Màu Tết hoa xuân

- Thứ Sáu, 28/01/2022, 06:41 - Chia sẻ
Xuân đến, cỏ cây, hoa lá và muôn loài như chợt bừng tỉnh, những mầm xanh, lá non cựa mình nhú lên sau những tháng ngủ yên trong mùa đông, nụ hoa hé nở, dần khoe sắc. Chúng đã góp một mảng màu rạng rỡ, điểm tô bức tranh xuân trên mọi miền. Cũng từ lâu, chơi hoa và thưởng thức hoa ngày Tết đã trở thành phong tục tao nhã, nét đẹp văn hóa không thể thiếu của người Việt.

Sắc mới cho hoa xuân
“Với tôi, cảm giác hoa Tết ban đầu do ký ức tuổi thơ, định hình về hoa Tết trong mỗi người. Tôi sinh ra lớn lên ở Huế, nơi hoa mai, hoa cúc là chủ đạo, đón xuân, nhà nào cũng có chậu cúc vạn thọ màu vàng tươi mới, đón tài lộc, hoặc cặp thược dược đặt hai bên cổng. Sáng mồng Một, trẻ con chỉ háo hức leo lên bàn để với tới những cành xa nhất đếm xem có bông mai nào 6 cánh không, dấu hiệu của sự may mắn cho cả năm mới” - nghệ nhân Nguyễn Thị Thanh Hiền, người sáng lập Lũa Decor nhớ lại. 

	Nghệ nhân Nguyễn Thị Thanh Hiền (trái) hướng dẫn học viên cắm hoa Tết
Nghệ nhân Nguyễn Thị Thanh Hiền (trái) hướng dẫn học viên cắm hoa Tết
Ảnh: Th. Nguyên

Mỗi vùng miền có những loài hoa đặc trưng, làm nên màu Tết riêng của mỗi nơi chốn. Khắp các vùng từ Huế vào miền Nam, sắc vàng là màu chủ đạo của Tết; không giống sắc đỏ thắm, hồng tươi của hoa đào miền Bắc. Hơn chục năm nay ở Hà Nội, có dịp tha thẩn nhẩn nha với đào, cũng như sang Nhật học Ikebana, chị Thanh Hiền đã chịu ảnh hưởng của “màu Hà Nội” với tím violet, đa sắc của thược dược, hồng của hoa đào. “Tôi bắt đầu cảm thấy thích đào vì trong không khí lạnh của mùa đông, màu hồng hợp hơn nhiều. Dần dần tôi cũng yêu sự mong manh của thược dược và violet”.
Tiết trời đông lạnh giá, một cành đào tươi thắm không chỉ làm cho nhà cửa thêm phần đẹp đẽ, ấm cúng mà màu đỏ còn được quan niệm là màu đem lại sự may mắn. “Ở Hà Nội, tôi cắm hoa của mảnh đất này, chứ không thể đưa hoa mai, vì không phù hợp” - chị Thanh Hiền cho biết.

Tuy nhiên, không say mê những cành đào dáng huyền khổng lồ rồng bay phượng múa, hay cành đào tròn xoe đều tăm tắp vươn lên toàn nụ với hoa, chậu đào dáng uốn lượn sóng từ gốc đến ngọn... chị Hiền chọn cho mình cách cắm hoa Tết theo trường phái Ikebana. “Mùa Tết năm nay tôi mê đắm với mấy cành đào thẳng, dáng đơn giản, tự nhiên, hoa lá lưa thưa. Nhưng những cành đào thẳng không bị can thiệp, chăm sóc uốn nắn ấy lại đầy sức sống và tươi mới vô cùng”.

Tiếp thu những triết lý, tinh thần của Hoa đạo Nhật Bản, chị Hiền mong muốn tiếp biến, Việt hóa sao cho phù hợp với văn hóa, không gian bản địa. Vẫn là đào, là quất, lay ơn, violet, là cúc... nhưng bình hoa xuân mang sự khác biệt, thú vị. 
Đón xuân vào nhà
Đặt trong nhà một bình đào, cắm một bình lay ơn hay violet... - những loài hoa được coi là biểu tượng của mùa xuân miền Bắc, lòng người đã thấy Tết về rất gần. Với tinh thần chuẩn bị đón năm mới, lớp học cắm hoa Tết của nghệ nhân Nguyễn Thị Thanh Hiền cũng rộn ràng vào những ngày cuối năm. 
“Buổi học cuối cùng trước Tết, mọi người sẽ cắm tự do. Mỗi người sẽ tự chọn lượng hoa vừa phải, từ 3 - 4 nguyên liệu. Chị em cắm nhiều hoa một chút, để có chút xôn xao, vui vẻ của mùa xuân” - vừa pha trà mời mọi người để lấy tâm thế trước buổi học, chị Thanh Hiền vừa ra “đề bài”. 
Các loại hoa quen thuộc đã được chuẩn bị để mỗi người học có thể chọn lựa, tập luyện cắm hoa trong gia đình ngày Tết. Mỗi người tự lựa dáng bình, người chọn hoa violet, người lựa đào, tìm cúc, lay ơn... Say sưa cắt tỉa, cắm vào bình rồi nắn chỉnh theo đường nét, hình khối, trang trí phối hợp với nhau nhịp nhàng để có bình hoa đẹp. 
Những quan niệm và tinh thần về hoa Tết cũng được chia sẻ trong mỗi bài học. Chị Hiền cho biết: “Lớp hoa Tết được tổ chức từ đầu tháng 1, giúp mọi người biết cắm nhiều loại hoa sao cho sinh động. Hoa đạo Ikebana mang nhiều triết lý và cảm hứng, giúp mọi người nhận ra phải bớt tham, biết đủ, hài hòa với thiên nhiên. Bình hoa đẹp phải cân đối, phù hợp với không gian và con người xung quanh”...
Sau một vài giờ đồng hồ, những bình hoa rực rỡ, mang sắc xuân truyền thống trong dáng hình đầy mới mẻ đã hoàn thành. Ngắm thành quả “thiền với hoa”, chị Nguyễn Thị Hiền Phương, giáo viên Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ: “Có nhiều trường phái Ikebana, nhưng tôi thích trường phái cắm hoa hiện đại, khám phá sáng tạo của bản thân. Chỉ cần vài bông hoa cũng có thể biến hóa thành lọ hoa phong cách, giúp tôi cảm thấy thư thái trong tâm hồn sau những ngày dạy học online căng thẳng. Tôi chọn bình hoa với đào của ngày xuân, cúc tượng trưng cho sự trường thọ, may mắn... Đây là những loài hoa truyền thống, nhưng cắm theo phong cách Ikebana, đưa không khí xuân vào gia đình theo cách hiện đại, đem lại cho những người ngắm nhìn tâm hồn thư thái, nhẹ nhàng đón năm mới”.

Thảo Nguyên