Để làm tốt vai trò đại biểu Quốc hội là rất khó, đòi hỏi người đại biểu phải ý thức rõ trách nhiệm của mình; tâm huyết với công việc, biết đặt lợi ích của Nhân dân, đất nước lên trên hết. Khẳng định điều này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp NGUYỄN MẠNH CƯỜNG cũng cho rằng, sự tín nhiệm của cử tri là phần thưởng cao quý nhất dành cho đại biểu Quốc hội. Đó vừa là động lực, vừa là yêu cầu và cũng là mục tiêu phấn đấu của người đại biểu dân cử.
Chính sách không sinh ra từ "phòng điều hòa"
- Quốc hội đang chuẩn bị tiến hành kỳ họp cuối của nhiệm kỳ Khóa XIV. Nhìn lại hoạt động của chính mình trong nhiệm kỳ vừa qua,ông đánh giá như thế nào?
- Đây là nhiệm kỳ thứ hai tôi được bầu làm đại biểu Quốc hội và được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp. Vì vậy, tôi cùng các đồng chí khác trong Thường trực Ủy ban Tư pháp đã không ngừng nỗ lực, phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ của Ủy ban Tư pháp.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, tôi đã tham gia thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý một số dự án luật trong lĩnh vực tư pháp, trong đó có những dự án luật rất quan trọng, có phạm vi điều chỉnh rộng như dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), Luật Giám định tư pháp, Luật Hòa giải ở cơ sở và một số văn bản pháp luật khác; tham gia xây dựng các nghị quyết về công tác tư pháp, trong đó có Nghị quyết về công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của cơ quan giải quyết tranh chấp đầu tư theo Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA)…
Ảnh: Quang Khánh
Tôi và các thành viên Ủy ban Tư pháp đã tăng cường hoạt động giám sát, tập trung vào việc xem xét, thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao; báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án... Ủy ban Tư pháp cũng tăng cường giám sát chuyên đề, tập trung vào những vấn đề nóng, những vụ việc gây bức xúc trong dư luận xã hội, được cử tri quan tâm. Nếu các nhiệm kỳ trước, việc giám sát ban hành văn bản quy phạm pháp luật chưa được quan tâm đúng mức thì nhiệm kỳ này Ủy ban đã tập trung giám sát để bảo đảm các văn bản được ban hành kịp thời, phù hợp với các quy định của pháp luật, không có sự mâu thuẫn, chồng chéo trong hệ thống pháp luật.
Nhìn chung, nhiệm kỳ vừa qua là một nhiệm kỳ bận rộn và có nhiều dấu ấn quan trọng trong hoàn thiện thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan tới lĩnh vực tư pháp.
Tôi cũng luôn nỗ lực thực hiện tốt trách nhiệm của một đại biểu dân cử. Trong 5 năm qua, tôi chưa bỏ lỡ một buổi tiếp xúc cử tri nào do Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình tổ chức. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, tôi đã báo cáo với cử tri về hoạt động, kết quả của Quốc hội tại các kỳ họp, báo cáo kết quả của Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội; lắng nghe ý kiến, kiến nghị của cử tri để tổng hợp, nghiên cứu, phục vụ cho các hoạt động dân cử; đồng thời, tiếp nhận các đơn thư khiếu nại, tố cáo của cử tri để cùng các đại biểu Quốc hội khác trong Đoàn xem xét, chuyển cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
- Sự gắn bó mật thiết với cử tri và Nhân dân đã hỗ trợ thế nào cho ông trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của một đại biểu Quốc hội?
- Gắn bó mật thiết với cử tri, liên hệ thường xuyên với cử tri không chỉ là nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội được pháp luật quy định, mà còn là phương thức để đại biểu Quốc hội thực hiện tốt chức năng đại diện. Thông qua hoạt động tiếp xúc cử tri, tôi nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của cử tri; nắm bắt thực tiễn đời sống xã hội sinh động, nhiều màu sắc của các tầng lớp dân cư. Trên cơ sở đó, tôi có thêm nhiều kiến thức từ thực tiễn để tham gia thảo luận, xem xét, quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, góp phần để các dự luật, các đề án, chính sách được Quốc hội ban hành thực sự mang hơi thở cuộc sống chứ không phải là sinh ra trong “phòng điều hòa”.
Bên cạnh các cuộc tiếp xúc cử tri, tôi cũng thường xuyên tham dự các kỳ họp HĐND của địa phương, làm việc với các cơ quan hữu quan để có cái nhìn đa chiều trong tiếp cận thông tin. Qua nắm bắt tình hình thực tiễn ở địa phương; lắng nghe ý kiến của cử tri và các cơ quan hữu quan ở địa phương để có kiến nghị với Trung ương nhằm góp phần cùng địa phương giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương.
