Doanh nghiệp nhà nước phải là điều phối
Nhận thấy, các nước trên thế giới rất coi trọng, tập trung đầu tư phát triển đường bộ cao tốc. Điển hình như Trung Quốc, trong vòng 10 năm từ năm 2000 đến năm 2010 đã tăng thêm gần 100 nghìn km đường bộ cao tốc. Ở các nước khác đều lấy hệ thống đường bộ cao tốc quyết định cho vấn đề phát triển vùng, các nguồn lực. Theo đó, kinh nghiệm triển khai của Nhật Bản có tỷ lệ do các nhà đầu tư là doanh nghiệp nhà nước đảm nhiệm xây dựng hệ thống các tuyến đường bộ cao tốc lên tới 90%. Nhìn chung, phần đầu tư của Nhà nước, tiền vốn của nhà nước đầu tư cho cao tốc là rất lớn. Không có bất cứ quốc gia nào mà đầu tư tiền vốn từ Nhà nước cho đường cao tốc dưới 50%, thậm chí có những nước ở châu Âu lên tới 80%. Theo đó, ông Hoàng Văn Cường cho rằng, sở dĩ các nước chú trọng mô hình doanh nghiệp nhà nước thực hiện xây dựng hệ thống đường bộ cao tốc là do về bản chất, đầu tư đường bộ cao tốc nói riêng và đầu tư giao thông nói chung chính là dịch vụ công cộng, mà đầu tư cho hạ tầng, cho dịch vụ công cộng trách nhiệm phải là ngân sách nhà nước đầu tư. Cho nên hầu hết các nước phải sử dụng nguồn vốn nhà nước rất lớn. Ở Việt
Theo đó, ông Hoàng Văn Cường cho rằng, Nhật Bản là một điển hình mà Việt
Nếu “đẩy” cho tư nhân thì sẽ rất rời rạc, mất tính kết nối
Theo ông Hoàng Văn Cường, ở Việt
Lấy kinh nghiệm sự thành công của các nước để áp dụng vào Việt Nam trong lĩnh vực này, ông Hoàng Văn Cường khẳng định, phần đầu tư cho đường bộ cao tốc nói riêng và hạ tầng giao thông nói chung thì Nhà nước phải đầu tư là chủ yếu, chiếm đa số, chứ không thể trông chờ vào khu vực tư nhân. Vì nếu chúng ta để tư nhân đầu tư là chính thì vốn chắc chắn sẽ đẩy lên rất cao. Bởi lẽ, một dự án giao thông PPP mà phần tham gia của Nhà nước bằng 0 hoặc rất thấp thì thời gian khai thác, thu hồi vốn sẽ không thể là 20-30 năm nữa, mà có thể lên gấp đôi, gấp ba thời gian. Trong khi phần nào khó khăn, phần đầu tư không hiệu quả, mang tính kết nối… thì Nhà nước phải chịu trách nhiệm. Bởi đầu tư hạ tầng thì rất khó để tính thời gian thu hồi. Do đó, Nhà nước phải tham gia phần cốt yếu, cốt lõi nhất, quan trọng nhất… như đầu tư vào những khu vực khó khăn, giải phóng mặt bằng, quốc phòng an ninh, phòng chống thiên tai…
“Chúng ta cần coi trọng vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực phát triển hệ thống đường cao tốc. Nhìn vào bài học Hàn Quốc, có thể rút ra kinh nghiệm là nếu “đẩy” lĩnh vực này cho tư nhân thì hệ thống sẽ rất rời rạc, mất tính kết nối. Doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam phải làm chủ trong mạng lưới đường cao tốc này, dẫn dắt, đạo diễn chứ không cần thiết đầu tư toàn bộ”, ông Hoàng Văn Cường, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Ủy viên Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội.
Hiện nay phân bổ vốn đầu tư công của Nhà nước cho ngành giao thông lên tới gần 50%. Tuy nhiên, con số trên vẫn chưa "thấm" so với nhu cầu của ngành, của nền kinh tế, bởi thực tế nhu cầu vốn có thể gấp đôi, gấp ba. Bởi vậy, ngành giao thông vận tải không thể trông chờ vào nguồn lực ngân sách nhà nước và chắc chắn phải huy động từ xã hội. Vì vậy, ông Hoàng Văn Cường rất đồng tình trong việc triển khai Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) là Luật rất mở để huy động nguồn lực của tư nhân vào đầu tư xây dựng đường cao tốc. Tuy nhiên, hình thức PPP triển khai tại Việt