Trong các giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát chuyên đề, Thường trực HĐND huyện Tân Uyên đặc biệt nhấn mạnh đến việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của HĐND, trọng tâm là quan tâm lựa chọn, giới thiệu những người tâm huyết, trách nhiệm, gần gũi với cử tri và Nhân dân tham gia ứng cử đại biểu HĐND. Cùng với đó, đổi mới hoạt động giám sát. Chú trọng ban hành nghị quyết của HĐND về giám sát.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND, Thường trực và các Ban HĐND huyện Tân Uyên đã tổ chức 34 cuộc giám sát chuyên đề, tập trung chủ yếu trên các lĩnh vực đại biểu, cử tri và Nhân dân quan tâm, bảo đảm toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội như: Sản xuất nông sản hàng hóa; thực hiện dự án trồng và chăm sóc cây Quế; Đề án Quy hoạch một số điểm du lịch sinh thái - văn hóa; xây dựng nông thôn mới; vệ sinh an toàn thực phẩm; công tác quản lý biên chế sự nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp, chế độ chính sách đối với học sinh bán trú; thực hiện Nghị quyết 30a về chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững... Nhìn chung, các nội dung, chuyên đề giám sát được lựa chọn sát với đời sống kinh tế - xã hội, bảo đảm yếu tố quan tâm của đại biểu và cử tri.
Đoàn giám sát chú trọng xây dựng đề cương nội dung giám sát chi tiết, khoa học, xây dựng nội dung khác nhau cho từng đối tượng giám sát khác nhau. Bởi lẽ, nội dung giám sát rộng, đòi hỏi phải giám sát nhiều đối tượng trong khi mỗi đối tượng giám sát lại thực hiện một chức năng, nhiệm vụ riêng.Quá trình giám sát, Thường trực, các Ban HĐND huyện chú trọng tìm hiểu thông tin phục vụ yêu cầu giám sát qua nhiều kênh khác nhau, thu thập những thông tin thời sự. Yêu cầu đặt ra là ngay từ bước thu thập thông tin phải khách quan, đa dạng, bảo đảm nguyên tắc “đúng” và “trúng”. Đó là, đúng chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định. Đúng nhu cầu thực tế và nguyện vọng của Nhân dân. Phải trúng thời điểm để kết quả giám sát trở nên thiết thực; đánh giá và kiến nghị giám sát phải trúng để bảo đảm tính thực thi.
Hình thức và phương pháp giám sát từng bước được đổi mới, đoàn giám sát làm việc trực tiếp với các cơ quan trên cơ sở báo cáo kết hợp khảo sát thực tế; nắm tình hình qua các đợt TXCT, trao đổi, nói chuyện trực tiếp với người dân địa phương. Thường trực HĐND huyện đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là trong một số cuộc giám sát có nội dung khó, phức tạp, điển hình như giám sát các dự án phát triển rừng; đồng thời lưu trữ, ghi hình ảnh làm tư liệu phục vụ cho việc chất vấn, giải trình tại các kỳ họp, phiên họp.
Thường trực HĐND huyện Tân Uyên họp triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm 2020
Chú trọng ban hành nghị quyết giám sát
Điều 62, Điều 70 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND có quy định mời các chuyên gia tư vấn về vấn đề đoàn giám sát xét thấy cần thiết. Tuy nhiên, đây mới chỉ là quy định chung chung, không có hướng dẫn cụ thể về thủ tục mời chuyên gia, chuyên gia ở đơn vị nào, thẩm quyền quyết định... Cần có quy định cụ thể hóa quyền hạn và trách nhiệm của các đối tượng chịu sự giám sát cũng như các chế tài sau giám sát. Đặc biệt là chế tài đối với các hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân; chế tài đối với việc không thực hiện các kiến nghị, kết luận sau giám sát của cơ quan, đơn vị. Bên cạnh đó, cần ban hành chính sách đặc thù dành cho đại biểu HĐND chuyên trách để động viên, khích lệ đại biểu thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, đại biểu HĐND huyện tham gia hoạt động giám sát còn hạn chế, nhất là đại biểu kiêm nhiệm; một số thành viên các Ban HĐND chưa tham gia đầy đủ trong các cuộc giám sát. Bên cạnh đó, một số quy định về hoạt động giám sát còn chưa cụ thể, như: Quyền hạn và trách nhiệm của các đối tượng chịu sự giám sát; chưa có chế tài cụ thể sau giám sát. Đặc biệt, cơ cấu về số lượng, chất lượng đại biểu HĐND tuy đã từng bước được nâng lên, nhưng nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; hiện nay, số lượng đại biểu HĐND chuyên trách chiếm tỉ lệ thấp. Bộ máy tham mưu, giúp việc cho HĐND, Thường trực HĐND huyện còn hạn chế về số lượng, có lúc, có việc chưa đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao.
Khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, Thường trực HĐND huyện Tân Uyên đã đề ra những giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát chuyên đề trong thời gian tới. Trước hết là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của HĐND, trọng tâm làquan tâm lựa chọn giới thiệu cơ cấu đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 bảo đảm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đại biểu. Lựa chọn, giới thiệu những người tâm huyết, trách nhiệm, gần gũi với cử tri và Nhân dân tham gia ứng cử đại biểu HĐND.
Cùng với đó, đổi mới hoạt động giám sát, từ việc xem xét báo cáo của các cơ quan, đơn vị đến tổ chức đoàn giám sát, khảo sát gọn, chất lượng, tránh cồng kềnh, rườm rà, gây khó khăn cho đơn vị; đổi mới việc lập chương trình, kế hoạch, thời gian, các điều kiện khác phục vụ hoạt động giám sát cho linh hoạt, hiệu quả. Có thể mời các nhà chuyên môn am hiểu sâu, rộng lĩnh vực giám sát tham gia cùng các đoàn giám sát của HĐND để nâng cao chất lượng phát hiện các vấn đề trong giám sát. Chú trọng ban hành nghị quyết của HĐND về giám sát. Đây vừa là cơ sở để các cơ quan, cá nhân là đối tượng chịu sự giám sát triển khai thực hiện; đồng thời, cũng là căn cứ để HĐND tiếp tục theo dõi, giám sát việc thực hiện trên thực tế.
