Cân nhắc kỹ lưỡng, bảo đảm tính khả thi cao nhất, sát với yêu cầu thực tiễn

Nhiều cải tiến, đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, về công tác lập pháp, tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa; cho ý kiến về 5 dự án Luật trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Ba; báo cáo của Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21.6.2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng; cho ý kiến về việc ban hành Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, thời gian vừa qua, mặc dù là giai đoạn chuyển giao nhiệm kỳ và đầu nhiều kỳ nhưng công tác lập pháp, triển khai thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh có nhiều cải tiến, đổi mới, thiết thực, hiệu quả. Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đã có nhiều đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành nhiều sự quan tâm cho công tác xây dựng thể chế. Công tác phối hợp giữa Hội đồng Dân tộc, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, cơ quan, tổ chức hữu quan ngày càng chặt chẽ, kịp thời và hiệu quả hơn.

Với tinh thần tích cực chuẩn bị từ sớm, từ xa, có nhiều nhiệm vụ lập pháp đã được các cơ quan triển khai sớm và chuyển thành đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh để trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nhiều dự án luật đã được đưa vào chương trình. Số lượng văn bản luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được xem xét thông qua ngày càng tăng, chất lượng cũng được nâng lên. Đặc biệt, đã kịp thời thông qua các văn bản phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, các dự án quan trọng quốc gia; gỡ những nút thắt, điểm nghẽn thể chế để kiến tạo phát triển.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận 19-KL/TW của Bộ Chính trị về định hướng chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ khóa XV, trên cơ sở hồ sơ, tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc kỹ lưỡng các dự án luật, nghị quyết dự kiến đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 bảo đảm tính khả thi cao nhất sát với yêu cầu thực tiễn, đồng thời tăng cường kỷ luật, kỷ cương với công tác xây dựng pháp luật, kiên trì khắc phục những hạn chế, yếu kém, bất cập như điều chỉnh nhiều lần Chương trình, hay chậm gửi hồ sơ đến các cơ quan của Quốc hội. "Một mặt chúng ta tháo gỡ vướng mắc, hoàn thiện thể chế; một mặt thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật". Nhấn mạnh điều này, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Quốc hội qua các nhiệm kỳ, đặc biệt là trong nhiệm kỳ này hết sức coi trong công tác lập pháp; không chỉ là việc đánh trống ghi tên, đưa tên dự án luật, nghị quyết vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh mà xem xét các chính sách rất kỹ.

Lấy ví dụ về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho biết, mặc dù dự án luật này rất cần thiết, cấp bách nhưng phải qua hai lần trình ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đủ điều kiện để đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023. Với tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng các nội dung; đồng thời lưu ý, Ủy ban nào đề xuất mà sau này không thực hiện được thì Ủy ban đó chịu trách nhiệm.

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc ban hành Nghị quyết này của Quốc hội nhằm thể chế hóa kịp thời Nghị quyết số 09 ngày 28.1.2022 của Bộ Chính trị về phát triển tỉnh Khánh Hòa. Nhấn mạnh với vị trí quan trọng của Khánh Hòa về kinh tế - xã hội, vai trò vùng và gắn kết với nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ để thực hiện nhiệm vụ Bộ Chính trị giao.

Về các dự án luật dự kiến sẽ trình Quốc hội lần đầu tại Kỳ họp thứ Ba tới, gồm dự án Luật Dầu khí (sửa đổi); dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi); dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện; dự án Luật Thanh tra (sửa đổi); dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận, cho ý kiến một cách toàn diện về các dự án luật này như: sự cần thiết ban hành, tính đầy đủ về hình thức hồ sơ, văn bản, sự phù hợp của dự thảo văn bản với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tương thích với điều ước quốc tế; các kết cấu cụ thể và nội dung của dự thảo luật; các nội dung trình xin ý kiến và các vấn đề lớn, quan trọng còn ý kiến khác nhau. "Nếu xem xét kỹ lưỡng, đúng hướng từ đầu thì sẽ bảo đảm chất lượng dự án luật", Chủ tịch Quốc hội nói.

