Ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu

- Thứ Tư, 30/11/2022, 14:14 - Chia sẻ

Năm 2016, khi Samsung vào đầu tư tại Việt Nam, chỉ có 3 - 4 doanh nghiệp nội  tham gia vào chuỗi cung ứng của tập đoàn, nhưng đến nay đã có trên 217 doanh nghiệp, trong đó trên 50 doanh nghiệp cung cấp trực tiếp hàng hóa cho Samsung.

Ngành điện tử vẫn dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, 10 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện đạt 50,37 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2021; nhóm ngành máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 46,62 tỷ USD, tăng 14,1% và ngành máy móc thiết bị phụ tùng 38,17 tỷ USD, tăng 27,7%. Đây cũng là những lĩnh vực dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Trong đợt dịch Covid - 19, ngành điện tử phải đối mặt với tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng và mới đây là nhu cầu suy giảm do lạm phát và suy thoái kinh tế ở nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, đây là những lĩnh vực công nghiệp tiên tiến với sản phẩm với hàm lượng công nghệ cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, điện tử hay công nghiệp chế biến, chế tạo có những lợi thế nhất định so với những lĩnh vực chỉ gia công đơn giản.

Năm 2021, ngành điện tử xuất siêu 11,4 tỷ USD trong khi cả nước xuất siêu 4 tỷ USD, 9 tháng đầu năm 2022, ngành điện tử xuất siêu 7,93 tỷ USD trong khi cả nước xuất siêu 6,5 tỷ USD. Những con số này cho thấy vai trò to lớn của ngành trong cân bằng cán cân thương mại. Đây cũng là ngành đứng đầu về kim ngạch xuất khẩu so với các ngành công nghiệp chế biến chế tạo trong suốt 15 năm. Năm 2021, dù ảnh hưởng nặng nề do dịch bệnh, kim ngạch xuất khẩu ngành điện tử xuất vẫn đạt 108 tỷ USD, đứng thứ 20 về xuất khẩu trên toàn cầu.

Phát triển doanh nghiệp Việt nhờ vào
Chuyện doanh nghiệp Việt không thể sản xuất ốc vít đã không còn đúng

Chuỗi cung ứng định hình lại

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam Đỗ Thị Thúy Hương cho hay, chuyện doanh nghiệp Việt không thể sản xuất ốc vít đã không còn đúng, chuyện đó chỉ xảy ra từ 20 năm trước.

Năm 2016, khi Samsung bắt đầu vào đầu tư tại Việt Nam, các doanh nghiệp nội  tham gia vào chuỗi cung ứng của Samsung chỉ có 3 - 4 doanh nghiệp; đến nay, đã có trên 217 doanh nghiệp, trong đó có trên 50 doanh nghiệp cung cấp trực tiếp hàng hóa cho Samsung.

Bà Hương cho rằng, đây là nỗ lực rất lớn của các doanh nghiệp nội, cũng như sự hỗ trợ của Samsung đối với các doanh nghiệp nước ta. Không chỉ Samsung mà có rất nhiều hãng cũng phát triển nhà cung ứng nội địa với quy mô lên tới hàng trăm doanh nghiệp. Không những thế, các doanh nghiệp Việt thậm chí còn sản xuất được các linh kiện có hàm lượng công nghệ cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, con số này vẫn còn khá khiêm tốn. Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cho rằng cần xây dựng ngày càng nhiều những doanh nghiệp Việt đóng góp những sản phẩm với hàm lượng công nghệ cao cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu do Covid -19 theo bà Hương cũng là cơ hội của Việt Nam. Chuỗi cung ứng toàn cầu hậu Covid -19 đang được định hình lại khi các nhà sản xuất ở đầu chuỗi có nhu cầu đa dạng hóa nhà cung cấp, ổn định chuỗi cung ứng... Việt Nam là một trong những địa điểm được lựa chọn của họ.

Từ đầu năm đến nay, Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử đã đón tiếp khá nhiều doanh nghiệp FDI tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Việt Nam. Gần đây nhất, các doanh nghiệp Đài Loan (Trung Quốc) đang muốn tìm kiếm nhà cung ứng Việt Nam, trong đó có rất nhiều đối tác của các tập đoàn công nghệ lớn như Foxcorn của Apple. Các công ty IOT từ Canada, Đan Mạch, Thuỵ Điển, Bắc Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc bày tỏ mong muốn thiết lập cả chuỗi cung ứng tại việt Nam.

Vì vậy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghệ hỗ trợ nhìn nhận, hoàn toàn có thể kỳ vọng doanh nghiệp sẽ tham gia vào các chuỗi cung ứng ở tầng cao hơn nhưng để làm được điều đó cần có những chính sách để doanh nghiệp Việt có đủ năng lực lớn mạnh và vững tin khi đầu tư vào một ngành công nghiệp tiên tiến nhưng đầy rủi ro.

Ông Nguyễn Quang Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Đầu tư nước ngoài (VAFIE) cũng đánh giá, Việt Nam đang dần trở thành một trung tâm chế biến chế tạo. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt tham gia ở phân khúc nào trong trung tâm đó mới là vấn đề thực sự. Các doanh nghiệp FDI đến Việt Nam vì các yếu tố về đất đai, nhân công giá rẻ, vậy còn doanh nghiệp Việt Nam cần gì ở họ? Nếu chúng ta trở thành một trung tâm chế biến, chế tạo nhưng doanh nghiệp nội chỉ làm được các công đoạn giản đơn như bao bì, vỏ hộp thì sẽ đó không phải là kỳ vọng của Việt Nam.

Theo ông Toàn, việc ngày càng nhiều các tập đoàn công nghệ lớn đến Việt Nam như Samsung, LG, Xiaomi hay Foxcorn là liều thuốc để kích thích các doanh nghiệp Việt phát triển. Các doanh nghiệp cần học hỏi dưới sự hỗ trợ từ các tập đoàn lớn trên thế giới để tham gia vào các công đoạn phức tạp, công nghệ cao. Bên cạnh đó, cần có những chính sách hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc khó khăn cho doanh nghiệp để khơi thông nguồn lực giúp doanh nghiệp phát triển.

PV
#