Chiến lược chuyển đổi số phù hợp

Trung tâm Học liệu và CNTT, Đại học Thái Nguyên là một trong những đơn vị triển khai công tác chuyển đổi số khá sớm. Trung tâm được hình thành năm 2006 trên cơ sở triển khai dự án quốc tế do tổ chức Atlantic Philanthropies (AP) tài trợ từ khâu thiết kế xây dựng tòa nhà đến hệ thống trang thiết bị phần cứng, phần mềm, vì vậy toàn bộ công nghệ đều do các chuyên gia Đại học Simmon (Hoa Kỳ) và Đại học RMIT (Australia) do AP lựa chọn. Ngoài đào tạo tại chỗ, AP còn cử cán bộ đào tạo tại Mỹ, Australia, Ấn Độ và Hàn Quốc.

GS.TS. Nguyễn Duy Hoan cho rằng, ba khâu then chốt giúp Trung tâm triển khai công tác chuyển đổi số đạt thành công bước đầu. Đó là được Đại học Thái Nguyên cho phép hoạt động độc lập, có tài khoản, con dấu riêng; sớm tiếp cận và nhận được nguồn vốn từ các dự án trong và ngoài nước để trang bị các phần mềm thư viện, đặc biệt là phần mềm quản lý tài nguyên số và hệ thống thiết bị phục vụ công tác chuyển đổi số như hệ thống số hóa tự động, hệ thống sản xuất bài giảng Elearning…; xây dựng chiến lược công tác chuyển đổi số phù hợp, trong đó chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ chuyên nghiệp.

Theo GS.TS. Nguyễn Duy Hoan, để công tác chuyển đổi số thành công, yếu tố đầu tiên có tính quyết định là quan điểm và chính sách của trường đại học, trong đó lãnh đạo nhà trường, trực tiếp là hiệu trưởng, phải là người hiểu rõ nhất tầm quan trọng của công tác chuyển đổi số. Hiệu trưởng phải trực tiếp phụ trách và chỉ đạo công tác này, khi đó các chính sách (về bộ máy nhân sự, đầu tư...) phục vụ công tác chuyển đổi số mới được thực thi thực chất và hiệu quả.

Hai là, xây dựng chiến lược và kế hoạch triển khai công tác chuyển đổi số một cách bài bản và mang đặc thù riêng, trong đó có các bước đi phù hợp với điều kiện của nhà trường, bao gồm các kế hoạch trước mắt, kế hoạch trung hạn và dài hạn, thông thường được trình bày dưới dạng một đề án, trong đó cần có đầy đủ nội dung liên quan đến tính pháp lý, tính thực tiễn, lường trước được các thuận lợi, khó khăn về đến nguồn lực nhân sự, tài chính...

Ba là, vì kinh phí cho công tác chuyển đổi số rất lớn, thông thường ít trường đại học có đủ nguồn lực tài chính, do vậy cần quan tâm đặc biệt đến các nguồn lực đầu tư, đặc biệt là các dự án, đề án trong nước và quốc tế. Kinh nghiệm tại Trung tâm Học liệu và CNTT, Đại học Thái Nguyên cho thấy, nguồn ngân sách nhà nước chỉ đủ trả lương cho 30 - 40% nhân sự, số nhân sự còn lại và kinh phí khác đều do các dự án chi trả. Những năm qua, Trung tâm đã triển khai 8 dự án quốc tế, 14 dự án trong nước với kinh phí hàng trăm tỷ đồng phục vụ công tác chuyển đổi số. Tất cả các dự án này đều do Trung tâm trực tiếp xây dựng và tìm đối tác đầu tư, rất ít liên quan đến đơn vị chủ quản là Đại học Thái Nguyên.

Bốn là, xây dựng đội ngũ tâm huyết, tinh nhuệ, có kiến thức tốt về lĩnh vực công nghệ thông tin và ngoại ngữ, được đào tạo bài bản về số hóa và quản trị các phần mềm liên quan. Có chính sách khuyến khích vật chất phù hợp cho từng nhóm đối tượng.

Năm là, có chiến lược và định hướng tốt trong việc xây dựng và quản lý bộ cơ sở dữ liệu số của đơn vị bảo đảm các yếu tố như: An toàn, bảo mật thông tin (trang bị các phần mềm bảo vệ có bản quyền, tường lửa, back up dữ liệu tự động và thủ công...). Tránh vi phạm bản quyền (số hóa các tài liệu nội sinh, các tài liệu có bản quyền, xin phép tác giả, nhà xuất bản trước khi số hóa, đưa lên mạng). Tìm các nguồn tài nguyên có giấy phép truy cập mở Creative Commons. Ưu tiên số hóa các tài liệu có tần suất sử dụng nhiều như giáo trình, bài giảng, tài liệu chuyên khảo, tham khảo bắt buộc, các tài liệu in được giảng viên và sinh viên đọc và mượn nhiều, các tài liệu theo yêu cầu của giảng viên và sinh viên.