- Thực tế cử tri cũng có tâm lý nhìn vào các hoạt động bề nổi để đánh giá xem đại biểu Quốc hội hoạt động như thế nào, trong khi sự đóng góp của các đại biểu Quốc hội trên các lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước không phải lúc nào cũng có thể nhìn thấy ngay tác động trực diện với đời sống, với cử tri, thưa ông?
- Nhiều khi tiếp xúc với cử tri, họ cũng đặt câu hỏi với tôi là “thời gian qua, đại biểu đã làm được gì?”. Trước những câu hỏi như vậy, tôi cũng luôn giải thích để cử tri hiểu rõ. Bên cạnh những công việc liên quan trực tiếp tới cử tri thì hoạt động của đại biểu Quốc hội còn gắn liền với các chức năng cơ bản của Quốc hội là lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Có thể cử tri không thấy ngay mối liên hệ, tác động trực tiếp của việc đại biểu Quốc hội thực hiện các nhiệm vụ này với đời sống hàng ngày của họ, nhưng việc người dân có được sống trong một môi trường được bảo đảm, bảo vệ bởi luật pháp hay không; kinh tế - xã hội có phát triển hay không; các hành vi, quan hệ trong xã hội có được điều chỉnh theo pháp luật, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên hay không... đều phụ thuộc trước hết vào việc các luật do Quốc hội thông qua có bảo đảm chất lượng không, có phù hợp với tình hình thực tế, bao quát các vấn đề trong các lĩnh vực của cuộc sống xã hội, đáp ứng được nguyện vọng của Nhân dân hay không.
Quốc hội ban hành được luật có chất lượng là rất quan trọng nhưng chưa phải xong việc mà còn phải xem xét luật có đi vào cuộc sống hay không. Vì vậy, Quốc hội, các đại biểu Quốc hội phải giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật để kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập để kịp thời sửa đổi, điều chỉnh cho phù hợp. Quốc hội có chức năng nữa là quyết định các vấn đề quan trọng của nước liên quan tới phát triển kinh tế - xã hội; những công trình, dự án quan trọng của quốc gia...
Những nhiệm vụ đó đòi hỏi đại biểu phải đầu tư công sức và thời gian nghiên cứu kỹ, phải hiểu biết về vấn đề để có ý kiến xác đáng và khi đại biểu bấm nút biểu quyết thì quyết định đó phải thể hiện ý chí, nguyện vọng của cử tri, phải phục vụ cho sự phát triển của đất nước, phục vụ lợi ích chung của dân tộc.
Tín nhiệm của cử tri - yêu cầu và mục tiêu phấn đấu
- Theo ông, để hoàn thành tốt trọng trách của đại biểu Quốc hội là dễ hay khó?
- Để làm tốt vai trò đại biểu Quốc hội là rất khó, đòi hỏi người đại biểu phải ý thức rõ trách nhiệm của mình trước Nhân dân, phải tâm huyết với công việc, biết đặt lợi ích của Nhân dân, đất nước lên trên hết. Làm đại biểu Quốc hội là phải thực sự quan tâm tới cử tri; luôn xác định mình là người đại diện của Nhân dân, do Nhân dân bầu ra và mình phải thực hiện tốt nhiệm vụ đại diện cho Nhân dân, vì thế trong hoạt động, đại biểu Quốc hội cần xác định là mình làm với cái tâm trong sáng, vì lợi ích chung không vì lợi ích của riêng ai. Chức năng, nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội cũng đòi hỏi đại biểu phải có năng lực, trình độ, kinh nghiệm thực tiễn để tham gia vào những vấn đề quan trọng của đất nước. Đại biểu Quốc hội cũng phải thẳng thắn, dám đấu tranh với cái sai, cái tiêu cực, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí…
- Với nhiệm vụ và trọng trách như vậy, phần thưởng lớn nhất mà đại biểu Quốc hội nhận được là gì, thưa ông?
- Sự tín nhiệm của cử tri là phần thưởng cao quý nhất dành cho đại biểu Quốc hội. Đó vừa là động lực, vừa là yêu cầu, đồng thời cũng là mục tiêu phấn đấu của người đại biểu dân cử. Đại biểu Quốc hội là chức danh mà cử tri tin tưởng, tín nhiệm bầu ra. Mỗi đại biểu Quốc hội phải thể hiện, chứng tỏ được mình xứng đáng với sự tín nhiệm của cử tri. Chính vì vậy, đại biểu luôn phải tu dưỡng, rèn luyện tư cách đạo đức, lối sống; trau dồi năng lực, trình độ; phải gương mẫu trong công việc và cuộc sống.
