Bảo đảm phù hợp thực tiễn

Gần 600 cơ sở trợ giúp xã hội được hình thành

Nhằm cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 542/QĐ-TTg phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và giao Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức lập quy hoạch.

Theo đó, đối tượng lập quy hoạch bao gồm, cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc người cao tuổi; cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc người khuyết tật; cơ sở bảo trợ xã hội chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí; cơ sở bảo trợ xã hội tổng hợp; trung tâm công tác xã hội; cơ sở cai nghiện ma túy.

“Việc lập quy hoạch dựa trên quan điểm quy hoạch mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội phải phù hợp với đặc điểm từng vùng lãnh thổ, cơ cấu dân số và số lượng người dân có nhu cầu trợ giúp xã hội; bảo đảm phù hợp với khả năng đầu tư của Nhà nước và khả năng huy động nguồn lực xã hội; bảo đảm tính kế thừa, tính khoa học, phù hợp với yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Quy hoạch có tính mở, linh hoạt, tuỳ thuộc vào tình hình và nhu cầu thực tế của các vùng, địa phương để xác định số lượng, quy mô của hệ thống các cơ sở trợ giúp xã hội” - Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Văn Hồi nhấn mạnh.

Theo thống kê, cả nước đang thực hiện trợ cấp xã hội hàng tháng cho gần 3,2 triệu đối tượng. Đến nay, mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội đã được hình thành và phát triển trên phạm vi cả nước, với khoảng 600 cơ sở, bao gồm cả cơ sở công lập và ngoài công lập, chăm sóc cho hơn 62 nghìn đối tượng và 120 cơ sở cai nghiện ma tuý đang điều trị cho trên 37 nghìn đối tượng...

Cấp thiết nhưng cần lộ trình phù hợp

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi khẳng định sự cần thiết của việc lập quy hoạch và cho rằng, việc lập quy hoạch với mục tiêu phát triển mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu tiếp cận và thụ hưởng dịch vụ trợ giúp xã hội của tất cả các đối tượng. Đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ, chăm sóc, trợ giúp và cai nghiện ma túy tại trung tâm và trong cộng đồng. Đây cũng là cơ sở để triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn trên địa bàn cả nước thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ về trợ giúp xã hội.

Tuy nhiên, để quy hoạch mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội một cách tổng thể và mang lại hiệu quả lâu dài, Phó Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội Lê Ngự Bình cho rằng, những yếu tố tác động đến quy hoạch, cần được làm rõ nét hơn, đặc biệt là những thách thức lên hệ thống an sinh xã hội, như vấn đề già hóa dân số, biến đổi khí hậu, lao động di cư, các vấn đề xã hội như trẻ em tự kỷ, bạo lực gia đình… cần nêu cụ thể. Có như vậy, mới tăng tính thiết thực của đề án.

Đồng tình với quan điểm này, nguyên Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) Nguyễn Hải Hữu chia sẻ, khi phân tích và dự báo về quy hoạch mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội, cần chú ý đến cả nhóm đối tượng tự nguyện bởi nhu cầu ngày càng tăng. Đây là vấn đề khó bởi vậy phải làm rõ phương pháp, cơ sở thực tiễn để dự báo. Mỗi một đối tượng cần có cách dự báo thuyết phục, chú ý hơn về đối tượng người cao tuổi, bởi nước ta, đang trong bối cảnh già hóa dân số.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi đề nghị Cục Bảo trợ xã hội tiếp thu ý kiến góp ý, phối hợp với nhóm tư vấn bổ sung, hoàn thiện Đề án quy hoạch để đến quý III năm nay, trình Hồ sơ quy hoạch lên Thủ tướng Chính phủ. Việc lập quy hoạch phải phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng vùng, địa phương và bảo đảm tính liên tục, kế thừa, ổn định, thứ bậc trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Đề án cần đánh giá tình hình đối tượng, dự báo nhu cầu của từng đối tượng được quy hoạch cũng như vấn đề quy mô mỗi cơ sở, có khoảng 300 - 500 giường nằm và vấn đề này cần đưa vào nguyên tắc của lập quy hoạch.