Nga - Trung Quốc

Kỷ nguyên mới trong hợp tác không gian

- Thứ Sáu, 28/05/2021, 06:44 - Chia sẻ
Nga và Trung Quốc vừa thông báo kế hoạch kết hợp phương tiện phóng tên lửa với tàu vũ trụ có người lái của hai nước trong các nhiệm vụ nghiên cứu Mặt Trăng trong tương lai. Cùng với Biên bản ghi nhớ về thiết lập Trạm nghiên cứu Mặt Trăng quốc tế mà hai nước ký kết trước đó, sự kiện này đánh dấu khởi đầu kỷ nguyên mới trong hợp tác không gian giữa hai nước.
	Module cốt lõi của trạm vũ trụ Thiên Hà và tên lửa Long March-5B Y2 của Trung Quốc được chụp vào tháng 4 tại khu vực phóng của Bãi phóng tàu vũ trụ Văn Xương ở tỉnh Hải Nam
Module cốt lõi của trạm vũ trụ Thiên Hà và tên lửa Long March-5B Y2 của Trung Quốc được chụp vào tháng 4 tại khu vực phóng của Bãi phóng tàu vũ trụ Văn Xương ở tỉnh Hải Nam

Kết hợp các thiết bị không gian

Ông Alexander Bloshenko - Giám đốc điều hành Cơ quan Vũ trụ Liên bang Roscosmos cho biết, trong tương lai, Trung Quốc và Nga sẽ thiết kế các quy trình kỹ thuật cho tàu vũ trụ tương ứng để cho phép chúng tương thích với nhau trong các sứ mệnh không gian. “Hai nước đã đồng ý kết hợp tên lửa siêu trọng của Nga với các chuyến bay vũ trụ có người lái của Trung Quốc hoặc ngược lại - kết hợp tên lửa đẩy siêu trọng của Trung Quốc với tàu vũ trụ có người lái của Nga”, hãng tin nhà nước Nga Sputnik dẫn lời phát biểu của ông Alexander Bloshenko hôm 26.5.

Mặc dù ông Alexander Bloshenko không nêu rõ loại phương tiện nào sẽ tham gia chương trình hợp tác này nhưng báo cáo của Roscosmos đề cập đến tên lửa đẩy siêu trọng Yenisei và tàu vũ trụ có người lái Oryol đang được Nga phát triển. Ngoài ra có thể có tên lửa đẩy siêu trọng Trường Chinh 9 (Long Mach 9) và phương tiện đưa phi hành đoàn vào không gian thế hệ mới của Trung Quốc đang trong quá trình chế tạo.

Theo các thông báo trước đó của Chính phủ hai nước, vụ phóng thử nghiệm đầu tiên của Yenisei và Oyrol dự kiến diễn ra vào năm 2028, còn hoạt động thử nghiệm Long March 9 dự kiến diễn ra vào năm 2030.

Còn nhiều không gian hợp tác

Thăm dò không gian và các công nghệ liên quan được xác định là lĩnh vực hợp tác chính giữa Bắc Kinh và Moscow trong bối cảnh hai bên đang nỗ lực làm sâu sắc hơn quan hệ song phương nhằm đối phó với áp lực ngày càng gia tăng từ phía Mỹ. Hợp tác không gian cũng nằm trong chương trình nghị sự của cuộc hội đàm giữa Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì và Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev nhân chuyến thăm của ông Dương Khiết Trì đến Moscow hôm 25.5.

Trong thông cáo chung sau cuộc họp ngoại trưởng vào tháng 3.2021, Nga và Trung Quốc cho biết hai bên sẽ mở rộng hợp tác trong lĩnh vực thám hiểm Mặt Trăng và không gian, công nghệ liên lạc vệ tinh, sản xuất linh kiện hàng không vũ trụ và chương trình chế tạo vệ tinh khoa học Spektr-M do Nga đề xuất, cũng như hợp tác lâu dài về hệ thống định vị vệ tinh, tăng cường khả năng tương thích giữa vệ tinh BeiDou của Trung Quốc và vệ tinh Glonass của Nga.

