Tọa đàm “Doanh nghiệp và những kỳ vọng về chương trình phát triển bền vững năm 2022”

- Thứ Sáu, 21/01/2022, 18:13 - Chia sẻ
Năm 2021 là một năm khó khăn với nền kinh tế Việt Nam nhưng đây cũng là năm khẳng định bản lĩnh và khả năng chống chịu, sức sáng tạo Việt Nam trong chủ động, linh hoạt thích ứng, từng bước phục hồi các hoạt động kinh tế - xã hội, giúp cộng đồng doanh nghiệp cũng như người dân giữ vững lòng tin và niềm lạc quan về triển vọng phục hồi tích cực của đất nước trong năm mới 2022.

Đặc biệt, tại Kỳ họp bất thường vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội giai đoạn với quy mô 350 nghìn tỷ đồng. Quốc hội đã cấp bách thông qua Nghị quyết đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đất nước, của doanh nghiệp, sinh kế và đời sống của nhân dân; vì vậy cộng đồng doanh nghiệp và người dân đang kỳ vọng Chính phủ và các bộ, ngành địa phương phải nhanh chóng triển khai Nghị quyết của Quốc hội để sớm phục hồi nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, báo Đại biểu Nhân dân tổ chức tọa đàm “Doanh nghiệp và những kỳ vọng về chương trình phát triển bền vững năm 2022”.

Khách mời tham gia Tọa đàm có:

- Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế

- Ông Nguyễn Văn Thân, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

- Ông Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, Nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản

- Ông Võ Trí Thành, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM)

(21/01/2022 15:06)

BTV Thanh Hà

Phó Tổng biên tập phụ trách Báo Đại biểu Nhân dân Phạm Thị Thanh Huyền: Đặt niềm tin, kỳ vọng vào mục tiêu phát triển bền vững

Thay mặt cho Báo Đại biểu Nhân dân, tôi xin trân trọng cảm ơn các vị khách mời là các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia đã đến tham dự buổi toạ đàm hôm nay. Kính chúc quý vị đại biểu và gia đình thật nhiều sức khoẻ, hạnh phúc và an khang, có nhiều đóng góp và cống hiến hơn nữa cho đất nước, cho xã hội, đặc biệt là gắn bó chặt chẽ hơn với báo Đại biểu Nhân dân trong năm 2022 và những năm tiếp theo.

Báo Đại biểu Nhân dân với vai trò tuyên truyền, đưa Nghị quyết của Quốc hội vào cuộc sống, nhất là những nghị quyết mới được ban hành. Tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội Khóa XV, Quốc hội đã ban hành 4 nghị quyết, trong đó có 2 nghị quyết có ý nghĩa và tác động lớn là Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ có ý nghĩa tháo gỡ điểm nghẽn để hấp thụ vốn, bao gồm cả lĩnh vực đầu tư công vào khu vực nhà nước và đầu tư tư nhân. Tuy hiệu lực của gói hỗ trợ tài khóa này chỉ có hai năm, nhưng tác động của gói hỗ trợ này mang tính trung, dài hạn. Tôi tin rằng, các doanh nghiệp được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ sẽ tận dụng để tái cơ cấu lại doanh nghiệp, tái cơ cấu thị trường, đổi mới công nghệ và đẩy nhanh tiến trình số hóa các hoạt động trong thời gian tới. Chính vì vậy, tọa đàm này đặt niềm tin, kỳ vọng vào mục tiêu phát triển bền vững, doanh nghiệp sẽ phục hồi không phải trên nền tảng cũ, như trước đại dịch mà có bước phát triển mới theo hướng bền vững.

Tôi cũng tin rằng, doanh nghiệp sẽ tận dụng chính sách hỗ trợ mà Quốc hội vừa ban hành để tận dụng lợi thế của các hiệp định thương mại tự do thế giới, trong đó có Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU, hay Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có hiệu lực ngay từ đầu tháng 1.2022 này.

Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội Khóa XV là Kỳ họp lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp để giải quyết những vấn đề cấp bách của thực tiễn đất nước đặt ra. Những Nghị quyết của Quốc hội tại Kỳ họp bất thường đã tạo niềm tin rất lớn cho Nhân dân nói chung và doanh nghiệp nói riêng. Việc Quốc hội ban hành Nghị quyết là rất quan trọng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai để có hiệu quả, kịp thời và chống lạm phát, thất thoát có ý nghĩa rất quan trọng. Tôi tin rằng, Quốc hội sẽ giám sát chặt chẽ quá trình thực thi để những quyết sách của Quốc hội thực sự đi vào cuộc sống.

Tọa đàm hôm nay cũng là khởi đầu cho giai đoạn triển khai thực thi Nghị quyết của Quốc hội. Trong quá trình đó, báo Đại biểu Nhân dân cùng các chuyên gia, các đại biểu Quốc hội sẽ có các cuộc tọa đàm khác nhau, với các chủ đề khác nhau nhưng với mục đích lớn nhất là để Nghị quyết của Quốc hội có hiệu quả nhất, củng cố hơn nữa niềm tin của doanh nghiệp, của Nhân dân.

Tại cuộc tọa đàm hôm nay, tôi mong các chuyên gia, các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục có các ý kiến quý báu để hiến kế, để việc thực thi Nghị quyết của Quốc hội sớm đi vào cuộc sống và có hiệu quả như mong muốn. Báo Đại biểu Nhân dân mong muốn sau buổi tọa đàm này sẽ tiếp tục nhận được sự đồng hành của các chuyên gia và các đại biểu Quốc hội.

 

(21/01/2022 15:10)

BTV Thanh Hà

Quyết sách của Quốc hội và kỳ vọng của doanh nghiệp

Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11.1.2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội vừa được Quốc hội thông qua với quy mô gói hỗ trợ lên tới 350 nghìn tỷ đồng. Để có nguồn lực thực hiện, Quốc hội đã cho phép tăng bội chi ngân sách nhà nước trong 2 năm 2022 và 2023 bình quân 1 - 1,2% GDP một năm, tối đa 240.000 tỷ đồng, cùng với đó là một số cơ chế đặc thù. Đây là gói hỗ trợ kinh tế có quy mô lớn nhất từ trước tới nay được thực thi trong 2 năm nhưng tác động là cho trung và dài hạn. Nếu chúng ta phục hồi được hệ thống doanh nghiệp và toàn bộ hạ tầng kinh tế sẽ tạo điều kiện cho phát triển bền vững, tạo nên sức sống mới cho nền kinh tế.

