Giải quyết dứt điểm việc quản lý dân cư ngoài địa giới đơn vị hành chính

Theo Tờ trình, Chính phủ đề nghị điều chỉnh 8 tổ dân phố Bắc Nghĩa Tân thuộc địa giới hành chính của phường Cổ Nhuế 1 (quận Bắc Từ Liêm) về phường Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) và điều chỉnh 1 tổ dân phố (Tổ 28 – Tập thể Bệnh viện 19/8) thuộc địa giới hành chính của phường Mỹ Đình 2 (quận Nam Từ Liêm) về phường Mai Dịch (quận Cầu Giấy). Lý do là bởi theo Bản đồ và hồ sơ địa giới hành chính 364 thì 8 tổ dân phố Bắc Nghĩa Tân (gồm các tổ 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 và 32) tuy thuộc địa giới hành chính của phường Cổ Nhuế 1 (quận Bắc Từ Liêm) nhưng toàn bộ cư dân thuộc 8 tổ dân phố này đều đăng ký hộ khẩu thường trú và thực hiện mọi giao dịch hành chính, dân sự tại phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy (bao gồm cả việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở). Việc quản lý dân cư không theo địa giới hành chính tại khu vực này bắt đầu từ năm 1982, sau đó có quyết định của UBND huyện Từ Liêm năm 1992 và UBND Thành phố Hà Nội năm 2007 giao quận Cầu Giấy quản lý toàn diện đối với 8 tổ dân phố này.

Tương tự như vậy, theo Bản đồ và hồ sơ địa giới hành chính 364 thì Tổ dân phố số 28 – Tập thể Bệnh viện 19-8 thuộc địa giới hành chính của phường Mỹ Đình 2 (quận Nam Từ Liêm) nhưng dân cư của tổ dân phố này cũng do phường Mai Dịch (quận Cầu Giấy) quản lý. Quá trình này hình thành từ năm 1976 mà không có quyết định nào của cơ quan có thẩm quyền (khu vực Bệnh viện 19/8 vốn thuộc địa giới xã Mai Dịch, huyện Từ Liêm nên khu tập thể cán bộ, công nhân viên ở liền kề cũng ghi địa chỉ theo Bệnh viện để thuận tiện cho việc làm thủ tục hành chính).

Theo Đề án của Chính phủ, việc phường Nghĩa Tân, phường Mai Dịch của quận Cầu Giấy thực hiện quản lý dân cư tại các tổ dân phố nằm ngoài địa giới hành chính của đơn vị mình là không đúng quy định của pháp luật, chồng chéo về thẩm quyền trong quản lý cư trú, quản lý địa giới và an ninh trật tự trên địa bàn, ảnh hưởng đến người dân trong việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân. Chính quyền Thành phố Hà Nội cũng đã nhận thức rõ vấn đề này và đã có chỉ đạo giải quyết theo hướng: Đối với các tổ dân phố đang được các quận, các phường quản lý ngoài địa giới hành chính thì phải thực hiện bàn giao để quản lý theo đúng địa giới hành chính và các quy định của pháp luật về quản lý dân cư. Tuy nhiên, theo Tờ trình của Chính phủ, hướng giải quyết nêu trên của Thành phố Hà Nội không nhận được sự đồng thuận của người dân ở các địa phương này do sợ bị ảnh hưởng, xáo trộn cuộc sống, thay đổi các loại giấy tờ, hộ khẩu nên có nhiều đơn thư kiến nghị, phản ánh vượt cấp.

Do đây là vấn đề lịch sử để lại, đã kéo dài nhiều năm, nên sau khi cân nhắc nhiều yếu tố, đặc biệt là mong muốn, nguyện vọng của người dân, các thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành với Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, một số ý kiến lưu ý, qua rà soát, trên địa bàn phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm có 2 tổ dân phố (Tổ 28 và Tổ 29 - Tập thể Bệnh viện 19/8) đang do phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy thực hiện quản lý dân cư, nhưng Chính phủ chỉ đề nghị điều chỉnh diện tích tự nhiên và dân số của Tổ 28 sang phường Mai Dịch quản lý, còn đối với Tổ 29 thì không đề nghị vì cử tri ở phường Mỹ Đình 2 không đồng ý. Do vậy, Thành phố Hà Nội cần làm rõ giải pháp xử lý đối với việc quản lý dân cư trên địa bàn tổ dân phố số 29 như thế nào.

Phát biểu kết luận về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, các thành viên Ủy ban Pháp luật đánh giá cao việc Chính phủ, Thành phố Hà Nội đã xây dựng Tờ trình để giải quyết dứt điểm việc quản lý dân cư nằm ngoài địa giới hành chính trên địa bàn các quận Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm thuộc Thành phố Hà Nội trong nhiều năm qua. Đồng thời, đề nghị sớm hoàn thiện các Tờ trình, thủ tục liên quan để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết bảo đảm có hiệu lực cùng thời điểm hoàn thành bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 (1.7.2021).

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng lưu ý, việc quản lý dân cư ngoài địa giới hành chính vừa không đúng quy định pháp luật, vừa chồng chéo về thẩm quyền, Chính phủ cần chỉ đạo các tỉnh, thành phố trên cả nước rà soát tổng thể, khắc phục triệt để tình trạng này (nếu có) trong thời gian tới. 

Trong phiên làm việc chiều 16.3, Ủy ban Pháp luật cũng thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về quy định số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2021- 2026.