Về báo cáo của Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21.6.2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự tham gia của Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao và các cơ quan hữu quan trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn tổ chức phối hợp triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14. Sau khi được ban hành, Nghị quyết đã mang lại chuyển biến tích cực trong xử lý nợ xấu gắn với tái cơ cấu các tổ chức tín dụng và xử lý ngân hàng yếu kém. Trên cơ sở tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14, Chính phủ đã đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thảo luận kỹ lưỡng, tập trung cho ý kiến đánh giá ý nghĩa, vai trò của Nghị quyết; kết quả thực hiện thời gian qua, nhất là kết quả xử lý nợ xấu, tổng số nợ xấu được xử lý, làm rõ thêm nợ xấu phát sinh mới, xem xét trách nhiệm các cơ quan trong thực hiện Nghị quyết. Từ đó, xem xét các đề xuất, kiến nghị có kéo dài hay không và kéo dài bao lâu, thủ tục xem xét quyết định.

Liên quan đến nội dung cho ý kiến về việc ban hành Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là nội dung được các chủ thể chịu sự tác động rất quan tâm, từ người dân, doanh nghiệp đến các tổ chức, cơ quan trong và ngoài nước. Đây là nội dung chưa có luật, có tính chất quan trọng, nhạy cảm, tác động đến quyền công dân. Do đó, "cần cân nhắc kỹ lưỡng, hết sức trách nhiệm; thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; rà soát các yêu cầu bảo đảm đủ căn cứ khoa học, thực tiễn, được sự đồng thuận cao. Trường hợp nếu nội dung này chưa đủ chín, đủ rõ thì chưa đưa ra xem xét", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Lựa chọn nội dung giám sát thận trọng, cân nhắc hài hòa giữa các lĩnh vực, bám sát tình hình thực tiễn

Về công tác giám sát, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2023. Thực hiện quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội xây dựng dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2023 trên cơ sở tổng hợp đề nghị của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước.

Để chương trình được triển khai hiệu quả, thiết thực, khả thi, tiếp tục tạo ra chuyển biến căn bản trong từng lĩnh vực thuộc phạm vi và đối tượng giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc rà soát, lựa chọn nội dung giám sát cần tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng toàn diện, cân nhắc hài hòa giữa các lĩnh vực, bám sát tình hình thực tiễn. Các chuyên đề giám sát bảo đảm đúng, trúng trọng tâm, tập trung vào những vấn đề lớn, quan trọng hoặc những vấn đề bức xúc nổi lên, đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân, cử tri cả nước; đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước và yêu cầu tăng cường hoạt động giám sát của Quốc hội.

Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”. Đây là một trong hai chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội Khóa XV được thực hiện trong năm 2022. Thời gian qua, căn cứ Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu, ban hành Nghị quyết về thành lập Đoàn giám sát, các kế hoạch, đề cương giám sát, huy động sự tham gia của tất cả các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân của 63 tỉnh, thành trên cả nước tham gia. Đoàn giám sát đã tổ chức nhiều buổi khảo sát, làm việc với các bộ, ngành, địa phương; tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, toạ đàm lấy ý kiến sâu rộng của các chuyên gia, nhà khoa học trên cả nước.

Với tinh thần đổi mới, quyết tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phát huy tinh thần cầu thị, thẳng thắn, khách quan, khoa học, bám sát thực tiễn để cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát, nhất là kiến nghị, đề xuất về hoàn thiện thể chế và tổ chức thực thi pháp luật nhằm tháo gỡ các vướng mắc, điểm nghẽn trong công tác lập quy hoạch.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020 (trong đó có báo cáo kết quả xử lý nợ hằng năm theo Nghị quyết số 94/2019/QH14); báo cáo tài chính nhà nước năm 2020; kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021. Đây là các báo cáo thường niên, định kỳ với Quốc hội theo quy định pháp luật. Để các báo cáo bảo đảm chất lượng, phản ánh đánh giá đúng tình hình, cung cấp đủ thông tin và có đủ căn cứ để trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước cũng như là căn cứ quan trọng để đánh giá tình hình quản lý, sử dụng tài chính - tài sản công, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân tích, làm rõ các nội dung này.

Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến về các nội dung khác: báo cáo về công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 3.2022; xem xét, quyết định số lượng thành viên của Ủy ban Kiểm sát Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; công tác chuẩn bị Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khóa XV; đề án Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả kỳ họp Quốc hội và việc sửa đổi, bổ sung Nội quy kỳ họp Quốc hội.