 

(21/01/2022 15:26)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế, xin ông thông tin sơ bộ về nội dung và quy mô các chính sách hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu Quốc hội đặt ra khi ban hành Nghị quyết này?

Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế:

Quốc hội thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa và tiền tệ, trên cơ sở đó, Chính phủ xây dựng một Chương trình phục hồi phát triển kinh tế chi tiết. 

Trong quá trình thảo luận, cũng có không ít ý kiến đặt vấn đề, sao không hỗ trợ thật mạnh an sinh xã hội, tại sao doanh nghiệp này, nhóm doanh nghiệp kia không thấy “hình thù, dung nhan” của mình trong gói này? Vậy câu chuyện ở đây là gì? Chương trình phục hồi phát triển kinh tế này phải có trọng tâm, trọng điểm và mục tiêu đúng như chúng ta nói đây là biện pháp hỗ trợ bổ sung, chứ không thay thế những biện pháp đã ban hành, thậm chí sẽ ban hành và các biện pháp về phát triển phục hồi đã thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ, các chương trình cải cách về thể chế.

Nguyên tắc ở đây là không dàn trải và có thời hạn. Bởi mục tiêu là khôi phục sản xuất kinh doanh nên phải cần ngay, cần nhanh và có thời hạn. Nếu không có thời hạn thì có nghĩa là nhà nước đang làm méo mó thị trường. Quy mô gói tài khoá tiền tệ hơn 347.500 nghìn tỷ đồng thực hiện trong 2 năm, mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, đóng góp thêm điểm phần trăm vào phát triển kinh tế.

Trong nội dung cơ bản mà Chương trình phục hồi phát triển kinh tế Chính phủ trình Quốc hội để Quốc hội ra quyết sách khung tài khóa và tiền tệ, dự kiến nội dung Chương trình có 5 nhóm hỗ trợ.  Thứ nhất, nâng cao năng lực y tế và phòng chống dịch Covid-19. Thứ hai, đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là việc làm. Trong suốt những năm trước đây đã có 26.000 tỷ đồng thực hiện các Chương trình mà hỗ trợ an sinh xã hội và phòng, chống dịch. Như vậy đây là hỗ trợ bổ sung. Thứ ba, là hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, đầu tư kết cấu hạ tầng…

Tại sao lại có 5 nhóm nhiệm vụ này? Như chúng ta biết, trong thời gian vừa qua Covid tác động trong đó bộc lộ những bất cập. Đó là năng lực y tế của chúng ta có vấn đề, nếu muốn mở cửa bền vững thì không thể không nâng cao năng lực y tế. Bên cạnh đó, doanh nghiệp gặp khó khăn, nếu không hỗ trợ thì buộc phải rút lui khỏi thị trường, hoặc phục hồi rất lâu.

Vậy chính sách tài khoá và tiền tệ trong Nghị quyết của Quốc hội được cơ cấu như thế nào? Một là, có ít nhất 14.000 tỷ đồng xây dựng cải tạo, hiện đại hoá hệ thống y tế. Hai là an sinh xã hội. Thứ ba là hỗ trợ doanh nghiệp về lãi suất. Tiếp đó là đầu tư kết cấu hạ tầng, giảm thuế phí và lệ phí.

Cần lưu ý rằng mục tiêu của chính sách tiền tệ khác với tài khoá. Vì chính sách tiền tệ không thể dùng biện pháp hành chính can thiệp được, mà phải thực hiện độc lập, theo thị trường. Ví dụ, Chính phủ không thể yêu cầu các ngân hàng thương mại giảm lãi suất mà chỉ có thể khuyến khích, động viên một cách độc lập, các ngân hàng cố gắng. Vì nếu can thiệp thì sẽ thành thao túng tiền tệ. Điều mà Quốc hội mong muốn là Chính phủ bám sát diễn biến thường xuyên liên tục để có điều chỉnh chính sách tiền tệ phù hợp với thực tiễn và phù hợp với chính sách tài khoá.

Ngoài ra, điểm lưu ý về Nghị quyết của Quốc hội, đó là không phải đi tăng nguồn lực mà phải tiết kiệm, cắt giảm chi tiêu thường xuyên, tạm gọi là “thắt lưng buộc bụng” là một cách để sử dụng nguồn lực tập trung hơn.

Cuối cùng, Nghị quyết cũng quy định về cải cách thể chế và cơ chế đặc thù. Áp lực để thực thi Chương trình hỗ trợ phụ thuộc vào tốc độ, và hiệu quả của tổ chức triển khai. Nên nếu như trong bối cảnh thể chế bình thường có thể không đảm bảo tốc độ. Do đó, Quốc hội quyết định một số cơ chế nhưng chỉ áp dụng trong phạm vi Chương trình và chỉ áp dụng trong thời hạn thực thi Chương trình. Đây là những vấn đề Quốc hội quyết định. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai gói hỗ trợ, Chính phủ vẫn tiếp tục trong phạm vi thẩm quyền đẩy mạnh cải cách thể chế để tăng tính hiệu quả, tăng tốc giải ngân thực hiện hiệu quả Chương trình hỗ trợ.

(21/01/2022 15:30)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Võ Trí Thành, với tư cách chuyên gia kinh tế, theo ông các quyết đáp của Quốc hội với chương trình phục hồi kinh tế sẽ tác động như thế nào tới cộng đồng doanh nghiệp và tiến trình phục hồi kinh tế của nước ta sau dịch Covid-19?

Ông Võ Trí Thành, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM):

Với chính sách sẽ có 2 quá trình gồm hoạch định chính sách và thực thi chính sách. Hoạch định chính sách tốt đã khó nhưng thực thi còn khó hơn rất nhiều. Tuy nhiên thời gian 4, 5 tháng vừa qua mới thấy có những điểm rất tích cực trong quá trình hoạch định chính sách.

Dù chúng ta chưa có cuộc khảo sát đầy đủ từ doanh nghiệp đến người dân, nhưng các học giả, tổ chức trong nước và quốc tế, qua sự phối hợp giữa Quốc hội và Chính phủ có thể thấy những ý tưởng cơ bản nhất trong quá trình phục hồi và phát triển kinh tế rất đồng thuận. Thứ nhất là về liều lượng phải đủ lớn; thứ hai là phải đủ dài, trong 2 năm; thứ ba là đối tượng thụ hưởng khá rộng. Mặc dù nguồn lực của đất nước còn khó khăn nhưng vẫn có thể huy động được. Những ý tưởng chung nhất ngay từ lúc đầu cho đến hiện tại tương đối là đáp ứng được.

