Đề nghị quan tâm hơn tới chăm sóc sức khỏe tâm thần

Quan niệm sai lệch, thiếu nhân lực, trang thiết bị

ĐBQH, Thượng tọa Thích Đức Thiện nêu rõ: Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần, và xã hội. Các yếu tố chính quyết định đến sức khỏe là môi trường kinh tế và xã hội, môi trường tự nhiên, và đặc điểm, ứng xử của các cá nhân trong xã hội. Các yếu tố này ngày càng ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tâm thần.

Theo Phật giáo, con người gồm tập hợp của năm yếu tố: Sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Yếu tố “sắc” thuộc về vật chất, còn lại “thọ, tưởng, hành, thức” thuộc về tâm, tâm thức, tinh thần, tâm thần. Do đó, việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cần được hết sức chú ý quan tâm.

Thời gian gần đây, báo chí liên tiếp đưa tin xảy ra những vụ việc đau lòng về các vụ tự tử ở một số địa phương trên cả nước. Điển hình là vụ việc người cha ôm con nhảy cầu tự tử ở Cửa Đại, Quảng Nam, và cách đây hai ngày cũng tại Cửa Đại, một cô gái 22 tuổi đã nhảy cầu tự tử.

Có thể nói, áp lực cuộc sống, thu nhập, công ăn việc làm, nhu cầu xã hội ngày càng cao và luôn luôn không được thỏa mãn, xung đột gia đình, dịch bệnh, như dịch bệnh Covid-19 vừa qua…, theo phân tích chuyên môn của các chuyên gia, những yếu tố này làm gia tăng tỷ lệ người bị lo âu, trầm cảm, có ý tưởng tự sát và toan tự sát. Dựa vào các khảo sát xã hội học, UNICEF đưa ra mối quan ngại lớn đến sức khỏe tâm thần của cả một thế hệ trẻ em và thanh, thiếu niên.

Đối với Việt Nam, chăm sóc sức khỏe tâm thần là vấn đề khá nghiêm trọng. Hiện nay, trong hệ thống chăm sóc sức khỏe y tế còn rất thiếu thốn cả về nguồn nhân lực và trang thiết bị, cơ sở vật chất cho chăm sóc sức khỏe tâm thần. Trong xã hội còn tồn tại quan niệm sai lệch, sự kỳ thị, coi đó là bệnh điên, hoặc nhiều người cho đó là ma làm, quỷ ám…; đồng thời có nhiều cách thức ứng xử không phù hợp, thậm chí mê tín, dị đoan.

Phát triển hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần

Từ những phân tích trên, ĐBQH, Thượng tọa Thích Đức Thiện, xin kiến nghị Chính phủ tập trung phát triển, nâng cao năng lực hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần ở tất cả các tuyến bệnh viện đến tận cơ sở, nhằm kịp thời dự phòng, phát hiện sớm, điều trị, chăm sóc người có biểu hiện rối loạn sức khỏe tâm thần, mà không chỉ đơn thuần quy định hình thức bắt buộc chữa bệnh như tại Điều 67, dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi).

Đồng thời, Thượng tọa Thích Đức Thiện cũng đề nghị xem xét bổ sung chức danh “Chuyên gia trị liệu tâm lý” vào nhóm chức danh nghề nghiệp tại Điều 18, dự thảo Luật. Họ là những người hành nghề tham vấn, trị liệu tâm lý qua các liệu pháp trò chuyện, giảng giải, giải tỏa tâm lý, giải phóng áp lực bằng những năng lượng tích cực.

"Tôi tán thành cao việc quy định cấp Giấy phép hành nghề đối với các chức danh nghề nghiệp và thời hạn của giấy phép hành nghề là 5 năm. Tuy nhiên, tôi còn băn khoăn với quy định giao cho Hội đồng Y khoa Quốc gia cấp, thu hồi Giấy phép hành nghề. Tôi đề nghị chọn phương án 2, Hội đồng Y khoa Quốc gia là cơ quan đánh giá về chuyên môn, năng lực hành nghề khám bệnh, chữa bệnh của người đề nghị cấp Giấy phép hành nghề, còn việc cấp giấy phép hành nghề giao cho các cơ quan quản lý Nhà nước là Bộ Y tế và các Sở Y tế." - Thượng tọa Thích Đức Thiện nêu quan điểm.

Về việc sử dụng ngôn ngữ trong khám bệnh, chữa bệnh của người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài tại Việt Nam, Thượng tọa Thích Đức Thiện đồng tình với phương án 2, giữ quy định hiện hành các bác sĩ, chuyên gia giỏi có thể sử dụng ngoại ngữ để tập hợp, mời gọi và sử dụng được các bác sĩ, chuyên gia có chuyên môn cao người nước ngoài tham gia khám bệnh, chữa bệnh tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần quy định cụ thể trách nhiệm pháp lý, quy định trình độ chuyên môn y khoa, chất lượng cao của phiên dịch, cùng với việc tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm bảo đảm kết quả chuyên môn tốt nhất.

PV lược ghi