Hoài niệm mứt Tết

"Tôi nhớ những ngày cận Tết ở Huế. Trời vẫn còn lạnh, mưa phùn không ngớt. Mạ đã chuẩn bị cho chúng tôi những hũ mứt gừng, mứt vỏ cam sành, vừa giữ ấm vừa làm món tráng miệng tốt cho tiêu hóa. Lúc ấy, còn một hơi ấm khác luôn tỏa ra từ gian bếp, hơi ấm của những chảo mứt đã bắt đầu đỏ lửa từ đầu tháng Chạp cho kịp Tết". 

Bắt đầu bằng những câu chữ mang đầy màu sắc thương nhớ một thời như thế, hai tác giả Nguyễn Thị Phiên và Đỗ Thị Phương Nhi đã dẫn độc giả trở về những món mứt Tết ngày xưa. Trong hơn 100 trang sách "Hoài niệm mứt Tết", các món mứt cổ truyền dân tộc lần lượt hiện ra, như mứt gừng, mứt bí, mứt hạt sen, mứt kim quất, mứt mãng cầu…

Để làm được một mẻ mứt rất công phu, từ khâu chọn mua nguyên liệu sao cho ngon, đẹp, đến khâu sơ chế phải đúng thời gian, đúng quy cách và cuối cùng khâu khó nhất là hoàn thành một mẻ mứt. 

Với tác giả Đỗ Thị Phương Nhi, mứt Tết đong đầy sự khéo léo, tinh tế và tình cảm của bà: "Khi thấy mẻ mứt của tôi, bà cứ cười tủm tỉm rồi thủng thẳng trả lời: đến công đoạn ni cháu phải bưng chảo mứt lên xóc đều, thỉnh thoảng dùng đũa đảo nhẹ nhẹ cho đến khi thấy đường thành bột trắng mới dừng, đó là đối với các loại mứt khoai, mứt bí, mứt củ sen. Còn đối với mứt gừng thì công phu hơn: phải dùng tay gỡ các lát gừng ra cho thẳng, đẹp rồi cho ra mẹt, tuyệt đối không được để các lát mứt gừng bị cong queo, như vậy mới thể hiện được sự khéo léo của mình!"

Còn với Nguyễn Thị Phiên, mứt Tết là hơi ấm của căn bếp, nếp nhà xưa, mộc mạc đáng yêu của một thời thiếu thốn: "Tôi vẫn nhớ cái mùi từ những chảo 'sên' mứt ấy, có lúc là mùi cay nồng của gừng, có lúc là mùi thơm ngát của trái thơm, có lúc thoang thoảng mùi thanh mát của kim quất, có lúc lại là mùi khói từ những bếp than. Mỗi khi nhớ về những kí ức ấy, tôi bất giác lại cay cay nơi sống mũi, dẫu chẳng có bếp than nào đang nổi lửa lúc này.” 

Bên cạnh chia sẻ những câu chuyện ấm áp cùng hình ảnh các món mứt Tết, hai tác giả còn hướng dẫn cách làm các món mứt Tết một cách tỉ mỉ, dễ hiểu, và chia sẻ bí quyết để có thành phẩm đẹp mắt, ngon miệng. Tác giả Nguyễn Thị Phiên chia sẻ, bà mong muốn mọi người nên dành ra vài ngày để làm mứt Tết. "Nơi đó sẽ cho con em chúng ta có ký ức đẹp về tình thương, đầm ấm, nồng nàn của gia đình, mà thời buổi công nghệ thông tin làm mờ nhạt tình thân thương, thiêng liêng ấy". 

Tác giả Nguyễn Thị Phiên, sinh năm 1945, là chuyên gia các món ăn cung đình và món ăn truyền thống Huế. Bà từng là bếp trưởng nhiều nhà hàng, giảng dạy nấu món ăn truyền thống, được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam cấp Giấy chứng nhận danh hiệu "Bếp Vàng". Còn tác giả Đỗ Thị Phương Nhi sinh năm 1967, là giảng viên lâu năm về ẩm thực. Cả hai từng xuất bản chung cuốn sách "Món ngon xứ Huế".