Đặc biệt, sự phối hợp giữa Chính phủ và Quốc hội lần này đã quyết liệt hơn, nhanh hơn, vừa thể hiện tính đồng hành vừa thể hiện tính pháp lý chặt chẽ vai trò của Chính phủ. Quốc hội là cơ quan cao nhất, quyết định chính sách tài chính tiền tệ theo Hiến pháp. Như vậy vừa bảo đảm tính pháp lý vừa bảo đảm tính quyết liệt, thể hiện ngay từ các gói hỗ trợ trước và lần này thể hiện tốt nhất.

Chính sách phải có trụ cột quan trọng là gắn với thực thi, đánh giá tác động, những tích cực, rủi ro và những cơ chế cần làm để chương trình này nhanh, đúng, trúng, quyết liệt, hiệu quả.  

Các chương trình phục hồi kinh tế chắc chắn có tác động rất lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp và tiến trình phục hồi kinh tế của nước ta sau dịch Covid-19. Tất nhiên, nếu không có chương trình này thì kinh tế Việt Nam vẫn có thể phục hồi sau đại dịch nhưng chỉ tăng trưởng khoảng 4,5 - 5%. Còn nếu có các chương trình, các gói hỗ trợ thì tăng trưởng kinh tế của năm nay hoặc năm sau mỗi năm có thể tăng thêm 1 - 1,5%.

Quan trọng hơn, một nền kinh tế đòi hỏi tăng trưởng nhanh như Việt Nam là vấn đề về việc làm. Chương trình này sẽ cải thiện điều đó. Chúng ta đặt ra mục tiêu, khát vọng năm 2030, tầm nhìn 2045 là nước có thu nhập trung bình cao. Dưới những câu chuyện lớn lao là câu chuyện rất vĩ mô về vấn đề việc làm, kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp, trong đó có rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tại Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội Khoá XV, những ý tưởng ban đầu đặt ra cho chương trình này là bên cạnh vượt khó, bắt nhịp với đà phục hồi kinh tế thế giới thì phải góp phần đặt ra những nền tảng để Việt Nam phát triển mạnh mẽ, bền vững trong những năm tiếp theo. Trong chương trình này chúng ta thấy có những điểm như ông Phan Đức Hiếu đã trình bày đó là về hạ tầng, lao động nhưng không chỉ là người lao động quay trở lại, tạo chỗ ở cho họ mà còn là tạo môi trường sống tốt hơn cho lao động. Hay những điều khác gắn với đổi mới sáng tạo.

Tác động quan trọng hơn nữa là những cơ chế đặc thù ví dụ như chỉ định thầu, TPP, đầu tư công, đầu vào cho phát triển hạ tầng, phân cấp phân quyền trong làm đường cao tốc, trách nhiệm của địa phương và Bộ Giao thông Vận tải… Tôi cho rằng mặc dù việc thực hiện chương trình này có thời hạn tuy nhiên tôi nghĩ đó sẽ là bài học kinh nghiệm rất tốt cho Việt Nam trong việc tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý. Nữa là chúng ta sẽ còn đối mặt với nhiều bất trắc, nhiều bất thường và cú sốc khác thì đây sẽ là bài học kinh nghiệm rất tốt.

(21/01/2022 15:37)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Vũ Văn Phúc, ông cảm nhận như thế nào về các quyết đáp của Quốc hội với chương trình này?

Ông Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, Nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản:

Qua hơn hai năm dịch Covid-19 hoành hành thì khả năng ứng phó, sức chịu đựng của nền kinh tế, của doanh nghiệp và người dân đã chạm đến giới hạn và gây ra cho đất nước nhiều khó khăn.

Tôi cho rằng, tại Kỳ hợp Quốc hội bất thường lần thứ Nhất này đã đáp ứng được nguyện vọng của cử tri và của người dân để tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong việc định hướng phục hồi và phát triển kinh tế.

Như chuyên gia Võ Trí Thành nêu, mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đặt ra là đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập vượt mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Vì vậy, nếu không có các bước “tạo đà này thì mục tiêu mà Đại hội XIII đặt ra là sẽ rất khó thực hiện.

Tôi cho rằng, quyết sách tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất đã thể hiện trách nhiệm rất cao của Quốc hội. Mặt khác, cũng thể hiện được sự chủ động và kịp thời của Quốc hội trong việc đồng hành với Chính phủ để giải quyết những vấn đề khó khăn của đất nước, của người dân, đáp ứng được mong mỏi của doanh nghiệp, của người dân. Những quyết sách của Quốc hội tại Kỳ họp bất thường cũng thể hiện sự lắng nghe ý kiến của cử tri, của người dân và thấu hiểu sự khó khăn trong việc điều hành phát triển kinh tế -xã hội đất nước của Chính phủ. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã có một quyết sách đúng đắn, trong đó có chính sách tài khóa, tiền tệ để  hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân trong lúc khó khăn này. Với tư cách là người dân, cử tri của của nước Việt Nam, chúng tôi rất hoan nghênh các quyết sách của Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất vừa qua.

(21/01/2022 15:51)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Nguyễn Văn Thân, xin ông chia sẻ kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp đối với những chính sách hỗ trợ Quốc hội vừa ban hành để thúc đẩy phục hồi kinh tế?

Ông Nguyễn Văn Thân, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam:

Tôi đánh giá rất cao sự kết hợp hiệu quả, kịp thời và hài hòa giữa Quốc hội và Chính phủ thời gian qua, và quan điểm như các đại biểu trao đổi trước tôi, đó tính thống nhất cao thông qua Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất. Với cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa chúng tôi, tâm lý thấy vô cùng phấn khởi. Bởi khi có chính sách hỗ trợ, các cấp điều hành sẽ dễ dàng đưa chính sách đi vào cuộc sống sớm hơn, mạnh mẽ hơn.

