Quan tâm tới đội ngũ làm công tác tôn giáo ở cơ sở

Nhằm đánh giá việc triển khai tổ chức thực hiện Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo (TNTG), năm 2020, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ đã tổ chức giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo. Thường trực Ủy ban đã tổ chức làm việc với các bộ liên quan, một số tổ chức tôn giáo tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai; làm việc với UBND và khảo sát trực tiếp tại một số cơ sở TNTG tại các tỉnh Ninh Bình và Thái Nguyên; xem xét báo cáo của 60/63 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương; tổ chức tọa đàm tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về TNTG.

Báo cáo giám sát đánh giá, Luật TNTG 2016 ra đời đã kịp thời khắc phục những bất cập của Pháp lệnh TNTG năm 2004, quy định nhiều điểm mới, tiến bộ, bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền tự do TNTG, sự bình đẳng của các tôn giáo trước pháp luật, tạo thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động TNTG, cơ quan QLNN về TNTG, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Sau khi Luật TNTG được ban hành, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương theo quyền hạn, nhiệm vụ được giao đã tích cực ban hành các văn bản quy định hướng dẫn, triển khai thi hành; kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý, phối hợp; tổ chức phổ biến, tuyên truyền pháp luật, triển khai thực hiện, nhiều quy định mới của Luật sớm đi vào cuộc sống, tạo niềm tin của người dân vào chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước…

Tuy nhiên, báo cáo giám sát cũng chỉ ra một số quy định pháp luật chưa thực sự phù hợp thực tiễn, chưa đầy đủ và thống nhất giữa Luật TNTG với các luật liên quan; công tác tuyên truyền, phổ biến đã được quan tâm nhưng hiệu quả chưa cao, chưa tập trung vào những nội dung có nguy cơ xảy ra vi phạm cao (các hiện tượng TNTG mới, xây dựng mới, cải tạo công trình TNTG, đất đai tôn giáo, quản lý tài sản, tài chính của cơ sở TNTG); việc áp dụng Luật vào thực tiễn ở một số nơi chưa thống nhất.

Tổ chức bộ máy làm công tác QLNN về TNTG chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ; năng lực QLNN của đội ngũ cán bộ, công chức ở một số địa phương còn chưa đồng đều; việc phân công, bố trí cán bộ làm công tác tôn giáo ở cấp huyện, cấp xã chưa hợp lý. 

Vi phạm về hoạt động TNTG còn xảy ra ở nhiều hình thức nhưng việc phát hiện, xử lý có lúc, có nơi chưa kịp thời, quyết liệt, hiệu quả chưa cao, trong đó không ít vụ việc phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng đến hiệu lực QLNN và việc củng cố đoàn kết trong nhân dân. Việc sử dụng cơ sở TNTG trong phát triển du lịch còn nhiều bất cập.

Các thành viên Ủy ban thống nhất, báo cáo đã đánh giá tương đối đầy đủ, toàn diện về tình hình thực hiện Luật TNTG cũng như thực trạng hoạt động TNTG. Các đại biểu lưu ý rằng, tình hình trong nước và thế giới đang có nhiều thay đổi, hoạt động TNTG cũng bị tác động, cần nhìn nhận lại nhiều thứ, kể cả hệ thống pháp luật cũng phải điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, nhiều đại biểu quan tâm đến đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác TNTG, nên có quy hoạch lâu dài, tập huấn hàng năm, xuống tận cơ sở, bởi hiện nay cấp xã không có người chuyên trách làm công tác tôn giáo, trong khi muốn giải quyết vấn đề tại cơ sở thì phải có con người tại cơ sở, các quy định của Luật dù tốt đến đâu mà không có con người thì cũng không thực hiện được, kiêm nhiệm sẽ hoạt động khó hiệu quả…

Các đại biểu cũng đề nghị tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, kiểm tra, thanh tra việc thi hành Luật TNTG và các luật liên quan, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm, dứt điểm các trường hợp vi phạm, không để tồn đọng, vi phạm kéo dài; nhất là các hành vi lợi dụng TNTG để kinh doanh, thu lợi bất chính…