Bài 1: Ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả

Luôn chủ động theo tinh thần “nhập thế”

Có thể thấy, HĐND các cấp qua các nhiệm kỳ tuy có những khó khăn nhưng cùng với quá trình đổi mới thể chế, vị trí vai trò ngày một nâng cao, hiệu quả và hiệu lực hoạt động ngày càng được nâng lên. Qua đó, không ngừng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương, được Nhân dân và cử tri ghi nhận, hướng tới mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân.

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, với tinh thần của Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, các quy định mới của Đảng và pháp luật nhà nước, HĐND các cấp đã được quan tâm kiện toàn, tăng thêm về số lượng đại biểu chuyên trách và có vị trí cơ cấu cứng trong cấp ủy, Ban Thường vụ; trụ sở làm việc và cơ sở vật chất của HĐND nhiều nơi được đầu tư đồng bộ, hợp lý; đội ngũ cán bộ chuyên viên có kiến thức và kinh nghiệm, nhiều đại biểu rất tâm huyết, có khát vọng đổi mới nâng cao năng lực hoạt động.

Vì vậy, hoạt động của HĐND ngày càng thực quyền, hoạt động thường xuyên, không còn tâm lý “xuân thu nhị kỳ” như trước mà luôn chủ động tổ chức các kỳ họp và các hoạt động theo tinh thần “nhập thế”. Qua đó, đáp ứng yêu cầu công tác lãnh đạo, quản lý, vì sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và đất nước.

Nhiều điểm nhấn nổi bật

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, HĐND đã chủ động ban hành quy chế làm việc, chương trình công tác toàn khóa và hàng năm, phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam, các Ban và đại biểu HĐND đưa ra và thường xuyên bổ sung, điều chỉnh kế hoạch ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các sáng kiến chính sách địa phương làm cơ sở để UBND các cơ quan chức năng tham mưu trình HĐND quyết định. Chất lượng các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và chính sách địa phương trình HĐND ngày càng chất lượng, sát yêu cầu cuộc sống và tiết kiệm tối đa nguồn chi ngân sách.

Trong nhiệm kỳ, HĐND các tỉnh, thành đã tổ chức số kỳ họp tăng lên bình quân gần gấp đôi so với nhiệm kỳ trước. Đáng chú ý, HĐND đã tổ chức nhiều kỳ họp chuyên đề xem xét, quyết định cơ chế, chính sách phù hợp với từng địa phương nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế. Trong đó, có những cơ chế, chính sách đột phá nhằm cải hiện môi trường đầu tư, thu hút đầu tư, hỗ trợ phát triển công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng nông thôn mới, khuyến khích liên kết sản xuất làm cho diện mạo nền kinh tế nhiều tỉnh, thành có bước phát triển mạnh mẽ, bộ mặt nông thôn, đô thị sạch đẹp văn minh.

Văn hóa xã hội, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, hộ nghèo, gia đình chính sách được chăm lo. Tình hình an ninh chính trị và trật tự xã hội ở mọi miền đất nước được bảo đảm. Đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được cải thiện, an vui. Trước thử thách nghiêm trọng của thiên tai và những đợt sóng to bão lớn của đại dịch covid đã làm phát lộ truyền thống văn hóa, dòng dõi con lạc cháu hồng, tương thân tương ái đùm bọc, chở che, là cơ sở dữ liệu chứng minh cho sức mạnh Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND các cấp đã thực hành vị trí vai trò của cơ quan dân cử theo tinh thần hiến pháp và pháp luật một cách thực quyền, đặc biệt là trong quản lý sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo quy định của Luật Đầu tư công 2014, phân cấp cho HĐND các cấp quyết định chủ trương đầu tư, quyết định quản lý, phân cấp, sử dụng ngân sách, quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, quản lý sử dụng, chuyển đổi đất… Thật sự đã tạo ra chuyển biến về chất, chấm dứt tình trạng chạy dự án, chạy vốn thông qua “dự án ma” hoặc khai phóng quy mô dự án để giành vốn, đẩy nợ đọng xây dựng cơ bản các tỉnh và quốc gia lên cao. Làm cho nền kinh tế phát triển lành mạnh và từng bước đi vào hiệu quả.

Việc thực hiện quy định của pháp luật về quyết định chủ trương đầu tư và thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, mục đích sử dụng rừng làm cho các kỳ họp HĐND tăng lên nhưng không vì vậy mà HĐND không đáp ứng được yêu cầu tổ chức các kỳ họp thường xuyên để giải quyết, mà thực tế HĐND đã thực hiện tốt chức năng quyết định và giám sát những vấn đề quan trọng của địa phương. Nhờ số kỳ họp tăng lên tạo điều kiện để đại biểu HĐND chuyển tải ý kiến, nguyện vọng của cử tri tại kỳ họp, thời gian yêu cầu giải trình và chất vấn tăng lên thường hiệu quả hơn, sự hài lòng và gần gũi của người dân với chính quyền tăng lên.

HĐND các cấp đã triển khai đồng bộ tất cả các hình thức giám sát. Trong giám sát chuyên đề, đặc biệt quan tâm giám sát về quản lý sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, năng lực chủ đầu tư, năng lực nhà thầu, quản lý sử dụng ngân sách, quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản. Trong công tác tiếp công dân, TXCT, Thường trực, các Ban HĐND đã tổ chức nhiều cuộc chất vấn, đối thoại giữa các cơ quan chức năng với người dân và cơ quan dân cử, đại biểu dân cử ở nhiều cấp độ, phạm vi và đối tượng khác nhau tại địa phương, cơ sở và tại trụ sở HĐND. Mục đích nhằm làm sáng tỏ các kiến nghị kéo dài của người dân để cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết dứt điểm. Nhờ vậy, các vụ việc khiếu nại, kiến nghị kéo dài đã giảm hẳn, không còn vụ việc khiếu kiện đông người như nhiệm kỳ trước.