Chủ động giúp học sinh nuôi dưỡng ước mơ

Tôi cho rằng, những nội dung và chương trình về hướng nghiệp do Bộ GD - ĐT đưa ra khá thích hợp với từng bộ môn. Hay việc phân ban cũng chính là hình thức hướng nghiệp ban đầu cho học sinh. Tuy nhiên, quan trọng nhất lại là việc thực hiện ở nhà trường như thế nào, vai trò hiệu trưởng trong nhận thức cũng như cách làm sao cho hiệu quả.

Tại trường chúng tôi, định hướng nghề nghiệp cho học sinh luôn được quan tâm sát sao. Trong cuộc họp hội đồng sư phạm đầu năm học, chúng tôi đã thống nhất quan điểm hướng nghiệp cho học sinh là trách nhiệm của tất cả các giáo viên. Đây không phải nhiệm vụ của riêng giáo viên chủ nhiệm. Hướng nghiệp không chỉ bắt đầu từ lớp 12 mà cần bắt đầu từ lớp 10. Khi đó sẽ lựa chọn kế hoạch để có những bước đi phù hợp cho từng năm học cũng như đẩy mạnh ở lớp 12 như thế nào.

Việc hướng nghiệp được bắt đầu từ những công việc cụ thể. Trước tiên, Ban giám hiệu cử một phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm hướng nghiệp. Đồng thời cử ra một giáo viên chủ nhiệm làm khối trưởng chủ nhiệm cũng chịu tránh nhiệm về hướng nghiệp. Trong các giáo viên đại trà, chọn một giáo viên kỹ thuật kiêm nhiệm chịu trách nhiệm hướng nghiệp khối 12 ngoài giờ dạy. Những giáo viên này sẽ đưa ra những kế hoạch cụ thể thống nhất từ Ban giám hiệu. Riêng đối với giáo viên kỹ thuật kiêm nhiệm hướng nghiệp lớp 12 sẽ là người trực tiếp tiếp cận với học sinh trong từng tuần và giải đáp thắc mắc của các em liên quan đến hướng nghiệp... Bên cạnh đó, nhà trường còn lập các bản tin hướng nghiệp trong đó có các bài viết về hướng nghiệp, trang web có bài trắc nghiệm tìm hiểu năng lực, tính cách học sinh giúp các em tìm thấy ngành nghề phù hợp với mình. Hoặc các trang giới thiệu ngành nghề... Thư viện cũng có sách cho giáo viên và cho học sinh về hướng nghiệp như cẩm nang tư vấn, sổ tay sinh viên hướng nghiệp, các tờ rơi quảng cáo về các trường trong nước và quốc tế có chất lượng do được chọn lọc tài liệu quan trọng có liên quan...

Ngoài ra, chúng tôi còn thực hiện các mảng như mời chuyên gia tư vấn về tư vấn cho giáo viên bởi đây là đối tượng có trách nhiệm hướng nghiệp nên họ cần hiểu sâu về hướng nghiệp. Đồng thời, mời chuyên gia nói chuyện với cho sinh và với các phụ huynh học sinh. Bởi thực tế rất nhiều phụ huynh ép con mình theo sở thích của cha mẹ. Tuy nhiên mảng này vẫn chưa được thường xuyên bởi mới chỉ có khoảng 50% phụ huynh tham gia. Bản thân nhiều phụ huynh không cảm thấy cần thiết nhưng tôi tin với sự cần thiết và hiệu quả số lượng tham gia sẽ tăng dần.

Một hoạt động nữa là đưa học sinh tham quan đến các trường đại học. Học sinh  quan tâm đến trường nào sẽ đăng ký, sau đó chúng tôi trực tiếp làm việc với trường đại học đó. Khi đưa học sinh đến đó, chúng tôi chia các em đến các khoa, giao lưu với các giảng viên, sinh viên. Qua đó tận mắt các em sẽ thấy cơ sở vật chất, việc học tập ở đó ra sao... Đây là động lực để các em nuôi ước mơ. Công việc này chúng tôi làm nhiều năm và hiệu quả rất tốt. Bên cạnh đó lồng vào buổi sinh hoạt đầu tuần Ban giám hiệu sẽ nói thêm về tư vấn hướng nghiệp. Qua đó, học sinh thấy sự thống nhất về quan điểm từ Ban giám hiệu đến các thầy cô, nhà tư vấn... Ngoài ra, chúng tôi còn mời cựu học sinh thành đạt về nói chuyện với học sinh của trường. Những học sinh này chia sẻ với thế hệ sau những ước mơ và phấn đấu như thế nào để thành đạt. Có những cựu học sinh còn chia sẻ, khi vào trường đại học biết mình chọn sai, đã chọn lại, rồi quá trình tìm học bổng đi nước ngoài như thế nào... Tất cả những điều này sẽ giúp học sinh tự tin trên con đường đến tương lai.

Qua mấy năm triển khai giáo dục hướng nghiệp với các nội dung cụ thể, nghiêm túc đã cho trường chúng tôi có được kết quả khá khả quan. Cách đây mấy năm, trường PTTH Gia Định, xếp hạng gần cuối về tỷ lệ đỗ đại học trong 200 trường có đầu vào cao, sau đó trên 150, rồi 103, năm vừa qua đứng vị trí 84/200 trường tốt. Học sinh và phụ huynh tin tưởng nhà trường nên đầu vào lớp 10 tăng. Chúng tôi cho rằng, khi nhà trường có những nghiên cứu và cách làm khoa học nghiêm túc, công tác hướng nghiệp trong trường phổ thông sẽ đem lại hiệu quả cho học sinh. Giúp các em có định hướng nghề và không bỏ lỡ cơ hội bước vào tương lai.