Đương nhiên, kỳ vọng của doanh nghiệp thì nhiều lắm nhưng ít nhất trong năm 2022 này đã có hướng đi cơ bản. Còn trên thực tế hiện nay, phải nói thẳng thắn là doanh nghiệp vô cùng thiếu vốn, ngay cả khi chưa có Covid-19 đã thiếu hụt rồi. Cụ thể là các điều kiện để hỗ trợ về vốn, vay vốn khá khó khăn. Cho nên khi Quốc hội đưa vào nghị quyết bổ sung 40 nghìn tỷ đồng để cấp cho các tổ chức tín dụng bù lãi suất là vô cùng hợp lý.

Bản thân ngân hàng cũng là một doanh nghiệp, chỉ bằng cách sử dụng ngân sách nhà nước bù lãi suất thật nhanh, thật sớm thì cộng đồng doanh nghiệp mới có thể hưởng lợi, nôm na là ngân hàng sẽ duyệt cho doanh nghiệp vay ngay và vay nhanh hơn. Đương nhiên đi kèm đó phải là điều kiện phải thông thoáng hơn bình thường một chút.

Thứ hai là câu chuyện phát triển hạ tầng, cụ thể là mức đầu tư hơn 113 nghìn tỷ đồng cho lĩnh vực này. Trong nghị quyết có đề cập đến dự án đường cao tốc Bắc - Nam, chúng ta cần thống nhất quan điểm: dự án đường cao tốc không chỉ là câu chuyện hạ tầng, giao thông mà sâu xa dự án giải quyết rất nhiều công ăn việc làm trong quá trình triển khai thực hiện. Đây mới là trụ cột để thực hiện an sinh xã hội.

Cũng có ý kiến lo lắng về tỷ lệ doanh nghiệp giải thể/thành lập. Cá nhân tôi cho rằng chúng ta không nên quá lo lắng, bởi việc đóng/mở là chuyện bình thường trước nay trong hoạt động doanh nghiệp. Điều quan trọng nhất nhất của doanh nghiệp chính là có công ăn việc làm, có dự án để tham gia. Trên diễn đàn Quốc hội, tôi từng đề nghị: Không nên lạnh lùng với doanh nghiệp nhỏ và vừa, bởi họ đại diện cho 98% số lượng doanh nghiệp trong cả nước, bao gồm các quy mô và tham gia vào tất cả ngành nghề trong xã hội. 

Trở lại câu chuyện đường cao tốc Bắc - Nam, tôi đề nghị những gói thầu nào có thể giao cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được, thì trên cơ sở đấu thầu nên ưu tiên cho cộng đồng này bằng 30% tổng thể. Hiện nay Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định gói thầu 5 tỷ đồng mới ưu tiên thì rất khó cho các doanh nghiệp này có thể tham gia thực hiện.

Cộng đồng doanh nghiệp đang rất kỳ vọng về chương trình này. Hy vọng ngay trong những ngày tháng đầu tiên của năm mới 2022, hành động của Chính phủ vốn nhanh, thì các thông tư, nghị định cũng được ban hành kịp thời

(21/01/2022 15:56)

BTV Thanh Hà

Cấp bách triển khai nghị quyết của Quốc hội để sớm phục hồi kinh tế

Nghị quyết của Quốc hội về các chính sách hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội phục vụ cho 4 nhiệm vụ lớn, cấp bách: đầu tư phát triển y tế để có năng lực cao hơn, tiếp tục phòng, chống Covid-19 đang diễn biến phức tạp khó lường; chi cho an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động và tạo việc làm; hỗ trợ các doanh nghiệp, các hợp tác xã, đơn vị sản xuất; đầu tư khôi phục và phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ cho sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế - xã hội trước mắt cũng như lâu dài. Cả 4 nhiệm vụ là những nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng, tạo tiền đề cho sự phát triển ổn định của đất nước. 

Vấn đề quan trọng tiếp theo đây là Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần phải nhanh chóng triển khai Nghị quyết này giúp sớm phục hồi nền kinh tế để không bị lỡ nhịp với kinh tế thế giới.

 

(21/01/2022 16:00)

BTV Thanh Hà

Theo các chuyên gia, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cần làm gì để triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ phục hồi và phát triển, tránh tình trạng “đầu năm đủng đỉnh, cuối năm vội vàng” như yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ?

Trước tiên xin mời ông Võ Trí Thành!

Ông Võ Trí Thành, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM):

Như tôi đã nói, thực thi chính sách là phần khó hơn rất nhiều. Ở đây có một vấn đề là phải đúng, không chỉ đối tượng mà còn là đúng thời điểm. Chúng ta phải quyết liệt và bảo đảm được hiệu quả. Trong đó, vấn đề hấp thụ được nguồn lực để thực hiện được chương trình này có rất nhiều điều chúng ta phải quan tâm.

Thứ nhất là phải cụ thể hóa quy trình, thủ tục mặc dù khung, một số cơ chế đặc thù Quốc hội đã thông qua. Ví dụ như hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp khó khăn, doanh nghiệp vừa và nhỏ 2% thì đối tượng nào?

Thứ hai, bản thân việc phối hợp chính sách tài khóa tiền tệ là rất quan trọng. Hỗ trợ lãi suất 2% là tiền ngân sách chi hỗ trợ nhưng tín dụng cấp cho doanh nghiệp là các ngân hàng thương mại. Quy trình, trách nhiệm, tính minh bạch phải rõ ràng như thế nào đồng thời phải tương đối đơn giản, dễ hiểu. Hay như ưu tiên phát hành trái phiếu nhưng lại thu hút nguồn lực ở trong nhân dân thì có ý nghĩa rất lớn, giảm áp lực lạm phát. Do đó, việc phối hợp rất quan trọng. Hay khó lắm thì Ngân hàng nhà nước có thể đứng ra mua trái phiếu Chính phủ ban hành.

Thứ ba là vai trò của người đứng đầu. Chẳng hạn như một số cơ chế liên quan đến phát triển hạ tầng, phân cấp, tạo đầu vào để bảo đảm quá trình sản xuất liên tục, chỉ định thầu, tham gia đấu thầu…. Đối với các bộ, ngành, địa phương rất quan trọng vai trò của người đứng đầu.

Thứ tư là giám sát, công tác này phải thường xuyên. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đứng ra là cơ quan thường trực để thực thi chương trình này thì các báo cáo thường xuyên về tác động của nó thế nào, có điểm gì cần tháo gỡ?

