Với việc hoàn thiện chính sách, hiện đại hóa công tác tổ chức, kết quả thực hiện bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên những năm qua đã khẳng định được vai trò quan trọng, tạo nền tảng vững chắc hướng tới xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững trong tương lai. Tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu 100% học sinh, sinh viên tham gia BHYT ngoài sự quyết tâm, nỗ lực của ngành bảo hiểm xã hội rất cần sự vào cuộc mạnh mẽ, trách nhiệm của các cấp chính quyền và các cơ quan liên quan.
Chăm sóc toàn diện thế hệ trẻ
Học sinh, sinh viên (HSSV) được xem là nhóm trọng tâm, cần có tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) 100% trước khi hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân và được Nhà nước chú trọng thực hiện. Năm học 2019 - 2020, tỷ lệ HSSV tham gia BHYT đạt 95,2%, tăng 1% so với năm học 2018 - 2019, trong đó nhiều trường học đã đạt tỷ lệ 100% HSSV tham gia BHYT. Được biết, mức đóng BHYT HSSV cho năm học 2020 - 2021, tính trên mức lương cơ sở 1.490.000 đồng/tháng, cũng không tăng. Theo quy định của Luật BHYT, mức đóng BHYT hàng tháng của HSSV bằng 4,5% mức lương cơ sở. Ngân sách nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng, đối tượng đóng 70% còn lại.
Theo đánh giá của Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, việc phát triển BHYT HSSV những năm vừa qua đã có bước tiến bộ vượt bậc. Kết quả đạt được là nhờ sự nỗ lực, cố gắng của các ngành BHXH, giáo dục và đào tạo, y tế, ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên, cán bộ y tế trường học, đặc biệt là nhận thức của các bậc phụ huynh.
Nhóm HSSV có ưu thế lớn hưởng các dịch vụ y tế từ Quỹ BHYT; công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu không chỉ giúp các em được khám, phát hiện bệnh kịp thời, chăm sóc và tạo điều kiện điều trị các căn bệnh học đường liên quan đến thị lực, điều chỉnh tư thế viết, mà còn dự phòng nhiều căn bệnh, phát hiện sớm dấu hiệu bất thường có thể dẫn tới bệnh mãn tính, nan y nguy hiểm. Kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu được trích từ phần đóng BHYT của HSSV để lại cho nhà trường đã kịp thời hỗ trợ các em khi xảy ra tai nạn hoặc ốm đau.
Với ý nghĩa tạo nguồn quỹ chăm lo sức khỏe, là nền tảng phát triển nguồn nhân lực khỏe mạnh về cả tinh thần và thể chất, chính sách BHYT phát huy vai trò thiết thực trong việc chăm sóc sức khỏe HSSV. Quỹ BHYT giúp giảm thiểu tối đa gánh nặng kinh tế cho gia đình HSSV trong việc chi trả chi phí khám, chữa bệnh.
Theo các chuyên gia, với vai trò là thế hệ tương lai của đất nước, việc bảo đảm HSSV thực hiện nghiêm các quy định pháp luật và được tiếp cận những tri thức liên quan đến BHXH, BHYT sẽ là yếu tố cần thiết bảo đảm xây dựng nền an sinh xã hội bền vững. Nhìn từ góc độ định hướng thực hiện BHXH, BHYT toàn dân, với vai trò là lực lượng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu dân số nước ta, việc thực hiện hiệu quả BHYT HSSV sẽ góp phần mở rộng diện bao phủ BHYT.
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHYT đến học sinh, sinh viên
Nâng cao hiệu quả thực hiện
Trên thực tế, công tác tổ chức thực hiện BHYT HSSV hiện nay cho thấy vẫn còn một số hạn chế nhất định. Tỷ lệ HSSV tham gia chưa đồng đều; tại một số tỉnh, thành phố, số HSSV tham gia chưa cao. Vì vậy, việc mở rộng độ phủ sóng và nâng cao hiệu quả thực hiện BHYT HSSV là vô cùng quan trọng với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay, đóng vai trò tạo nền tảng thực hiện BHXH, BHYT toàn dân. Theo đó, trước mắt cần tập trung vào thực hiện những giải pháp cơ bản, phù hợp thực tiễn.
Với nhiều trường hợp cụ thể, biện pháp thiết thực nhất là đề xuất ngân sách địa phương hỗ trợ mức đóng BHYT HSSV ngoài phần kinh phí đã được ngân sách trung ương hỗ trợ. Đồng thời, vận động các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm hỗ trợ kinh phí mua thẻ BHYT cho HSSV có hoàn cảnh khó khăn. Với các thành phố lớn, có nhiều trường cao đẳng, đại học trên địa bàn, sự chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền cần mạnh mẽ hơn nhằm khắc phục triệt để tình trạng sinh viên từ năm thứ hai trở đi ít tham gia BHYT; đưa tỷ lệ tham gia BHYT HSSV là một trong các tiêu chí đánh giá mức độ chấp hành pháp luật của HSSV và chất lượng, chỉ số xếp loại tín nhiệm của nhà trường với cộng đồng, không khen thưởng đối với các nhà trường nếu chưa hoàn thành tỷ lệ tham gia BHYT.
Cùng với đó, đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, chính sách, pháp luật về BHYT đến HSSV và các bậc phụ huynh thông qua Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, Đội Thiếu niên tiền phong. Tập trung tuyên truyền vào những tháng đầu năm học mới, xem đây là những tháng cao điểm truyền thông về BHYT HSSV. Công tác tuyên truyền cần được thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, qua nhiều kênh thông tin nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh và HSSV về ý nghĩa, tầm quan trọng của BHYT.
Đồng thời, phát huy tính chủ động của cơ quan BHXH các cấp trong công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác BHYT. Ngành BHXH phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục và đào tạo thực hiện tốt nội dung này. Bên cạnh đó, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận hồ sơ tham gia BHYT và tiến hành cấp thẻ BHYT bảo đảm kịp thời, đúng quy định; khen thưởng đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác BHYT HSSV. Việc thực hiện tốt và bảo đảm quyền lợi BHYT sẽ góp phần từng bước xây dựng niềm tin từ chính các em HSSV và cả các bậc phụ huynh, là yếu tố quan trọng để mở rộng diện bao phủ, thực hiện BHYT toàn dân.
