Tản mạn

Bếp ấm

- Chủ Nhật, 16/01/2022, 06:58 - Chia sẻ
Nấu bát canh thuở nhỏ giữa ngày đông nắng ấm, chợt bâng khuâng nhớ căn bếp phố cổ ấm hơi mẹ nhớ thương...

Cùng kỳ này ngày trước, mỗi mùa sắn mới, mẹ và dì tôi lại chi chút nấu những món ăn từ sắn cho đám cháu con đổi bữa.

Sắn, dì thường mua trên chợ Bắc Qua, nơi những chuyến tàu từ trung du Bắc Giang, Phú Thọ, Thái Nguyên vừa đổ hàng về ga tàu hỏa Long Biên đem theo hàng núi chè tươi, măng nứa, sắn, ngô, trám và bưởi chuối hồng na… Chợ Bắc Qua gần nhà tôi lắm. Đi hết phố Nguyễn Hữu Huân sang cuối phố Trần Nhật Duật là đã thấy xôn xao gồng gánh, rộn rã nói cười. 

Đơn giản nhất là món sắn đồ bở tơi, chấm muối vừng rang, mẹ cho ăn vào buổi chiều đông đi học về chưa kịp buông cặp sách. 

Ngày cuối tuần, dì hay thổi xôi sắn rưới hành mỡ thơm nức nở.

Hiếm khi lắm là bánh sắn nhân đậu xanh đường đỏ đậm đà. 

Thường khi là sắn nạo xào mỡ nước hoặc canh sắn nấu xương hoặc nấu sườn trong các bữa cơm thường.

Sắn để nấu canh,  mẹ thường chọn loại sắn vỏ đỏ vì nó bở chắc chứ không bở bung như sắn vỏ trắng. 

Sắn bỏ vỏ, cắt nhỏ hình khẩu mía ngâm trong nước sạch độ một vài giờ cho thải hết đắng độc. Xương sườn chặt nhỏ đun nước chần qua đổ đi, rồi ninh nhỏ lửa cho nhừ với chút muối. Sau đó thả sắn vào đun sôi vài dạo cho sắn chín tới là được. Nếu ninh kỹ quá, sắn bở vụn ra thì nước canh sẽ đục. Tuy nhiên, nếu nước canh đục lại có vị sanh sánh cũng hấp dẫn lắm. 

Tra thêm chút mắm muối nữa, đun sôi lại rồi rắc hành thìa là, nhắc canh ra ngay. 

Thời bao cấp khó khăn, có khi chưa đến kỳ tem phiếu mua xương thịt mậu dịch, mẹ và dì tôi thường phi hành mỡ xào sắn lên cho ngấm mắm muối, rồi thả nước vào nấu lên thành canh. Búng vào một đầu đũa mỳ chính tý xíu trong chiếc lọ bé tý quấn nilon cất trên chạn. Mẹ tôi gọi đó là canh sắn nấu suông. Ăn tất nhiên kém xa canh sắn nấu sườn. Nhưng cũng hành thìa là thơm điếc mũi. Và ù cơm cũng được vài ba bát.

Tôi có khi vặn vẹo hỏi mẹ: 

-  Sao canh sườn sắn lại cho hành thìa là như canh cá, canh trai, canh hến vậy mẹ? 

- Ôi dào! Bà và cụ nấu thế thì mẹ cũng nấu thế. Có nhà nào nấu khác đâu mà cô khéo chỉ hay thắc mắc.

Nhớ mãi vị nước canh thanh ngọt, vị sắn thơm mùi đồi núi trung du mùa nắng hanh, dậy mùi hành hoa, thìa là. Cắn miếng sắn, đầu tiên có vị chắc bùi sau rồi deo dẻo, bở tan. Ăn canh sắn nấu với miếng dưa cải Đông Dư muối chua vàng rộm chấm nước mắm ớt, hay ăn cùng đôi miếng cà bát Đình Gừng dầm giềng tỏi. Thật tương hợp với bát cơm gạo mới thổi khô khô. Sao mà ngon, ngon thế. Nhà đông con, mỗi đứa chỉ được chia một vài miếng sườn nhỏ, mà gặm gọt say mê đến tận cuối bữa. Đứa nào vớ được miếng sụn mềm nhai giòn sừn sựt thì coi như trúng xổ số độc đắc.

Hôm nay, nấu bát canh thuở nhỏ giữa ngày đông nắng ấm, chợt bâng khuâng nhớ căn bếp phố cổ ấm hơi mẹ nhớ thương. 

Vũ Thị Tuyết Nhung