Cuối cùng là thông tin và truyền thông. Bên cạnh sự minh bạch, giải trình thì gắn với truyền thông rõ ràng. Ở đây đòi hỏi cả tính linh hoạt. Nếu nhìn kỹ thì tính linh hoạt đã phần nào phản ánh trong chính sách tiền tệ, phải bám sát tình hình vì có thể có những rủi ro, những bất thường đối với một nền kinh tế mở như Việt Nam. Bởi, câu chuyện về dịch bệnh, chưa thể khẳng định bao giờ có thể khống chế được hoàn toàn.

Đó là những điều chúng ta phải hết sức quan tâm, nền tảng và cơ chế đã có thì phải lưu ý để chương trình thực sự đem lại được hiệu quả tốt nhất.

(21/01/2022 16:10)

BTV Thanh Hà

Tiếp theo, xin mời ông Nguyễn Văn Thân?

Ông Nguyễn Văn Thân, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam:

Tôi muốn nhấn nhấn mạnh, công tác tổ chức thực hiện rất cần gắn trách nhiệm cho người đứng đầu. Cũng như trong gia đình, ông bố, bà mẹ cứ nhường hay tranh dành quyền chỉ huy thì không ổn. Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao quyền rất nhiều cho các Bộ, Chủ tịch UBND các địa phương. Thực tế cho thấy, Bộ trưởng nào mà quyết liệt thì bộ ấy hoạt động rất hiệu quả. Do đó, Thủ tướng nên giao việc cho các bộ, ngành với các kết quả thật cụ thể, trong thời gian cụ thể. Ví dụ như đường cao tốc Bắc Nam có thể giao cho Bộ Giao thông vận tải đến 2025 phải làm cho xong những phần việc gì, những giai đoạn nào để toàn tuyến có thể hoàn thiện trong 5 năm nhiệm kỳ.

Trong mỗi năm ấy, cũng rất cần sự giám sát đầy đủ của Quốc hội, kiểm tra từ Chính phủ, giám sát theo năm với chương trình, nội dung thật cụ thể. Ngay cả hoạt động giám sát cũng phải song hành với từng giai đoạn, từng thời điểm chứ không nên giám sát sau khi công việc đã hoàn thành. Tâm thế người giám sát phải chỉ ra sai-đúng, mang tính chất nhắc nhở, cảnh báo. Sai đâu chỉnh sửa đấy, chứ để doanh nghiệp hoàn thành mới chỉ ra sai phạm thì khắc phục mệt mỏi lắm!

Vấn đề thứ hai là đẩy nhanh việc thực hiện chương trình này, bởi các gói hỗ trợ quá rõ ràng rồi. Chính phủ, từ Thủ tướng, các thành viên Chính phủ đến chính quyền các địa phương cứ bắt tay vào thực hiện trong 5 năm, dưới sự giám sát của Quốc hội.

Nghị quyết 02 của Chính phủ phân công công việc rất cụ thể, sau khi giao quyền, đáp ứng mọi yêu cầu của người đứng đầu rồi, căn cứ vào thời gian nhất định nếu bộ nào, địa phương nào thực hiện chậm chạp hoặc ít chuyển biến thì nên thay người. Cũng như doanh nghiệp chúng tôi, giám đốc mà không thực hiện được chỉ tiêu Hội đồng quản trị giao thì trong 1-2 năm buộc phải thay đổi.

(21/01/2022 16:18)

BTV Thanh Hà

Cùng câu hỏi này, xin được lắng nghe ý kiến của ông Vũ Văn Phúc?

Ông Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, Nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản:

Tôi tán thành ý kiến của các chuyên gia đã phát biểu tại Toạ đàm. Tôi cũng xin nhấn mạnh thêm một số ý như sau:

Thứ nhất, theo tôi không thể không nhấn mạnh đến vai trò của truyền thông trong việc cấp bách triển khai nghị quyết của Quốc hội để sớm phục hồi kinh tếBởi vì, doanh nghiệp và Nhân dân được biết Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội Khoá XV đã đưa ra quyết sách lớn như vậy, nhưng cụ thể thế nào thì nhiều doanh nghiệp cũng chưa hiểu hết. Thực tế, các doanh nghiệp và người dân cũng đang chờ đợi các gói hỗ trợ phục hồi phát triển kinh tế đủ lớn như gói hỗ trợ 350 nghìn tỷ vừa qua. Tâm trạng hiện nay của mỗi doanh nghiệp và người dân là đều mong muốn được hưởng sự hỗ trợ từ gói hỗ trợ trên. Công tác truyền thông phải làm rõ Nghị quyết của Quốc hội để cho doanh nghiệp và Nhân dân hiểu rõ Nghị quyết này.

Thứ hai, từ Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ cần có kế hoạch, biện pháp để triển khai cụ thể, nhanh chóng. Phải thực hiện, cụ thể hoá Nghị quyết một cách khẩn trương, quyết liệt. Để các gói hỗ trợ phát huy hiệu quả một cách tốt nhất thì cần thay đổi tư duy “sợ việc, ngại làm, sợ trách nhiệm” của một số cán bộ, lãnh đạo… Hiện nay, đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, quản lý của dám nghĩ, dám làm, dám hành động vì lợi ích chung như Kết luận 14 của Bộ Chính trị, nhưng bên cạnh đó, có một bộ phận cán bộ, quản lý có tư duy không dám làm vì sợ trách nhiệm khiến nhiều Bộ, ngành, địa phương chậm giải ngân đầu tư công, không dám thực hiện các dự án đầu tư công... Do đó, Chính phủ, các Bộ, ngành, các địa phương phải hành động quyết liệt hơn, khẩn trương hơn, hiệu quả hơn.

Thứ ba, cần công khai, minh bạch từ công tác cán bộ, từ đầu tư vốn… đến công tác thực thi cho doanh nghiệp, người dân biết, để họ đóng góp ý kiến vào chương trình và hành động của Chính phủ, của Bộ, ngành và địa phương… Chính người dân sẽ là công cụ, là người giám sát thực hiện. Điều này sẽ mang lại hiệu quả cao trong thực thi các chủ trương, chính sách.

Thứ tư, hai năm vừa qua, doanh nghiệp và người dân bị giảm khả năng chống chịu trước những tình huống khẩn cấp. Bây giờ, điều cần làm là làm thế nào để gia tăng được khả năng phục hồi và hấp thụ gói hỗ trợ rất lớn này cho doanh nghiệp và người dân. Điều này phục thuộc rất lớn vào sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương.

