Những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng

Hoa diên vĩ

- Thứ Hai, 17/03/2014, 08:44 - Chia sẻ

Ra đời năm 1889, Hoa diên vĩ là một trong những tác phẩm được biết đến nhiều nhất của Van Gogh. Đây cũng là tác phẩm chiếm kỷ lục về giá sau gần một thế kỷ ra đời, lên tới 53,9 triệu USD vào năm 1990. Tác phẩm ghi đậm dấu ấn nghệ thuật của một tinh thần sáng tạo mạnh mẽ mà chính ông đã ví là “cột thu lôi bệnh tình”, làm dịu đi những cơn điên ngày một dày hơn khi ông điều trị tại nhà thương Saint Paul - de – Mausole, miền Nam nước Pháp trong 2 năm cuối đời.


Hoa diên vĩ, chất liệu sơn dầu trên toan, kích thước 71x93cm, hiện được lưu tại Bảo tàng J.Paul Getty (Los Angeles)

Có lẽ việc ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt đó, là lý do khiến Hoa diên vĩ khác hẳn với đa số tác phẩm đương thời. Nó không hẳn là một phong cảnh, mà chỉ như một khúc phong cảnh được cắt ra. Một góc vườn được phóng to và chẳng buồn quan tâm gì đến bố cục như cách làm của các họa sỹ thông thường. Nhất là những bông hoa ở góc phải của bức tranh chỉ được vẽ nửa chừng. Vườn cúc vàng cam lộn xộn cẩu thả giữa đám lá xanh vần vũ, như nhại lại màu của đất ở phía tiền cảnh, khiến cho hậu cảnh trở nên tươi sáng hơn. Chúng làm cho những bông diên vĩ và những chiếc lá to bản trở thành trọng tâm, dẫu rằng chẳng có đường chân trời nào được diễn tả. Cũng bởi thế mà không gian bức tranh đã vượt ra ngoài khuôn hình để mở ra trong chính trí tưởng tượng của người xem.

Những nét cọ phóng khoáng đã trở thành phong cách tạo hình riêng biệt của Van Gogh. Cách thức này là một trong những thành tựu tiên phong ông học được từ lối dụng nét ở các tác phẩm khắc gỗ Nhật Bản, khiến giới mỹ thuật châu Âu lúc bấy giờ kinh ngạc. Không chau chuốt như nghệ thuật cổ điển, các nét phác mạnh mẽ như giải phóng nghệ sỹ khỏi sự kiềm tỏa, mà bộc lộ ra sự tự do, để biểu thị đầy đủ nhất các cung bậc cảm xúc. Nhìn kỹ vào các bông diên vĩ, cành lá và các vệt màu nguyên chất, chúng như thể nổi sần lên với vẻ tinh khôi rực rỡ. Có lẽ vậy mà từ Van Gogh, trường phái ấn tượng đã được nâng lên. Màu sắc của cảm xúc được đẩy đến biên độ tận cùng, đến nỗi một nhà phê bình nghệ thuật phương Tây đã thốt lên: “chúng như thể đang khiêu vũ một cách cuồng nhiệt”.

Cho đến ngày nay người ta vẫn không ngừng băn khoăn rằng, có phải bệnh điên đã để lại dấu ấn đặc biệt trên các tác phẩm cuối đời của Van Gogh hay chính những tác phẩm này là liệu pháp tinh thần để ông tìm lại sự cân bằng tinh thần như ông nói? Nhưng dẫu thế nào đi chăng nữa, các tác phẩm của ông nói chung, cũng như Hoa diên vĩ nói riêng, đã đặt dấu ấn đậm nét trong lịch sử mỹ thuật thế kỷ XX, tạo nên những ảnh hưởng không nhỏ đến các thế hệ họa sỹ sau này. Cuộc đời sóng gió và bi thảm của Van Gogh khép lại khi ông mới 37 tuổi, nhưng các tác phẩm hội họa của ông còn được người đời ca tụng mãi về sau.

Trang Thanh Hiền