Khơi thông nguồn lực, nỗ lực cải cách

Từ những điểm sáng cải cách

Với mục tiêu cải cách thủ tục hành chính hải quan theo hướng lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; lấy sự hài lòng làm thước đo đánh giá chất lượng phục vụ, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi, năm 2021, Tổng cục Hải quan triển khai xây dựng Kế hoạch cải cách hiện đại hóa hải quan giai đoạn 2021 - 2025 với mục tiêu chính là cơ bản hoàn thành hải quan số với phạm vi chuyển đổi số toàn diện các hoạt động hải quan trên tất cả lĩnh vực. Trong đó 3 trụ cột chính là mô hình nghiệp vụ hải quan hiện đại triển khai theo Quyết định 97/QĐ-BTC của Bộ Tài chính; cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN; mô hình quản trị nội bộ theo hướng văn phòng số.

Điện tử hóa nghiệp vụ hải quan cũng là nhiệm vụ xuyên suốt của Tổng cục Hải quan trong năm qua. Đến nay, tất cả thủ tục hải quan cốt lõi hoàn toàn thực hiện bằng phương thức tự động thông qua Hệ thống VNACCS/VCIS ở mức độ rất cao tại 100% các đơn vị hải quan trên phạm vi toàn quốc, với hơn 99% doanh nghiệp tham gia, xử lý hơn 99,6% tờ khai và thời gian thông quan đối với hàng luồng xanh chỉ từ 1 - 3 giây.

Trong năm 2021, Tổng cục Hải quan tăng cường nghiên cứu triển khai công tác hiện đại hóa và trang thiết bị hỗ trợ kiểm tra, giám sát hải quan như trang bị camera đeo người cho công chức thực hiện công tác kiểm tra thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; triển khai kết nối hệ thống barie điện tử; kết nối máy kiểm tra hóa chất cầm tay với hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; triển khai thông tư tem điện tử và xây dựng quy trình quản lý tem điện tử và hệ thống quản lý việc mua bán, theo dõi tem rượu, thuốc lá điện tử; triển khai kiểm tra phóng xạ; trang bị bổ sung máy soi container; bổ sung mẫu niêm phong hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu vận chuyển bằng container; tăng cường công tác quản lý, sử dụng seal định vị điện tử.

Tiếp nối mục tiêu vì doanh nghiệp

Với mục tiêu đồng hành với doanh nghiệp vượt qua tác động của đại dịch Covid-19, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch phát triển quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp và các bên liên quan năm 2021. Theo đó, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận các biện pháp hỗ trợ của cơ quan hải quan trong và sau dịch Covid-19; tổ chức các hoạt động đối thoại, tham vấn doanh nghiệp; tăng cường công tác giám sát thực thi pháp luật hải quan để bảo đảm tính minh bạch, công bằng trong thực thi pháp luật...

Một trong những nội dung cải cách giúp doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hải quan là quy định việc nộp chứng từ điện tử thay thế chứng từ giấy và quy định về thời hạn phản hồi kết quả xử lý các thủ tục của cơ quan hải quan cho người khai hải quan. Bên cạnh đó, việc triển khai hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM) giúp giảm thời gian thực hiện các thủ tục giao nhận hàng tại cảng, giảm chi phí thực hiện thủ tục thương mại qua biên giới đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Theo TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), thông tin về chính sách và thủ tục hành chính xuất nhập khẩu dễ tiếp cận hơn; doanh nghiệp đánh giá cao hơn về chất lượng thông tin do cơ quan hải quan cung cấp. Doanh nghiệp cũng hài lòng hơn đối với công tác hỗ trợ, giải đáp của các cơ quan khi doanh nghiệp gặp vướng mắc về tiếp cận thông tin; việc thực hiện các thủ tục hành chính hải quan cũng thuận lợi hơn đối với các doanh nghiệp. 

Năm 2022, Tổng cục Hải quan sẽ thực hiện đơn giản hóa thủ tục trên cơ sở áp dụng chuẩn mực quản lý hải quan hiện đại; tinh giản bộ máy tổ chức hải quan tại các cấp cơ sở, hướng tới xây dựng mô hình hải quan tập trung, phù hợp với địa bàn quản lý và yêu cầu công việc; giảm bớt khâu trung gian, hạn chế sự chồng chéo, không thống nhất, tiêu cực, nhũng nhiễu trong thực thi nhiệm vụ của công chức hải quan. Ban hành kế hoạch cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia lĩnh vực hải quan năm 2022 và theo dõi quá trình triển khai thực hiện, bảo đảm triển khai có hiệu quả, đúng tiến độ đề ra.