Trước đó, ngày 9.3.2021, Nga và Trung Quốc cũng đã ký biên bản ghi nhớ nhằm thiết lập Trạm nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế. Theo Biên bản ghi nhớ này, hai cường quốc cam kết hợp tác tuân thủ nguyên tắc "cùng tham vấn, cùng xây dựng và cùng chia sẻ lợi ích tạo điều kiện hợp tác sâu rộng trong Trạm nghiên cứu Mặt Trăng qQuốc tế (ILRS), mở cửa cho tất cả các nước quan tâm, tăng cường trao đổi nghiên cứu khoa học và thúc đẩy sự khám phá, sử dụng không gian bên ngoài của nhân loại vì mục đích hòa bình". Bản ghi nhớ được ký bởi Giám đốc điều hành Roscosmos Dmitry Rogozin và người đứng đầu Cơ quan Quản lý không gian quốc gia Trung Quốc (CNSA) Zhang Kejian.

Trạm nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế là tổ hợp các cơ sở thí nghiệm và nghiên cứu tạo ra trên bề mặt hoặc trên quỹ đạo của Mặt Trăng, được thiết kế để tiến hành các công việc nghiên cứu đa ngành và đa năng. Mặc dù dự án sẽ mở rộng cửa chào đón sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và các quốc gia muốn tham gia nhưng vẫn chưa đưa ra mốc thời gian xây dựng cụ thể.

Chuyên gia quân sự Trung Quốc Song Zhongping nhận định, với một loạt thỏa thuận hợp tác trong sứ mệnh không gian và thám hiểm Mặt Trăng, sự tin tưởng giữa Nga và Trung Quốc đã gia tăng đến mức hai bên có thể điều khiển tàu vũ trụ có người lái của nhau.

“Nếu các dự án có thể thực hiện được, thì đây sẽ là minh chứng tuyệt vời về việc áp dụng một tiêu chuẩn chung, tương đối phù hợp, trong các chương trình hợp tác không gian giữa Nga và Trung Quốc. Điều đó thể hiện sự hợp tác và tin tưởng mạnh mẽ giữa hai nước, đồng thời cũng đặt nền tảng và tiêu chuẩn cho các lĩnh vực hợp tác không gian vũ trụ khác, chẳng hạn như trạm quan sát trên Mặt Trăng”, ông Song Zhongping nói.

Nga tham gia Trạm Vũ trụ Quốc tế từ lâu nhưng chương trình không gian của nước này phần nào bị lu mờ bởi các chương trình của Trung Quốc và Mỹ. Trong lần phát triển gần đây nhất, Nga đã phóng thử thành công tên lửa đẩy hạng nặng Angara-A5 lần thứ hai vào tháng 12.2020 sau những trì hoãn kéo dài do vấn đề kỹ thuật.

Về phía Trung Quốc, những năm đầu nghiên cứu về không gian đã dựa rất nhiều vào chuyên môn của Nga nhưng sau đó tự tạo ra con đường riêng kể từ khi phóng thành công tàu thăm dò Sao Hỏa Thiên Vấn 1 (Tianwen-1) vào năm 2020. Đặc biệt, năm 2020, Trung Quốc trở thành quốc gia đầu tiên trong 4 thập kỷ đưa 2kg mẫu vật từ Mặt Trăng về Trái đất và là quốc gia thứ 3 đạt được kỳ tích như vậy, sau Mỹ và Liên Xô. Bắc Kinh cũng có kế hoạch xây dựng một trạm vũ trụ vào năm 2022 và một trạm Mặt Trăng vào năm 2045.

Mặc dù Trung Quốc khẳng định chương trình không gian của nước này được phát triển vì mục đích hòa bình, song những bước tiến mạnh mẽ và nhanh chóng của Bắc Kinh đã làm dấy lên nhiều hoài nghi, đặc biệt từ phía Mỹ. Tháng 6.2020, Lầu Năm Góc đã công bố chiến lược không gian mới, coi Trung Quốc và Nga là những mối đe dọa chiến lược “đã vũ khí hóa không gian như một cách thức làm giảm vị thế quân sự của Mỹ và đồng minh đồng thời thách thức quyền tự do hoạt động trong không gian”.

Đầu tháng 5 vừa qua, NASA đã chỉ trích Trung Quốc, cho rằng nước này thiếu trách nhiệm trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn về du hành vũ trụ, sau khi tàn tích tên lửa Trường Chinh 5B (Long March 5B) của Trung Quốc rơi xuống Ấn Độ Dương gần Maldives.

Đạt Quốc theo SCMP