất lượng của tất cả tác phẩm tham dự đều tốt, còn nhiều ảnh lỗi, trùng, ảnh theo lối mòn…

Cơ hội cho ý tưởng và sáng tạo 

Tại khai mạc triển lãm, 3 HCV được trao cho các tác giả: Huỳnh Phạm Anh Dũng với tác phẩm “Không ngừng phát triển”, Nông Việt Linh với “Nhiệm vụ HVN68” và Lê Tuệ với “Ở nhà tránh dịch”.

Tác giả Huỳnh Phạm Anh Dũng cho biết, tác phẩm “Không ngừng phát triển” nằm trong bộ ảnh ông chụp về TP Hồ Chí Minh đầu năm 2018, cuối 2019. "Tôi mất 4 ngày để hoàn thành tác phẩm này, song chỉ riêng góc chụp với nhiều giải pháp phơi sáng đã lấy của tôi tới 3 ngày. Đó là góc chụp từ bên kia cầu Thủ Thiêm, ấn tượng và lung linh như tình yêu tôi giành cho thành phố này vậy".

Tác giả cùng lúc đoạt HCB với bộ ảnh "Bóng đá nữ Việt Nam vô địch SEA Games 2019" và HCĐ với tác phẩm đơn "Giọt nước mắt vinh quang", anh Nguyễn Tiến Anh Tuấn cho biết, là phóng viên ảnh của một tờ báo điện tử, anh rất vui vì được nhận giải ngay trong lần đầu tham gia. Đây là cơ hội nâng cao tay nghề cho mọi người, không chỉ mảng ảnh nghệ thuật mà ở các thể loại ảnh, trong đó có cả ảnh truyền thống.  

Giống như nhiều người cầm máy, Nguyễn Tiến Anh Tuấn từng có các bộ ảnh về đội bóng đá nam tham dự SEA Games 2019, tuy nhiên anh muốn khai thác những góc chụp sáng tạo hơn ở đội tuyển bóng đá nữ. "Hình ảnh đội bóng nữ kích thích tôi thể hiện những khám phá mới của ảnh nghệ thuật mà lâu nay tôi tìm tòi, học hỏi được trong những diễn đàn chia sẻ nghiệp vụ". 

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á nhận xét, thế hệ cầm máy hiện nay, có đủ sức trẻ, niềm đam mê và tinh thần cống hiến. Về 3 bộ ảnh đạt HCV, ông đánh giá cao từ cách thức thực hiện khá tốt của Huỳnh Phạm Anh Dũng; phạm vi chụp rộng qua bộ ảnh của Nông Việt Linh, gồm cả dưới nước, trên bờ và trên không; cùng tính độc đáo, đòi hỏi tư duy cao của tác phẩm ảnh ý tưởng của Lê Tuệ. 

Mặc dù đây là lần đầu tiên thể loại ảnh ý tưởng được đưa vào cuộc thi và triển lãm, song số lượng ảnh gửi dự thi cũng khá nhiều, cho thấy sự quan tâm của giới cầm máy, nhất là những bạn trẻ tới thể loại ảnh này.

NSNA Lý Hoàng Long, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật thể loại Ảnh ý tưởng chia sẻ, so với Festival Nhiếp ảnh trẻ thì số lượng tham dự thể loại ảnh ý tưởng của cuộc thi và triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm nay nhiều hơn, với gần 700 tác phẩm nhưng nhiều tác phẩm không đúng chủ đề, cách thể hiện hời hợt, ép ý khiên cưỡng và trùng lặp. 

"Mặc dù vẫn có tác phẩm chưa hoàn toàn mới lạ, song 41 tác phẩm ý tưởng được chọn trưng bày đã có những tìm tòi, sáng tạo, là những tác phẩm tiêu biểu nhất, khai thác thành công những vấn đề mà xã hội đang quan tâm", ông Long nói.

Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, NSNA Trần Thị Thu Đông nhận định: “Với nhiếp ảnh thì sáng tạo là đi kèm với các thể loại ảnh ý tưởng, ý niệm đang trở thành xu hướng thịnh hành của nhiếp ảnh quốc tế. Sự sáng tạo của nó không có giới hạn bởi ngoài tư duy vô hạn của nghệ sĩ còn là sự hỗ trợ của các phần mềm photoshop thường xuyên được nâng cấp, để tạo ra những bức ảnh không tưởng đầy ngẫu hứng, mang những câu chuyện phi thường về cuộc sống. Sức lan tỏa của cuộc thi và triển lãm lần này cũng là gợi mở những ý tưởng và cơ hội cho các nghệ sĩ ở những cuộc thi tiếp theo”.