Giám sát tình hình chấp hành pháp luật trong tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; việc tạm đình chỉ, đình chỉ điều tra tại Công an và Viện Kiểm sát Nhân dân hai cấp tỉnh Lào Cai, Ban Pháp chế HĐND tỉnh nhấn mạnh kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện tốt tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, vận động quần chúng Nhân dân tích cực tham gia... Trong đó, đề cao trách nhiệm tố giác tội phạm; đồng thời, áp dụng các biện pháp bảo đảm an toàn cho người tố giác, báo tin.
Tỷ lệ giải quyết tin báo tội phạm đạt kết quả cao
Qua giám sát cho thấy, quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm, lực lượng Công an và Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) các cấp đã chủ động, tích cực tham mưu, kiến nghị cấp ủy, chính quyền địa phương áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật. Đối với những vụ việc phức tạp, nghiêm trọng, dư luận xã hội quan tâm, cơ quan điều tra 2 cấp đã chủ động phối hợp với VKSND cùng cấp đánh giá chứng cứ và thống nhất hướng giải quyết, bảo đảm vụ việc được giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng quy định.
Từ ngày 1.1.2020 đến ngày 31.8.2022, Cơ quan điều tra cấp tỉnh, huyện đã tiếp nhận 1.641 tin tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền. Đã giải quyết 1.555/1.641 tin, đạt 94,8 %. Việc tạm đình chỉ, đình chỉ điều tra của cơ quan điều tra cơ bản bảo đảm đúng quy định, trong kỳ giám sát không có trường hợp nào phải bồi thường oan, sai. Cơ quan điều tra và VKSND thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kiểm sát để thu thập, bổ sung các chứng cứ, tài liệu… khi có đủ cơ sở, điều kiện thì tiến hành phục hồi điều tra vụ án.
VKSND 2 cấp đã kiểm soát chặt việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm bảo đảm đúng quy định, tránh oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Qua đó, đã kiểm sát việc thụ lý, giải quyết đối với cơ quan điều tra 1.641/1.641 tin báo, đạt tỷ lệ 100%; kịp thời ban hành 1.241 yêu cầu kiểm tra, xác minh, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm; đã tiến hành 46 cuộc kiểm sát trực tiếp công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố và ban hành 34 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm đối với cơ quan điều tra; 51 kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật đối với cơ quan hữu quan.
Cũng theo ghi nhận của Đoàn giám sát, công tác phối hợp giữa các ngành chức năng trong quá trình tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm cơ bản chặt chẽ. Tỷ lệ giải quyết tin báo tội phạm đạt kết quả cao, chất lượng giải quyết ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, củng cố niềm tin của quần chúng Nhân dân vào chính quyền địa phương.
Ban Pháp chế HĐND tỉnh giám sát tại Công an và Viện kiểm sát nhân dân huyện, thành phố. Ảnh: Thanh Phúc
Vận động người dân tham gia phòng, chống tội phạm
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các quy định tiếp nhận nguồn tin về tội phạm và chuyển nguồn tin của Công an xã có lúc, có việc còn hạn chế; phân loại chưa chính xác; chuyển hồ sơ, tài liệu lên cơ quan điều tra công an cấp huyện còn chậm... Một vài đơn vị chưa tuân thủ quy định về thời gian phân loại, chuyển tố giác, tin báo về tội phạm đến cơ quan điều tra có thẩm quyền; công tác phối hợp của VKSND với cơ quan điều tra có lúc, có nơi chưa được thường xuyên, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng giải quyết các tin báo, tố giác về tội phạm. Một số cơ quan hữu quan chậm cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra đề nghị liên quan đến việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Bên cạnh đó, kinh phí điều tra được cấp còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực hiện kế hoạch điều tra, xác minh.
Từ thực tế trên, để nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, Ban Pháp chế HĐND tỉnh Lào Cai kiến nghị VKSND tối cao và Bộ Công an nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định về thời hạn giải quyết đối với một số loại tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có tính chất phức tạp; có văn bản hướng dẫn cụ thể quy định về căn cứ để gia hạn thời hạn kiểm tra xác minh tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố.
Đoàn giám sát kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, vận động quần chúng Nhân dân tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc... Trong đó, đề cao trách nhiệm tố giác tội phạm; đồng thời, áp dụng các biện pháp bảo đảm an toàn cho người tố giác, báo tin. Hỗ trợ cơ sở vật chất, bổ sung kinh phí hàng năm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngành công an, VKSND... đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa VKSND với cơ quan điều tra cùng cấp, bảo đảm mọi hoạt động của cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết tin báo đều được kiểm sát chặt, đúng quy định. Chỉ đạo Công an cấp xã quan tâm quản lý địa bàn, tuần tra kiểm soát, xử lý các đối tượng vi phạm pháp luật; thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm đúng quy định.
Đoàn giám sát cũng đề nghi HĐND, UBND cấp huyện chú trọng giám sát lĩnh vực tư pháp. Trong đó, có công tác giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố trên địa bàn; UBND cấp huyện quan tâm bố trí ngân sách hỗ trợ cho VKSND, Công an đóng trên địa bàn nhằm phục vụ công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