Thứ năm, cần nhanh chóng, khẩn trương tiêm bổ sung mũi vaccine phòng Covid-19 cho người dân để tạo ra sự thích ứng an toàn và và linh hoạt cho người dân và doanh nghiệp. Vì điều đó, trước hết sẽ bảo đảm sinh mạng của người dân - lực lượng lao động, nguồn lực của quốc gia. Điều này sẽ giúp người dân người, người người lao động yên tâm đến doanh nghiệp, đến công sở lao động, sản xuất, kinh doanh,… để tạo động lực phát triển.

(21/01/2022 16:23)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Phan Đức Hiếu, theo ông, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cần làm gì để triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội?

Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế:

Tôi nhấn mạnh cần phải quyết liệt, khẩn trương. Đầu tiên, Chính phủ phải sớm ban hành chương trình chi tiết để thực hiện. Rất mừng, theo thông tin của Bộ Tài chính, Bộ đang sửa Nghị định áp dụng ngay được miễn giảm VAT. Hiện nay, xã hội cũng đang chờ Chương trình của Chính phủ. Tôi kỳ vọng lớn hơn đó là Chương trình có thời hạn nhưng tinh thần này tồn tại mãi mãi.

Bên cạnh đó, cơ chế đặc thù có nhiều mục tiêu, đó là đẩy nhanh tiến độ và thử nghiệm chính sách, thử nghiệm thể chế và nếu tốt thì có thể áp dụng dài hạn. Đó là thẩm quyền của Quốc hội. Tôi muốn nhấn mạnh, trong triển khai thực hiện thẩm quyền của Chính phủ và các Bộ tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế trong phạm vi Chương trình mạnh mẽ hơn nữa. Ví dụ, nếu như thủ tục quy định 10 ngày phải có ý kiến trả lời, tại sao không quy định mới là 1-2 ngày trả lời. Tại sao không tăng cường phối hợp giữa các cơ quan một cách quyết liệt hơn, tại sao không tạo ra những quy trình giải quyết nhanh, giải quyết trong phạm vi thẩm quyền.

Tôi tán thành vấn đề về giám sát, ở đây nhà nước tổ chức thực hiện, các bên giám sát, nhưng giám sát như thế nào? Công khai minh bạch là cách tốt nhất để các bên giám sát. Tại sao những báo cáo đánh giá thực hiện không công khai cho mọi người dân, tham vấn ý kiến rộng rãi. Ví dụ, hàng tháng công khai bao nhiêu doanh nghiệp tiếp cận được vay vốn hưởng theo chế độ 2%. Phân theo địa bàn tỉnh, ngành nghề, đó là cách giám sát tốt nhất. Hay Chương trình giải ngân đầu tư công, chúng ta sớm công khai cách mà Chính phủ đang lựa chọn, công khai danh mục bởi vì khi quan sát ý kiến, tôi thấy rằng địa phương nào cũng muốn có dự án của mình trong đó. Công khai, minh bạch sẽ tốt cho Chính phủ, tốt cho Quốc hội, tốt cho các bên. Công khai ngay từ đầu sẽ hơn là để 2 năm mới công khai.

Mặt khác, có 2 tác động của gói hỗ trợ đến doanh nghiệp. Một là tác động trực tiếp đến các đối tượng có tên gọi trong gói này. Còn tác động gián tiếp còn lớn hơn rất nhiều. Ví dụ, đầu tư và nâng cấp hạ tầng kinh tế thì tất cả các doanh nghiệp đều hưởng lợi, tạo ra cơ hội kinh doanh, thì doanh nghiệp phải hiểu điều đó là cơ hội. Nhưng quan trọng nhất nâng cao hiệu quả và nâng cao năng lực hấp thụ. Ví dụ, nếu như doanh nghiệp hấp thụ vốn nhưng doanh nghiệp không thay đổi phương thức kinh doanh, không thay đổi mô hình kinh doanh hay không có kế hoạch kinh doanh, sử dụng đồng vốn không hiệu quả thì sẽ không hiệu quả, đây là vấn đề Chính phủ không can thiệp được.

Sự tích cực chủ động, đổi mới sáng tạo của bản thân doanh nghiệp để tận dụng nguồn hỗ trợ, cập nhật xu hướng mới phát triển bền vững, xu hướng xanh, ứng dụng khoa học công nghệ… thì hiệu quả mới tăng gấp bội, cộng hưởng được với các chính sách.

(21/01/2022 16:51)

BTV Thanh Hà

Quản lý, giám sát rủi ro để gói hỗ trợ đạt hiệu quả cao nhất

Phần lớn nền kinh tế thế giới đã quay trở về tình trạng bình thường trong năm 2021. Dù sự phục hồi này không đồng đều và liên tục giữa các nước và các khu vực kinh tế nhưng cũng đặt nước ta trước nguy cơ lỡ nhịp. Trong phần thứ 2 của tọa đàm, các đại biểu đều thống nhất rằng, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần nhanh chóng đưa Nghị quyết của Quốc hội vào cuộc sống để sớm phục hồi nền kinh tế. 

Mọi gói chính sách đều có những tác động khác nhau đến các nhóm đối tượng đích khác nhau, bao gồm cả tác động tiêu cực. Gói chính sách tiền tệ, tài khóa hỗ trợ phục hồi kinh tế không phải là ngoại lệ.

 

(21/01/2022 17:00)

BTV Thanh Hà

Câu hỏi đầu tiên xin được hỏi ông Võ Trí Thành, việc triển khai các chính sách hỗ trợ phục hồi có thể phải đối diện với những rủi ro gì?

Ông Võ Trí Thành, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM):

Chương trình này ngay từ khi bắt đầu thiết kế đã đặt ra trụ cột rất quan trọng đó là làm thế nào để thực thi có hiệu quả. Trong đó ba điều cần thực thi chúng ta vừa trao đổi là đánh giá tác động tích cực về GDP, việc làm, sự hồi phục, phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên tấm huy chương nào cũng có hai mặt, chương trình cũng phải nhìn nhận những rủi ro. Ở đây có một số rủi ro chính.

Thứ nhất là liên quan đến khả năng hấp thụ có đúng, trúng không?

Thứ hai là có thất thoát theo nghĩa tiêu cực hay không. Điều mà các học giả, báo chí đề cập nhiều là rủi ro đối với nền kinh tế vĩ mô. Trước hết là áp lực về lạm phát.

