Làm rõ trách nhiệm các bộ trưởng, trưởng ngành

Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam VŨ MINH TIẾN:
Lắng nghe tâm tư người lao động

Tôi hoàn toàn tán thành việc Quốc hội chất vấn về lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội, bởi đây đang là vấn đề nhận được sự quan tâm rất lớn của toàn xã hội.

Theo Tổng cục Thống kê, số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tại thời điểm 1.5.2023 dù có tăng 0,8% so với tháng trước nhưng lại giảm 4,8% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân bởi nền kinh tế đang đối mặt với nhiều khó khăn, rất nhiều doanh nghiệp thiếu đơn hàng và phải cắt giảm lao động, thậm chí đã phá sản. Giải quyết vấn đề lao động có ý nghĩa rất lớn để bảo đảm an sinh xã hội. Do đó, rất mong phiên chất vấn sẽ làm rõ được vấn đề này, có những giải pháp phù hợp, thiết thực, kịp thời để gỡ khó cho doanh nghiệp, qua đó duy trì việc làm, thu nhập cho người lao động.

Một điểm cũng cần đặc biệt lưu ý nữa là tình trạng người lao động ồ ạt rút bảo hiểm xã hội một lần. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã giải thích với nhiều lý do, song điều tôi trông chờ là phiên chất vấn phải chỉ ra được căn nguyên gốc rễ thực sự của vấn đề. Đó phải chăng là do kinh tế quá nghèo khổ, người lao động không có tích luỹ nên họ phải rút bảo hiểm xã hội một lần để trang trải cuộc sống? Chỉ khi tìm được gốc rễ vấn đề mới có cách giải quyết thấu đáo.

Tôi nhất trí việc điều chỉnh quy định về rút bảo hiểm xã hội một lần phải đặt an sinh xã hội lên hàng đầu, nhưng cần phải có lộ trình và cần lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người lao động. Cần nhấn mạnh rằng, bất kể chính sách nào liên quan đến hàng triệu lao động, nhất là về rút bảo hiểm xã hội một lần, thì cần phải rất cân nhắc vì chúng ta đã từng có bài học kinh nghiệm vào năm 2015, khi đó nhiều công nhân đã phản ứng việc không cho rút bảo hiểm xã hội một lần và Quốc hội đã phải ban hành Nghị quyết số 93/2015/QH13 về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam NGUYỄN VĂN QUYỀN:
Sớm có giải pháp gỡ khó đăng kiểm

Các doanh nghiệp kinh doanh vận tải đang đặc biệt quan tâm tới vấn đề đăng kiểm. Do đó, việc Quốc hội chọn chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải tại kỳ họp này được cộng đồng doanh nghiệp hết sức trông chờ.

Có thể thấy, thời gian qua, Bộ Giao thông Vận tải đã có nhiều nỗ lực tháo gỡ khó khăn trong công tác đăng kiểm phương tiện xe cơ giới; mới nhất, Bộ ban hành Thông tư 08/2023/TT-BGTVT cho phép xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi không hoạt động kinh doanh được tự động giãn chu kỳ kiểm định, tương ứng với gần 2 triệu phương tiện, giải tỏa rất lớn cho đăng kiểm.

Tuy nhiên, công tác đăng kiểm hiện vẫn còn nhiều vấn đề, chẳng hạn, do ùn tắc ở các trạm đăng kiểm, nhiều doanh nghiệp đã lấy được giấy hẹn ngày kiểm định nhưng lại quá thời hạn theo giấy phép kiểm định của phương tiện. Nếu lưu thông xe này từ doanh nghiệp đến trạm kiểm định là vi phạm luật giao thông và bị xử phạt. Doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong vấn đề này, cần sự phối hợp giữa ngành công an và ngành giao thông vận tải.

Hay về màu sơn của xe, trước đây theo Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ thì nếu doanh nghiệp có dán quảng cáo, hoặc sơn lên xe để có đặc trưng doanh nghiệp thuộc lỗi không nghiêm trọng thì nay, theo Thông tư số 02/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16 lại chuyển sang lỗi nghiêm trọng nên không được phép lưu hành; diều này cũng là khó khăn rất lớn cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, yêu cầu lốp xe phải đúng theo nguyên bản ban đầu, trong khi có những mẫu nguyên bản hiện không còn được sản xuất, kinh doanh cũng đang làm khó doanh nghiệp…

Do đó, chúng tôi rất mong chờ tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn sẽ chỉ rõ được các vấn đề của đăng kiểm hiện nay; từ đó sớm đưa ra được các giải pháp kịp thời, xác đáng. Bộ Giao thông Vận tải cần rà soát lại các quy định để có cách làm thống nhất, tránh mỗi nơi một kiểu, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp như tinh thần chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội tại phiên khai mạc Kỳ họp lần này.

Nhìn rộng hơn, phiên chất vấn lần này là một trong những cơ sở để các đại biểu Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm các bộ trưởng, trưởng ngành trong thời gian tới. Trên tinh thần đó, chúng tôi rất mong các phiên chất vấn sẽ làm rõ trách nhiệm của các bộ trưởng, trưởng ngành. Đồng thời, rất mong các bộ trưởng sẽ hành động quyết liệt hơn để nhanh chóng tháo gỡ các vấn đề gặp phải trong lĩnh vực do mình phụ trách, tạo chuyển biến thực chất trong thực tế.

Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn hỗ trợ khởi nghiệp phía Nam HUỲNH THANH VẠN:
Có bao nhiêu doanh nghiệp được hưởng ưu đãi?

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ được coi là chìa khóa để các doanh nghiệp cũng như toàn nền kinh tế gia tăng năng lực cạnh tranh, tránh nguy cơ bị tụt hậu. Bởi lẽ đó, lĩnh vực khoa học và công nghệ được chọn trong phiên chất vấn lần này, với các nội dung như Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, ứng dụng công nghệ cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; khuyến khích tư nhân đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học và công nghệ… là rất thiết thực để Việt Nam có thể tiến nhanh, tiến xa.

Thời gian qua, cộng đồng doanh nghiệp cũng đã có sự quan tâm nhiều hơn đến đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ. Tuy nhiên, hơn 90% doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, vừa phải trải qua 2 năm vật lộn với đại dịch Covid-19 đã phải hứng chịu cảnh giá cả đầu vào tăng vọt, thị trường giảm sút khiến đơn hàng sụt giảm, khó tiếp cận vốn vay… nên phần lớn doanh nghiệp đang rất khó khăn về tài chính. Trong bối cảnh đó, đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đang là thách thức rất lớn.

Thực tế, Nhà nước đã có nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp liên quan chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, đầu tư cho khoa học công nghệ, nhưng trên thực tế vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp khó khăn trong vấn đề này. Nhiều doanh nghiệp tư nhân cũng chưa mặn mà đầu tư cho khoa học công nghệ, vì thế, tôi rất trông đợi phiên chất vấn sẽ đánh giá đúng tình hình, làm rõ nguyên nhân, khó khăn, vướng mắc cũng như làm rõ trách nhiệm của Bộ trưởng. Chỉ khi đánh giá đúng tình hình, chúng ta mới có cơ sở để đưa ra những giải pháp hữu hiệu cả trong trước mắt và lâu dài. Và chỉ khi làm rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, mới hy vọng có những chuyển biến mạnh mẽ trong thực tế.