Chưa khuyến khích doanh nghiệp

- Thứ Ba, 28/09/2021, 06:57 - Chia sẻ
Dự thảo Nghị định quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone (Dự thảo) đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường lấy ý kiến rộng rãi các đối tượng liên quan. Trong đó, có quy định về phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính.

Khoản 2, Điều 12, Dự thảo quy định việc phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính như sau: “Căn cứ vào tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính quy định tại Khoản 1 điều này, kết quả kiểm kê khí nhà kính trong kỳ kiểm kê gần nhất và tình hình thực hiện kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cấp cơ sở giai đoạn từ năm 2023 đến hết năm 2025, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, thống nhất với các Bộ quản lý lĩnh vực liên quan tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở quy định tại Khoản 1, Điều 5 Nghị định này”.

Quy định này sẽ hướng tới sẽ giúp giảm thải khí nhà kính thông qua việc khuyến khích các dự án đầu tư mới áp dụng các công nghệ, quy trình sản xuất, cung cấp dịch vụ ít phát thải khí nhà kính hoặc tham gia vào các cơ chế, phương thức hợp tác về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ một số dự án đầu tư sau này có thể áp dụng công nghệ sản xuất mới, làm giảm lượng phát thải so với các cơ sở sản xuất sử dụng công nghệ cũ. Các dự án này vẫn là các cơ sở phát thải lớn (do đặc thù lĩnh vực hoạt động và quy mô dự án), tuy nhiên, mức phát thải của dự án này sẽ giảm đáng kể so với mức phát thải của dự án sử dụng công nghệ cũ cùng quy mô. Trong nhiều trường hợp, giai đoạn thiết kế, xác định công nghệ trong giai đoạn đầu tư sẽ quyết định lượng lớn khí thải so với việc cải tiến công nghệ sau khi vận hành.

Đóng góp vào đề xuất này, đại diện nhiều doanh nghiệp cho rằng, quy định này chưa khuyến khích được các doanh nghiệp chú ý việc giảm phát thải ngay từ giai đoạn này khi không đặt ra yêu cầu giảm lượng phát thải trong những năm đầu. Tương tự trong trường hợp các doanh nghiệp thực hiện các kế hoạch giảm phát thải tốt, đặc biệt trong giai đoạn 2023 - 2025, được ưu đãi như thế nào trong kế hoạch phân bổ?

Hay, việc phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở mới xây dựng/đưa vào hoạt động sau năm 2025 sẽ được thực hiện như thế nào? Đơn cử, cơ sở nào để phân bổ lượng hạn ngạch cho cơ sở mới? Hay nếu cơ sở đi vào hoạt động sau thời điểm phân bổ thì xử lý như thế nào? Theo phản ánh của các doanh nghiệp, khả năng giảm phát thải tại cơ sở sản xuất phù hợp với năng lực của doanh nghiệp là có giới hạn. Các biện pháp khác nếu thực hiện sẽ gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, liên quan đến tỷ lệ hạn ngạch phát thải được phân bổ trên tổng hạn ngạch, Khoản 4, Điều 12, Dự thảo quy định tổng số hạn ngạch phát thải khí nhà kính được phân bổ cho các cơ sở không vượt quá 90% tổng hạn ngạch phát thải. Theo giải trình của cơ quan soạn thảo, việc xác định tỷ lệ hạn ngạch được phân bổ cần dựa trên việc kiểm kê khối lượng phát thải. Tuy nhiên, việc không xác định được lượng hạn ngạch phân bố tối thiểu khiến doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch kinh doanh trung hạn, vì không ước lượng tương đối được lượng hạn ngạch sẽ được phân bổ (miễn phí) và số tiền phải bỏ ra cho việc mua hạn ngạch.

Nguyễn Ngân