Ba là, làm tăng nợ công, tăng thâm hụt ngân sách mà Quốc hội đã đề ra là không quá 1-1,5% mỗi năm.

Bốn là, dòng tiền này có thể chệch hướng, lại nhảy vào đầu tư vào tài chính, gây ra những rủi ro rất lớn về tài chính. Bản thân rủi ro tài chính này đã xuất hiện trong 2 năm qua trên thế giới cũng như ở Việt Nam liên quan đến chứng khoán, tiền kỹ thuật số, bất động sản,…

Vậy làm thế nào để giải quyết được vấn đề rủi ro này? Tính đến cuối năm 2021, nhiều nhà kinh tế nói rằng ngay cả không có khó khăn quá mức, tác động gây thiệt hại quá mức cho nền kinh tế như vừa qua thì chỉ hai chỉ số cũng cho thấy nhà nước cần có tích hợp. Một là tăng trưởng thật so với mức tiềm năng, hai là lạm phát thấp (2,8%). Nói như vậy không có nghĩa là lạm phát không có. Đằng sau lạm phát còn là chính sách vĩ mô, chính sách tiền tệ của các nước bắt đầu có sự đảo chiều, chuyển dần sang thắt chặt hơn, dòng vốn có thể thay đổi đặt ra những thách thức khó khăn hơn cho điều hành chính sách vĩ mô và chính sách tiền tệ.

Vậy làm thế nào để giảm áp lực lạm phát thì liên quan rất nhiều đến vấn đề kỹ thuật. Ví dụ như cách huy động nguồn lực và phát hành trái phiếu hay Ngân hàng nhà nước đặt mục tiêu tín dụng và ở đây là chỉ số tăng tín dụng cũng tương tự như năm 2021, khoảng 13%. Vậy thì phải hiểu gói hỗ trợ lãi suất 2% vẫn nằm trong khung tín dụng đó chứ không phải mở rộng khung tín dụng.

Đối với các cân đối lớn vĩ mô, thâm hụt ngân sách, nợ công thì có 3 vấn đề. Thâm hụt ngân sách thì trong vòng kiểm soát được. Cũng như vậy, đối với nợ công thì cũng không vượt trần nợ công cho phép. Còn dòng tiền trả nợ hàng năm so với thu ngân sách thì vẫn nằm trong ngưỡng. Nhưng quan trọng là khi kinh tế phục hồi và phát triển thì trong 3 năm tiếp theo của kế hoạch 5 năm này mình phải đưa lại ổn định kinh tế vĩ mô vững chắc hơn cả về lạm phát, thâm hụt ngân sách và nợ công.

Đối với việc giám sát các dòng tiền có chệch hướng hay không thì ngay từ năm ngoái và trước đó nữa và đến bây giờ thông điệp của Ngân hàng Nhà nước khá rõ ràng, việc giám sát rất chặt chẽ. Bên cạnh tính linh hoạt thì vừa qua chúng ta cũng thấy như là sự nhắc nhở vừa là biện pháp kỹ thuật, vẫn cho phát triển nhưng hạn chế những điều có thể gây ra rủi ro như phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp.

Dù rủi ro có thể vẫn còn nhưng chúng ta tin rằng sẽ đặt trong tầm ngắm để sự phát triển không tuột khỏi tầm tay kiểm soát bất ổn vĩ mô. Hy vọng với một sự chuẩn bị khá chu đáo cả biện pháp kỹ thuật, giám sát, thông tin thì có thể hoàn toàn có thể kiểm soát được rủi ro của nền kinh tế vĩ mô và vẫn giữ được sự ổn định. Về dài hạn hơn, theo đánh giá của quốc tế về Việt Nam là hoàn toàn có khả năng ổn định và mạnh mẽ hơn.

(21/01/2022 17:12)

BTV Thanh Hà

Thưa ông Vũ Văn Phúc, theo ông, những rủi ro nào có thể xảy ra khi triển khai Chương trình phục hồi kinh tế?

Ông Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, Nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản:

Thứ nhất, thực tế khi Quốc hội ban hành Nghị quyết và đặc biệt là quyết sách về gói hỗ trợ 350.000 tỷ thì Nhân dân và doanh nghiệp đã rất phấn khởi. Tuy nhiên, họ cũng thể hiện sự lo lắng. Lo lắng bởi vì, những rủi ro khi thực hiện chương trình này, nhất là việc giải ngân, tiếp cận gói hỗ trợ 350.000 tỷ trong 2 năm, 2022 - 2023.

Rủi ro chúng ta nhìn thấy rất rõ là những cân đối kinh tế vĩ mô nó sẽ bị ảnh hưởng, nhất là về vấn đề nguy cơ lạm phát. Trên thế giới các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc… đều có lạm phát. Bên cạnh đó là việc cân đối kinh tế vĩ mô lớn như nợ công tăng lên. Khi nợ công tăng lên, tức là gói vay tăng lên, thì sau này con cháu phải trả. Ngoài ra, vấn đề là bội chi ngân sách cũng có thể xảy ra.

Thứ hai, điều khiến nhiều người lo lắng là tiền từ gói hỗ trợ này có đi đúng đối tượng không, đúng mục tiêu không hay lại đi chệch hướng, nhầm đối tượng, nhầm mục tiêu.

Thứ ba, dòng tiền của gói hỗ trợ đã đi đúng đối tượng, đúng mục tiêu, nhưng có hiệu quả không? Gói hỗ trợ 350.000 tỷ thực chất là tiền của Nhân dân nên cần thận trọng, kỹ lưỡng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Để sử dụng nguồn vốn của gói hỗ trợ một cách hiệu quả, tôi đồng ý với ý kiến của chuyên gia Võ Trí Thành, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu và ĐBQH Nguyễn Văn Thân. Tôi cho rằng, trước hết Chính phủ phải thực hiện việc xây dựng chương trình cụ thể và đúng trọng tâm, trọng điểm như Nghị quyết của Quốc hội đề ra, để dòng tiền của gói hỗ trợ phải đi đúng đối tượng, đúng mục tiêu.

