Không chỉ là tinh gọn bộ máy

- Thứ Sáu, 02/07/2021, 05:27 - Chia sẻ
Từ ngày 1.7, theo Nghị quyết của Quốc hội, một số thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện tổ chức mô hình chính quyền đô thị. TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng không còn Hội đồng Nhân dân (HĐND) quận, phường. Còn TP. Hà Nội không còn HĐND phường.

Theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 về Tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hồ Chí Minh, chính quyền địa phương ở TP. Hồ Chí Minh là cấp chính quyền địa phương gồm có: HĐND thành phố và UBND thành phố. Chính quyền địa phương ở quận tại thành phố là UBND quận. Còn chính quyền địa phương ở phường tại thành phố là UBND phường. Nghị quyết số 119/2020/QH14 về Thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng quy định rõ: Chính quyền địa phương ở TP. Đà Nẵng là cấp chính quyền địa phương gồm có: HĐND thành phố và UBND thành phố. Chính quyền địa phương ở các quận thuộc thành phố Đà Nẵng là UBND quận. Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận tại thành phố Đà Nẵng là UBND phường. Nghị quyết số 97/2019/QH14 về Thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. Hà Nội thì chính quyền địa phương ở TP. Hà Nội, huyện, quận, thị xã, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND. Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận, thị xã tại TP. Hà Nội là UBND phường.

Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng là 3 đô thị đặc biệt. Đây cũng là 3 địa phương trọng điểm về phát triển kinh tế - xã hội của 3 miền Bắc, Trung, Nam. Căn cứ vào tình hình cụ thể, Quốc hội đã quyết định về mô hình tổ chức chính quyền đô thị riêng cho mỗi địa phương. 3 địa phương thực hiện lần này thì TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng là hai trong số 10 địa phương được Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XII lựa chọn để thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường. Quá trình thực hiện thí điểm cũng đã có đánh giá, tổng kết thấu đáo. Điều đó cho thấy, việc thực hiện tổ chức mô hình chính quyền đô thị lần này không chỉ trên cơ sở lý luận mà còn căn cứ trên kết quả khả quan của lần thực hiện thí điểm trước.

Việc thực hiện mô hình chính quyền đô thị sẽ làm bộ máy chính quyền thành phố tinh gọn, các cơ quan chuyên môn trực thuộc sắp xếp lại. Trên cơ sở phân cấp, ủy quyền giữa các cơ quan trung ương và chính quyền thành phố, bộ máy hành chính sẽ phản ứng nhanh nhạy, hoạt động thông suốt hơn. Đồng thời làm cho cơ quan hành chính ở cấp huyện và cấp xã sẽ tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh chóng những vấn đề cấp bách ở địa phương trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm, rõ người, rõ việc. Qua đó, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền, công việc của người dân, doanh nghiệp sẽ được đẩy nhanh, tiết kiệm thời gian và chi phí xã hội.

Cần nhấn mạnh rằng, một trong những chức năng quan trọng của HĐND là giám sát. Việc không tổ chức HĐND phường, quận ở những địa phương thực hiện mô hình chính quyền đô thị này không có nghĩa là chúng ta đang bỏ trống chức năng giám sát của HĐND. Khi không tổ chức HĐND ở phường, quận ở những địa phương này, quyền dân chủ và giám sát của Nhân dân vẫn được bảo đảm bằng hình thức dân chủ trực tiếp của Nhân dân hoặc các tổ chức đoàn thể khác ở địa phương. Cụ thể, tổ chức đảng ở địa phương, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và trực tiếp người dân sẽ thực hiện giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật tại địa phương. Đồng thời, khi bỏ HĐND phường thì chúng ta phải tăng cường vai trò giám sát của các đại biểu HĐND quận, đại biểu HĐND cấp thành phố và của đại biểu Quốc hội để quyền và tiếng nói của cử tri, Nhân dân vẫn được bảo đảm.

Ở lần tổ chức này, có 16 quận và 249 phường ở TP. Hồ Chí Minh không tổ chức HĐND. Tương tự, Hà Nội sẽ có 177 phường thuộc 12 quận và thị xã Sơn Tây không tổ chức HĐND… Tổ chức chính quyền đô thị theo hướng mới này là một bước đột phá trong đổi mới mô hình tổ chức chính quyền địa phương, để hướng đến bộ máy tinh gọn, giảm chi ngân sách và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy. Sắp xếp tinh gọn bộ máy là cần thiết. Nhưng điều quan trọng là bộ máy mới phải được vận hành trơn tru, hiệu quả. Muốn vậy, rất cần đội ngũ cán bộ, công chức đủ tâm, đủ tài đảm đương được nhiệm vụ. Phải luôn biết hành động vì mục tiêu phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. 

Hà An