Trong quá trình thực hiện không phải chờ đến khi có kết quả rồi mới sơ kết, tổng kết về giám sát mà phải giám sát ngay từ khi thực thi, phải thực thi giám sát song song, thường xuyên trong cả quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết. Vừa triển khai thực hiện, vừa giám sát. Bên cạnh đó, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương phải quyết liệt, tránh việc “ngâm vốn đầu tư công” đến cuối năm lại trả lại để an toàn. Tôi cho rằng, nếu còn trình trạng đó thì sẽ rất nguy hiểm và kéo lùi sự phát triển của nền kinh tế…

(21/01/2022 17:24)

BTV Thanh Hà

Xin mời ông Phan Đức Hiếu, theo ông, Chính phủ cần làm gì để quản lý và ứng phó với những rủi ro nói trên một cách sâu sát và hiệu quả nhất?

Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế:

Tất cả các vấn đề phải chấp nhận rủi ro ở một mức độ nhất định, có tính toán. Những rủi ro này được tính toán khi thiết kế chính sách chứ không phải tính toán trong khâu thực thi. Rủi ro phụ thuộc vào tăng giảm hiệu quả của Chương trình này. Càng hiệu quả thì càng giảm bớt rủi ro.

Tôi nhấn mạnh đến việc tính toán. Có nghĩa là gói này không phải là “bơm” 350 tỷ tiền mặt ra nền kinh tế mà tận dụng tối đa các giải pháp vừa hỗ trợ doanh nghiệp và trực tiếp đi thẳng vào đời sống kinh tế - xã hội và đảm bảo đúng mục tiêu, đúng đối tượng. Ví dụ, gói hỗ trợ người lao động trong việc quay trở lại làm việc thông qua khoản thuê nhà, thì như vậy không phải là hỗ trợ tiền mặt, mà là trực tiếp đến đối tượng, để tránh việc đi sai đối tượng. Một phần là tiền mặt hỗ trợ qua doanh nghiệp, nhưng có nhiều cái không phải là tiền mặt. Ví dụ như giảm thuế VAT, không có tiền mặt, nhưng nó đạt được mục tiêu đó là hiệu quả, cạnh tranh.

Sau khi thiết kế chính sách thì vấn đề thực thi cũng rất quan trọng. Chúng ta đọc Nghị quyết thấy rằng, Quốc hội cũng rất lo lắng. Điều 6 Nghị quyết giao cho Chính phủ 10 nhiệm vụ trong tổ chức thực thi. Trong chỉ đạo điều hành chỉ huy phải phù hợp với tiến độ, thường xuyên, kịp thời, có sự kết hợp chính sách tiền tệ, chính sách tài khoá và các tiến độ giải ngân, đảm bảo năng lực hấp thụ tối đa nhất.

Cuối cùng, tôi muốn kiến nghị trong tổ chức thực hiện công khai, minh bạch sẽ giảm thiểu tất cả rủi ro và bản thân cơ quan, tổ chức thực hiện sẽ được hưởng lợi từ sự minh bạch đó. Việc tổ chức thực hiện Chương trình, Chính phủ nên cân nhắc yếu tố cơ chế giám sát thực hiện, có thể là tổ, nhóm, bộ phận… Không thể thực hiện Chương trình này một mình, mà phải liên ngành, kết hợp với chiến lược tổng thể phòng chống dịch bệnh và kế hoạch phục hồi phát triển kinh tế; kết hợp với thực hiện Nghị quyết phát triển kinh tế hằng năm của Quốc hội và Nghị quyết 01 của Chính phủ, Chương trình 02 về cải cách hành chính. Nó không độc lập. Tổ này phải theo dõi toàn diện, không phải chỉ có 2 thứ tài khoá và tiền tệ. Nhưng quan trọng nhất trong thiết kế Tổ là thiếu 2 điểm. Tổ không phải là giám sát hành chính, nghe xong báo cáo lên các cấpà Tổ ở đây phải có thẩm quyền nhất định để giải quyết ngay…

Thứ hai, ở đây không phải giám sát hành chính mà là hỗ trợ chuyên môn. Như vậy các đối tượng, bộ ngành khó khăn vướng mắc thì Tổ này là nơi hỗ trợ chuyên môn tốt nhất, tập trung nhất. Đặc biệt, về mặt truyền thông, trong giai đoạn vừa qua có nhiều doanh nghiệp gọi cho tôi hỏi rằng muốn hưởng chính sách này thì gọi cho ai, tiếp cận ai. Ví dụ chúng ta tại sao không để duy nhất 1 số điện thoại đường dây nóng để người dân, doanh nghiệp được giải đáp có bởi 1 tổ có chuyên môn.

(21/01/2022 17:30)

BTV Thanh Hà

Tiếp theo, xin mời ông Nguyễn Văn Thân, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Ông Nguyễn Văn Thân, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam:

Dựa trên số liệu ca nhiễm Covid-19 mới hàng ngày, có thể nhận thấy chiến lược tiêm vaccine mà Chính phủ định hướng, Bộ Y tế chủ trì đã có tác động tích cực tới xã hội, tới nền kinh tế. Điều này giúp chúng ta yên tâm, tự tin sản xuất, kinh doanh và hoạt động bình thường.

Về băn khoăn “gói hỗ trợ này có thật sự đến với đối tượng đang cần không?” Là ĐBQH, qua quan sát và qua phát biểu đóng góp tôi nhận thấy, trong quá trình xây dựng chương trình hỗ trợ 350 nghìn tỷ đồng, Quốc hội và Chính phủ và đặc biệt là các chuyên gia tham gia rất tích cực mới ra được con số đó.

Chúng ta phải hiểu là 350 nghìn tỷ đồng ở đây không phải là Chính phủ in tiền ra để đưa vào nền kinh tế. Tôi đánh giá rất cao thái độ cầu thị, lắng nghe của Quốc hội và Chính phủ khi tiếp thu ý kiến của các chuyên gia đầu ngành. Do đó,  Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm đến rủi ro nhưng không vì rủi ro mà chúng ta không dám làm.

Liên quan tới câu chuyện vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế, chúng ta cần tham khảo các quốc gia, chúng ta phải nghiên cứu, đưa ra nhiều kịch bản ổn định như hiện nay hay dịch bệnh gia tăng thì diễn biến nền kinh tế như thế nào. Nhiều kịch bản là để linh hoạt đối phó và đưa ra quyết sách được ngay chứ không thể ngồi chờ đợi diễn biến dịch bệnh và mất hàng năm trời đóng cửa như thời gian qua.

Tôi tin tưởng vào Quốc hội, Chính phủ vào các chuyên gia kinh tế đã tính hết các tác động khi đưa ra chương trình hồi phục 350 ngàn tỷ đồng.

ĐBND